Hangimiz buzdolabının yanına çöp torbasını koyup da bir bir atmamıştır çürüyenleri, “Vah yazık oldu!” diye iç çekerek. Verilen paraya mı acımalı, kollarımız uzayarak taşıdığımız torbalara mı? Aylar önce derin dondurucuya konulanı pişirip de yemeli mi, üzeri küf tutmuş peyniri atmalı mı gibi sorular hep aklımıza takılır. İşte size yiyeceklerin daha uzun süre taze kalmasını sağlayacak yöntemler ve ne kadar sürede tüketilmeleri gerektiği ile ilgili ipuçları. Buradaki önerilere dikkat ederseniz yiyecekleri daha az ziyan ettiğinizi göreceksiniz.
Bazı sebze ve meyveleri uzun ömürlü olsunlar diye buzdolabında saklamak sanılanın aksine çabuk bozulmalarına, vitamin değerlerinin azalmasına neden olur.
Peki bunlar hangi sebze ve meyvelerdir, nasıl saklamak gerekir?
Kök sebzeler grubunda yer alan patates, sarımsak, soğan, yer elması ve balkabağını buzdolabında saklamamalıdır. Doğrudan güneş ışığı almadan serin ve kuru bir ortamda içinde hava alabilecekleri delikli kaplarda ve sepetlerde muhafaza edilmelidir. Bu sebzeler yaklaşık 10-15 derecelik sıcaklıkta uzun süre dayanabilirler, ancak çürüme ve bozulma olasılığına karşı ara sıra kontrol etmek gerekir.
Patates
Patatesi buzdolabında soğukta saklamak içindeki nişastanın şekere dönüşmesine neden olur. Bu iyi bir durum gibi düşünülse de patatesin tadını bozar. Buzdolabında muhafaza edilen patateslerin kabukları pişerken hemen kararır. Patatesler buzdolabında değil, serin, kuru ve karanlık bir ortamda saklanmalıdır. Kese kağıdı veya kağıt torba içinde saklanırsa uzun süre dayanır. Yeşeren ve filizlenen patateste solanin denilen toksik öğe miktarı artar. Bu nedenle filizlenmiş patatesler yenilmemeli ya da kabuğu çok kalın soyularak kullanılmalıdır.
Soğan
Soğan buzdolabında saklanmaz. Patates ile soğanı bir arada saklama şeklinde yanlış bir eğilim yaygındır. Ancak bu sakıncalıdır. Soğanı patatesten ayrı ve uzak bir ortamda saklamak gerekir, çünkü her ikisinin çıkardıkları doğal gazlar birbirini etkiler ve çabuk bozulmalarına yol açar. Soğan serin ve kuru bir ortamda, doğrudan güneş ışığı almadan, hava alabileceği bir sepette saklanmalıdır.
Sarımsak
Sarımsak buzdolabında saklanırsa çabuk filizlenir ve diğer gıdalara kokusu siner. Oda sıcaklığında bir üstü açık sepet içinde iki ay boyunca saklanabilir.
Domates
Eğer domatesleri buzdolabına koyarsanız onların olgunlaşmasını engellersiniz ve lezzetinin ölmesine sebep olursunuz. Dr. Mercola’ya göre domateslerin buzdolabında saklanması kimyasal yapısını bozuluyor ve domatesin içindeki, tadını etkileyen uçucu bileşenler azalıyor. Domatesin dokusu ve rengi de soğuk ortamdan etkileniyor; 5 derecenin altındaki sıcaklıklarda ‘soğuk zararlanmasına’ maruz kalan sebzenin yüzeyinde çukurlar oluşmaya başlıyorDomatesleri hemen olgunlaşıp yumuşamamaları için oda sıcaklığında, doğrudan güneş ışığı almayan bir ortamda üzeri açık bir sepette veya büyük meyve kasesinde saklamak gerekir.
Avokado
Avokado olgunlaşınca daha lezzetli olur. Olgunlaşması için oda sıcaklığında muhafaza edilmelidir. Eğer avokadonun yarısını kullanıp diğer yarısını saklayacaksanız çekirdekli yarısını buzdolabında saklayın.
Muz
Muzun oda sıcaklığında olgunlaşması gerekir. Sadece olgunlaşan muzları daha fazla olgunlaşıp bozulmaması için buzdolabında saklayabilirsiniz. Buzdolabında saklanan muzların kabukları kahverengileşir, ancak soyulunca meyve kısmının renginde değişiklik yoktur.
Kavun
Kavun oda ısısında saklanırsa böylece olgunlaşmaya devam eder ve lezzetli olur. Buzdolabında saklamak kavunun lezzetini bozar. Ancak çok olgunlaştıysa bu süreci durdurmak için buzdolabına konulur. Kesildikten sonra yine buzdolabında saklanır.
Elma
Elma genellikle buzdolabında sebze-meyve bölümünde saklanır. Ancak kısa sürede tüketilecekse buzdolabında saklamaya gerek yoktur, ayrıca soğuk hava elmanın kabuğundaki antioksidan miktarını azaltır. Elmayı oda sıcaklığında bir hafta, buzdolabında ise daha uzun süre saklayabilirsiniz.
Yumurta:
Yumurta satın alırken son kullanma tarihine dikkat edin. Orijinal paketinin içinde buzdolabının orta veya alt rafında saklayın. Alt raflarda sıcaklık üst raflara göre daha az değişir. Yumurtalar buzdolabında 3 hafta kadar dayanır. Katı pişmiş yumurta kabuğu soyulmadan 1 hafta, yumurta akı 4 gün, yumurta sarısı ise sıkıca kapalı bir kapta 2 gün süreyle buzdolabında saklanabilir.
Çekirdekli Meyvelerin Bazıları
Şeftali, kayısı, nektarin, erik ve kiraz gibi meyveler çok yumuşak değilse ve çabuk tüketilecekse oda sıcaklığında saklanır. Yumuşayınca ve meyve kokusu yoğunlaşınca buzdolabına alınır. Bu aşamadan sonra 3-5 gün içinde tüketilmelidir. Sütü mutlaka buzdolabının iç raflarında saklayın. Dolap kapağında saklanan şeyler, kapağı her açtığınızda sıcak havayla temas eder ve daha çabuk bozulur. Son kullanma tarihi ne olursa olsun süt kutusunu açtıktan sonra en fazla 3 gün içinde tüketmelisiniz. Dondurma derin dondurucuda 2-4 ay süreyle taze kalabilir. Yoğurt satın alındıktan sonra en fazla 7 gün içinde tüketilmelidir. Tereyağını hava almayacak şekilde sıkıca streç filme sardıktan sonra buzdolabında 1 ay, derin dondurucuda 6 ay boyunca bozulmadan saklayabilirsiniz.
