5 Aralık 2024 Perşembe
Ana SayfaSağlıkAnne / ÇocukÇocuk Felci Nedir, Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Çocuk Felcinden Nasıl Korunabiliriz?

Çocuk Felci Nedir, Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Çocuk Felcinden Nasıl Korunabiliriz?

İçerikleri

Çocuk felci, sinir sistemine saldıran bir virüsün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. 5 yaşından küçük çocukların virüsü kontrat altına alma olasılığı diğer gruplardan daha fazladır.

Çocuk Felci Nedir?

Çocuk felci hastalığı RNA içeren poliovirüs tip 1, 2 ve 3 olmak üzere üç çeşit enterovirüs türünden dolayı meydana gelen ve merkezi sinir sistemi üzerinde tahrip edici bir etkisi bulunan bulaşıcı bir hastalıktır. Polivirüsler çocuk ya da bebeklerin vücuduna girdiğinde onların felç olmasına neden olduğu için hastalık çocuk felci adıyla anılmaktadır.

Enfekte olmuş kişilerin vücut sıvıları, dışkı, kan ya da kişisel eşyalarından diğer sağlıklı bireylere de bulaşabilen bu hastalıkla ilgili vakaların çoğunda herhangi bir belirti ortaya çıkmamaktadır. Ancak bazı kişilerde bağırsağa yerleşen virüsler yüksek ateş, kusma, halsizlik ve ense uyuşması gibi semptomlara neden olabilmektedir. Ayrıca PV virüsleri kan dolaşımı üzerinden beyne geçerse burada merkezi sinir sistemi bozukluklarına yol açabilmektedir. Bu durum nadir görülmekle birlikte kişide kalıcı sağlık problemleri oluşturan ciddi bir sorundur.

Çocuk Felci Neden Olur?

Vücuda giren virüslerin oluşturduğu enfeksiyonlara bağlı olarak çeşitli fonksiyon bozukları meydana getiren polio hastalığı genellikle fekal-oral yolla bulaşmaktadır. Bazı durumlarda da hastalık etkeni virüsleri taşıyan kirli sular ya da besin maddeleriyle ve okul, alışveriş merkezi ya da toplu taşıma araçları gibi kalabalık ortamlarda havaya saçılan virüslerin solunmasıyla sağlık bireylerin vücuduna kolaylıkla yerleşebilmektedir.

Virüsler öncelikle bağırsağa yerleşir ve kuluçka süresi yaklaşık 1 ile 3 hafta arasında sürer. Kuluçka süresinin tamamlanmasının ardından bağırsaklardan doğru kana karışarak merkezi sinir sistemine doğru ilerler ve kişiyi felç edebilir. Ayrıca virüs bağırsaklar üzerinden vücuda yayılabileceği gibi boğaz ya da ağızda da taşınabilmektedir. Virüslerle enfekte olmuş kişilerle aynı evde kalan çocuklara yüzde 100 oranında, yetişkinlere ise yüzde 80-90 oranında bulaşma ihtimali vardır. Çocuk felci vakalarının yüzde 60’ı 3 yaş altı çocuklarda, yüzde 80-90’ı ise 3-5 yaş aralığında olan çocuklarda görülmektedir.

Çocuk Felci Belirtileri Nelerdir?

Tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalık türü olan çocuk felcinin genel olarak belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Halsizlik, baş dönmesi ve göz kararması
  • Kronikleşen öksürük
  • Boğaz ağrısı ve boğaza bir şey batmış hissi
  • Yüksek ateş
  • Eklemlerde uyuşukluk, kol ve bacaklarda ağrı
  • Mide bulantısı, mide ağrısı ve kusma
  • Burun tıkanıklığı
  • Baş ağrısı ve ensede uyuşma

Çocuk felci olan kişilerin büyük bir çoğunluğunda fark edilir derecede semptomlara rastlanmazken bazı hastalarda yukarıda belirtilen rahatsızlıklar görülebilir. Griptekine benzer şekilde ortaya çıkan bu belirtiler genellikle 1 hafta içerisinde kendiliğinden yok olmaktadır.

Ancak polivirüslerin neden olduğu enfeksiyonlar beynin ya da spinal kordun olduğu bölümlerde meydana gelmişse aşağıdaki gibi bazı ciddi semptomlara da rastlanabilmektedir.

  • Menenjit: Hastaların yüzde 4’lük diliminde görülen menenjit spinal kordun ya da beyni saran zarların iltihaplanması sonucunda oluşmaktadır.
  • Parestezi: Bu rahatsızlığa bağlı olarak kişinin bacaklarında batma hissi ve ağrı meydana gelir.
  • Paralizi: Hastalık nedeniyle enfekte olmuş bireylerde nadir görülen bu durum kol ve bacakların güçsüzleşmesine neden olarak kişinin hareket yeteneğini büyük ölçüde kısıtlamaktadır.
  • Bu hastalıkların yanında eğer virüsler beyne geçerse kişide Bulbar Polio ve Polio Ensefaliti hastalığı gelişmektedir. Bu hastalıklar vücudun belirli bölümünün ya da tamamının felç olmasına, nefesin durmasına ve ölümlere bile neden olabilmektedir.

Çocuk Felci Teşhisi Nasıl Yapılır?

Çocuk felci teşhisi için kişiden genellikle dışkı örneği alınır ve numune incelenerek hastalık etkeni virüslerin olup olmadığına bakılır. Bunun yanında hastalığın ilk 10 günü içerisinde boğaz çalkantı suyu, mukus ya da boğazdan alınan diğer numunelerin incelenmesiyle de virüslerin varlığı tespit edilebilmektedir. Çocuk felci virüslerinin varlığı kan, beyin ya da omurilik sıvılarıyla da belirlenebilse de bu diğer tahlillere göre sık tercih edilen bir uygulama değildir.

Çocuk Felci Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çocuk felcinde hastalık başladıktan sonra iyileştirebilecek herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Sadece hastalık nedeniyle oluşan semptomları azaltmaya yönelik uygulamalar yapılmaktadır. Çocuk felcinde yapılan destekleyici tedavi yöntemlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir.

  • Oluşan ağrıları azaltmaya yönelik bazı ağrı kesici ilaçlar
  • Yatak istirahatı
  • Kas gevşetici ilaçlar
  • Nefes alıp vermeyi kolaylaştırıcı ventilatörler
  • Vücutta oluşan enfeksiyonları önleyici antibiyotikler
  • Hem kas ve eklem ağrılarını azaltmak hem de yürümeyi kolaylaştırmak amacıyla fizik tedavi uygulamaları
  • Spazmlar nedeniyle oluşan ağrıları hafifletmek için ısıtma yastıkları
  • Akciğer ve pulmoner rahatsızlıkların hafiflemesine yönelik fizik tedavi egzersizleri
  • Çok ileri seviyelere gelen bacak zayıflığında yürümeyi destekleyecek cihazlar ya da tekerlekli sandalye kullanılabilmektedir.

Çocuk Felcinden Nasıl Korunabiliriz?

Çocuk felcinden korunmak için yapılması gereken ilk şey aşı yaptırılarak hastalık etkeni virüslere karşı bağışıklık kazanmaktır. Bunun dışında hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla aşağıdaki önlemler alınabilir.

  • Hastalığın yaygın olarak görüldüğü ülkelere seyahat etmeden 1 ay önce çocuk felci aşısı yaptırılmalıdır.
  • Dışarıdan eve geldikten sonra eller sabunla güzelce yıkanmalıdır. Ayrıca insanların yoğun olarak bulunduğu mekanlarda eller dezenfektan el jelleriyle temizlenebilir.
  • Temizliğinden emin olunmayan içecekler ve gıdalar tüketilmemelidir.
  • Ellerin temizliğinden emin olunmadığı takdirde göz, ağız ya da buruna dokunulmamalıdır.
  • Öksürürken ya da hapşırırken ağız elle kapatılmamalıdır. Bunun için peçete kullanılmalı ya da öyle bir imkan yoksa ağız dirsekle kapatılmalıdır.
  • Hastalık etkeni virüsleri taşıyan insanların kişisel eşyalarına dokunulmamalı, onlarla sarılma ve öpüşme gibi eylemlerde bulunulmamalıdır.