Çeşitli sağlık sorunu yaşayan kişiler, herhangi bir hastaneye başvurdukları zaman rutin kan testleri yapılması istenir. Bu testlerden biri de tam kan sayımı anlamına gelen hemogram olmaktadır. Kan sayımı sayesinde çoğu hastalıklar erken fark edilerek hemen tedaviye başlanmaktadır. Kansızlık ve demir eksikliği gibi durumlarda ilk olarak Hemoglobin değerine bakılmaktadır. Bu değer kişinin yaşına, cinsiyetine ve bazı diğer etkenlere göre değişmektedir. Gelin bu değişimleri, Hemoglobin eksikliği ya da yüksekliği durumlarına beraber göz atalım.
Hemoglobin (HGB) Nedir?
Kanın vücutta oksijen taşımasını sağlayan ve kırmızı kan hücrelerinde bulunan maddeye hemoglobin denir. Demir yönünden zengin olan Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine de rengini vermektedir. Vücudun her bölgesine oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri, her aşamada hemoglobine ihtiyaç duymaktadır.
Hemoglobin (HGB) Normal Değeri Nedir?
Sağlıklı bir vücutta olması gereken normal hemoglobin değeri cinsiyet, yaş, genetik etkenler, vücut yapısı ve hormonal duruma göre değişmektedir. Bu yüzden tam kan sayımında verilen normal değer aralığı gerçeği yansıtmayabilir. Hekim görüşü ile bu aralık değerlendirilmelidir. Hemoglobin normal değeri g / dL cinsinden ölçülmektedir. Yaşlara ve cinsiyete göre Hemoglobin normal değerleri şu şekildedir:
Yenidoğan: 13,5 – 24 gr / dL
0 – 3 yaş bebekler: 11 – 13 gr / dL
3 – 11 yaş çocuklar: 12 – 14 gr / dL
Yetişkin erkekler: 13,5 – 17,5 gr / dL
Yetişkin kadınlar: 12,5 – 15,5 gr / dL
Hemoglobin Normal Dışı Ne Demek?
Hemoglobin değerinin hangi aralıklarda olması gerektiğinden bahsettik. Şimdi de hemoglobin normal dışı ne demek konusundan bahsedeceğiz. Yapılan kan testinde hemoglobin değeri referans aralığının altında olursa, kişide kansızlık olduğu düşünülür. Aneminin nedeni tespit edilerek tedaviye başlanır. Hemoglobin değeri normal değerlerin üzerinde çıktığında ise vücutta kan üretiminin fazla olduğu anlaşılır. Yani hemoglobin normal dışı demek, değerin normal referans aralığının üzerinde ya da altında olduğu anlamına gelmektedir.
Hemoglobin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir, Neden Olur?
Yapılan kan testlerinde normal aralıkların altında tespit edilen hemoglobin değeri, kişide kansızlık olduğu anlamına gelmektedir. Hemoglobin düşüklüğü önemli bir durumdur ve hemen tedavisine başlanmalıdır. Hemoglobin değerinin düşük olmasına neden olan etmenler şunlardır:
Demir Eksikliği: Hemoglobin düşüklüğünde en sık görülen neden demir eksikliğidir. Demirin yetersiz emiliminde demir eksikliği anemisi görülmektedir.
Gebelik: Doğum ve gebelik dönemlerinde demir ihtiyacı artmaktadır. Bu da kansızlığa neden olmaktadır.
Aplastik: Kemik iliğinde bulunan ve kan oluşturan kök hücrelerinin bağışıklık sistemi saldırısına uğraması durumunda ortaya çıkar.
Vitamin Eksikliği: Folik asit veya B12 vitamin eksikliği durumları kırmızı kan hücrelerinin şeklini değiştirmektedir.
HGB Yüksek Çıkması Ne Demek, Neden Olur?
Kanda ölçülen HGB değerinin normal sınırların üzerinde çıkması HGB yüksekliği olarak adlandırılır. Hemoglobin değerinin yüksek olması, çok nadir görülen polisitemi yani kan hastalığı belirtisi olabilmektedir. Bu durum, vücudun normalden çok alyuvar yapmasına ve daha kalın kana sebep olmaktadır. Hemoglobin seviyesinin yüksek olmasının nedenleri şunlardır:
- Dehidrasyon
- Akciğer hastalığı
- Sigara kullanımı
- Aşırı kusma
- Ateş
- Yüksek seviyede fiziksel egzersiz
- Polisitemi
Hemoglobin Yüksekliği Belirtileri Neler?
Hemoglobin yüksekliği çeşitli hastalıklara bağlı olarak görülebilmektedir. Öncelikle bu hastalığın belirlenmesi ve buna göre tedaviye başlanması gerekir. Hastalıkların erken teşhis edilmesini sağlayan hemoglobin yüksekliği belirtileri çok önemlidir. Bu belirtiler sayesinde hastalığın erken teşhis edilmesi ve tedavisi mümkün olmaktadır. Hemoglobin yüksekliğinde görülebilen belirtiler şunlardır:
- Baş ağrısı
- Kaşıntı
- Kolay morarma ve kanama
- Baş dönmesi
- Hızlı kilo kaybı
- Göz ve ciltte sararma
- Yorgunluk hissi
- Aşırı terleme
Hemoglobin Düşüklüğü Nasıl Giderilir?
Anemi göstergesi olan hemoglobin düşüklüğü tedavisi mümkündür. HGB değerinin düşük olmasına herhangi bir hastalık neden oluyorsa ilk olarak o hastalık tedavi edilir. Bununla beraber hemoglobin değerinin yükseltilmesi için uğraşılır.
Hemoglobin düşüklüğünün yüksek olması durumunda oral demir takviyesine başlanır. Ancak demir takviyesini çok uzun süre almak başka sorunlara neden olabilmektedir. Demir takviyesinin etkilerini 1 hafta ile 1 ay arasında görebilirsiniz. Bununla beraber hemoglobin değerinin yükselmesini sağlayan özellikle demir içerikli besinler tüketilmelidir.
Hemoglobin Yüksekliğine Ne İyi Gelir?
Hemoglobin düşüklüğü gibi hemoglobin yüksekliği tedavisi de mümkündür. Vücudun oksijen ihtiyacı arttıkça HGB yüksekliği ortaya çıkmaktadır. Tıbbi bir neden ile HGB değeri yükseliyor ise, bu durumun tedavi edilmesi ile değerler normale döner. Bununla beraber, bir kan alma prosedürü olan flebotomi ile HGB değeri düşürülmektedir. Hemoglobin yüksekliği sorunu yaşayan kişilerin bol su içmesi ve sigara tüketimine son vermesi önerilmektedir.
- Eritrosit (RBC) kan tahlili ne demek, RBC tahlilinde neye bakılır?
- İdrarda kanama (hematüri) neden olur, nasıl tedavi edilir?
- Demir eksikliği nedir? İbrahim Saraçoğlu kansızlık ve demir eksikliği kürü
- MCV değeri düşüklüğü ve yüksekliği ne anlamaya geliyor? MCV nedir?
- RBC nedir? RBC yüksekliği ve düşüklüğü neden kaynaklanır? Değeri kaç olmalı?