Son yıllarda artış gösteren peygamber sünneti (Hipospadias) erkek bebeklerde görülen ve doğuştan olan bir rahatsızlıktır. Bu hastalarda idrar deliği (üretral mea) olması gereken yer de değil de penisin aşağı kısımlarında yer alır. Vakaların çoğunda idrar deliği penisin uç kısmına yakın bir bölgede yer alır. Bazı ileri vakalarda ise delik, penisin oldukça aşağısında yer alabilir. Hatta bazen idrar deliği testislerde bile olabilir. Genelde bu çocuklarda ”pemgamber sünneti” diye adlandırılan bir durumla da karşılaşılır. Çünkü penisin üzerinde bulunması gereken sünnet derisi eksiktir.
Hipospadias Oluşma Süreci
Bebek (fetus) anne karnındayken ilk 3 ay içerisinde cinsiyeti yavaş yavaş oluşmaya başlar. Bazı erkek bebeklerde bu dönemde idrar kanalının oluşma süreci sırasında bir takım aksaklıklar yaşanır. Bu gelişim aksaklığı nedeni ile idrar kanalı tam anlamı ile oluşamaz ve hipospadias rahatsızlığı ortaya çıkar. Hipospadiasın neden oluştuğuna yönelik net bir bilgi yoktur. Kalıtsal faktörler veya erkeksi hormon uyarılarında bir takım azalma meydana gelmesi nedeniyle hiopospadias ortaya çıkabilir.
Hipospadias rahatsızlığının tanısı günümüzde son derece basittir. Hatta bebek anne karnındayken ultrason kontrolleri sırasında bile tanı koymak mümkündür. Ancak hipospadiaslı çocuklarda sünnet derisi olması gerektiği gibi yani normal olabilir. Bu durumda çocuk sünnet olmadan, idrar deliğinin yanlış yerde olduğu tespit edilemeyebilir. Ancak bu çok nadir karşılaşılan bir durumdur ve genelde hipospadias görülen çocuklarda yarım sünnet söz konusudur.
Hipospadias Belirtileri Nelerdir?
- Hipospadias rahatsızlığı olan çocuklarda idrar kanalı(üretra), penisin alt tarafında ya da daha geri noktada yer alır.
- Penis başı yassı bir görünümdedir.
- Ereksiyon söz konusu olduğu zaman penis dik durmaz, aşağı kıvrılır.
- Sünnet derisi, penisin alt kısmında oluşmamıştır, yani yarım sünnet söz konusudur.
- Çocuk işeme sırasında karşı tarafa doğru değil de ters yöne yani ayaklarına doğru işer. Bu nedenle bu çocukların ayakta işemeleri mümkün olamaz.
- Eğer idrar kanal açıklığı çok geride yer alıyorsa ve ileri yaşlara kadar da tedavi söz konusu olmamışsa cinsel fonksiyonlarda bozukluklar ve sorunlar meydana gelebilir.
Hipospadias genelde inmemiş testis ve kasık fıtığı problemi ile birlikte görülür. Bu problemler de doğumsaldır ve hipospadiaslı çocuklarda bu sorunların da var olup olmadığı mutlaka dikkatlice kontrol edilmelidir. Bazı vakalarda ise cinsiyet farklılaşması gibi nadir görülen bir problem de bulunabilir. Bu açıdan özellikle doktorun şüphe duyduğu durumlarda; hormon testleri, kromozom analizleri yapılmalıdır.
Hipospadias Tedavisi Nedir?
Hipospadiasın tek tedavisi ameliyattır. Alanında uzman bir ürolog ya da çocuk cerrahı tarafından yapılacak olan operasyon ile penisi aşağı doğru çeken ve kıvrılmasına sebep olan fibrotik bant temizlenir ve ereksiyon anında kıvrılmayacak biçimde düzgün hale getirilir. Yeni idrar kanalı oluşturularak, idrar kanalının açıldığı kısımdan penisin uç bölgesine kadar olan eksiklik tamamlanmış olur. Böylece gerek estetik gerek fonksiyonel bakımdan normal bir penis şekli ortaya çıkar. Hipospadias oprerasyonu 1-4 saat arasında sürebilmektir. Operasyonu gerçekleştirecek olan doktorun alanında uzman ve güvenilir bir cerrah olması önem taşır. Operasyon sırasında eksik olan idrar kanalı, sünnet derisi ile oluşturulacağı için bu deri çok kıymetlidir ve ameliyattan önce çocuk kesinlikle sünnet ettirilmemelidir.
Operasyondaki amaç; idrar deliğinin normal yerine yerleştirilmesi ve hem anatomik hem de fonksiyonel açıdan da düzgün bir penis şekli elde edilmesidir. Ayrıca eğer hipospadias ameliyat ile düzeltilmez ise ileride cinsel yaşam olumsuz yönde etkilenecektir. Çünkü penis sertleşme sırasında aşağı doğru eğilerek cinselliğe müsade etmeyecektir. Yapılan onarım bu durumun önüne geçmek adına oldukça mühimdir.
Hipospadias İçin Operasyon İçin Uygun Yaş Nedir?
18 ayından büyük olan çocukların yaşadıkları durumlardan psikolojik olarak olumsuz etkilenme durumları söz konusu olduğu için operasyonun 6-18 ay arasında gerçekleşmesi en sağlıklı olanıdır. 6. aydan önce ameliyatın gerçekleşmesi genel anestezi söz konusu olduğu için pek fazla önerilmez. Ancak 2-3 yaş aralığı da hipospadias için uygun sayılabilecek bir dönemdir ve operasyon geciktirilmeden mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmelidir. Bazı durumlarda hastada ameliyat sonrası komplikasyonlar meydana gelebilir. Ameliyattan hemen sonra ve ileriki zamanlarda meydana gelebilecek komplikasyonlar 2 gruba ayrılır;
Erken dönemde meydana gelebilecek problemler arasında; enfeksiyon gelişmesi, dikişlerde açılma, kanama gibi durumlar sayılabilir.
İleriki dönemde meydana gelebilecek sorunlar ise; fistül (idrarın farklı deliklerden gelmesi) ve stenoz(darlık), üriner sistem enfeksiyonları, peniste aşağı kıvrılma durumları şeklinde sayılabilir. Bu tarz komplikasyonlar meydana geldiğinde ek cerrahi işlemlere ihtiyaç duyulacaktır.