19. yüzyılın başlarında dünyaya adeta korku filmi yaşatan tifo, dönemin kaynaklarına göre birçok kayıp vermiştir. En çok ölüm oranı 1891 yılında yaşanmış. Bu yıllarda 100.000 kişiden 174’ü salgın yüzünden hayatını kaybetmiştir. İşte Tifolu Mary ‘in hikâyesi de bu dönemde başlıyor.
Tifolu Mary Kimdir?
Mary Mallon, 1869 yılı İrlanda doğumlu. 1901-1907 yıllarında Amerika’da aşçılık yapmaya başlar. Öncelikle, New York’un Mamaroneck eyaletinde aşçı olarak çalışır. İki haftanın sonunda tifo çıkması nedeniyle çalıştığı evden ayrılır.
Süper bulaştırıcı Tifolu Mary, 1901 yılında Manhattan da bir evde tekrar aşçı olarak çalışmaya başlar. Fakat bu evde de şansı yaver gitmez. Evin bir hizmetlisi hayatını kaybeder ve diğer aile üyelerinde de ateş, kusma gibi hastalık belirtileri vardır. Buradan da ayrılmak zorunda kalan Marry, bir avukatın evinde iş bulur. Sürekli iş değiştirmek zorunda kalan Tifolu Mary, burada uzun soluklu çalışmak ister. Ancak işe alındıktan sonra evde yaşayanların 7’sinde tifo hastalığı görülür.Yaşanan bu şüpheli durumdan dolayı George Sober davet edilir. Araştırmalarını Marry Mallon üzerine yoğunlaştırır. Çünkü o bir aşçıdır. Onu ve gittiği evleri takibe alır. Çalıştığı evlerde 22 kişi hayatını kaybetmiştir.
Salgının yaşandığı yıl New York’ta, Salmonella typhi bakterisinden hastalık kapmış ortalama 3.000 insan vardı. George Sober, araştırmalarının sonunda salgının taşıyıcısını bulur. O taşıyıcı dünyaya adını ‘’süper bulaştırıcı Tifolu Mary ‘’olarak duyuran Marry Mallon’dan başkası değildir.
Süper Bulaştırıcı Mary Mallon Karantinada
Sonunda George Sober, tifo taşıyıcısını açıklamıştır. Kan ve dışkı örneği istenilen Mary, çareyi kaçmakta bulur. Sober, polis memurlarının yardımıyla onu bulmuş ve tutuklatmıştır. Mary’den alınan numuneler pozitif çıkması üzerine karantinaya alındı. 1910 yılında ise aşçılık yapmamak üzere serbest bırakılmıştır. Karara uymak istemedi ve adını Mary Brown olarak değiştirdi.
Aşçı olarak girdiği bir hastanede 25 kişiye daha hastalık bulaştırdı. Bu dramatik olaydan sonra ‘’ Tifolu Mary’’ olarak anılmaya başlandı. Riverside Hastanesi artık onun ömür boyu karantina altında yaşayacağı yer olmuştu. Süper bulaştırıcı Tifolu Mary, 6 yıl felç kaldıktan sonra 1938 yılında hayata veda etmiştir.
George Sober, Salmonella typhi olaylarında ‘’sağlıklı taşıyıcı’’ bulan kişi olması bakımından önemlidir. Journal of the American Medical Association’da birçok araştırmaları yayınlanmıştır. Mary, tıp sözlüklerinde ‘’ hastalık taşıyıcı’’ dünyada ise ‘’süper bulaştırıcı Tifolu Mary ‘’ olarak yerini aldı.