Pandemi sürecinden çocuğun ruhsal gelişiminin olumsuz etkilenmemesi için alınması gereken önlemler hakkında önemli tavsiyeler ve uyarılarda bulunan Uzman Klinik Psikolog Mine Şahbaz, “Covid-19 virüsünün neden olduğu pandemi sürecinde ev, bütün çocukların tek yaşam alanı oldu. Çocuklar, bir yıldan beri arkadaşlarıyla bir araya gelerek vakit geçiremiyor. Birbirleriyle temas kurarak oyun oynayamıyorlar. Okul çağı çocukları da eğitimlerini ve sosyal ilişkilerini sadece ekran üzerinden sürdürmek durumunda kalıyorlar. Arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle sadece ekrandan ilişki kurabiliyorlar. Bu uzak iletişim tarzı, bizim kültürümüze çok yabancıdır. Bu farklı düzende anne ve babalar ise bu açığı kapatmak için çeşitli rollere bürünüyorlar.” dedi.
Akran Gereksinimini Anne Baba Karşılayamaz
Çocukların ruhsal gelişiminde duygusal bağ kurmanın önemi hakkında önemli bilgiler paylaşan Psikolog Mine Şahbaz, “Bu duygusal bağın temeli ise aile içi destektir. Göz ardı edilmemesi gereken bir diğer gerçek ise çocuğun kendi yaşıtlarıyla kurduğu iletişimdir. Bir çocuğun yaşamında kurduğu arkadaşlık ilişkisi çok önemlidir.
Çocukların akranlarıyla kurduğu ilişkiden aldığı keyif, oyunlar esnasında kurduğu göz teması, ortaklık, aynı ortamda yaşanması ve ses tonu çocuğa tarif edilemez bir mutluluk sağlar. Anne ve babalar, çocuklarıyla oyun oynayarak bu açığı kapatmak için ellerinden geleni yapsalar da akran gereksinimini karşılamalarının imkânsız olduğunu kabul etmek gerekiyor.” ifadelerine yer verdi.
Bireyselliği Ön Plana Çıkarabilir
Çocuğun akranlarıyla yüz yüze iletişim kurması ruhsal gelişiminde nasıl bir rol üstlenmektedir? Pandemi sürecindeki sosyal izolasyon çocuğun psikolojisini nasıl etkilemektedir? Çocuğun akranlarıyla kurduğu yüz yüze iletişimde kendisinin yanı sıra diğer insanlarında duygularını fark etmesine yardımcı olduğunu söyleyen Psikolog Mine Şahbaz, “Çocuklar işbirliğini, paylaşım hissini, hatta çekişmelerin ve hüsranların üstesinden gelmeyi en fazla arkadaşlarıyla yüz yüze iletişim halindeyken deneyimlemektedir. Bu deneyimlerin eksikliği ilerleyen yaşlarda birçok soruna neden olabilir.
Bir seneyi aşkın süredir devam etmekte olan izole yaşam, çocukların kendilerini mutsuz hissetmesine, kaygı bozukluğuna ve öfkeye neden olabilmektedir. Sosyal izolasyon sürecine maruz kalan çocuklar, ilerleyen yaşlarında bireyselliğini ön planda tutabiliyor. Hayal kırıklığına, beklemeye ve hata yapmaya çok daha az tahammül edebiliyorlar. Yaşıtlarıyla yaşanan en ufak bir zorlukta dahi yetişkin desteğine gereksinim duyabiliyorlar. Arkadaşlarına ‘hayır’ yanıtını vermeleri çok zor olduğu gibi istediklerini elde edebilmek için hırçın davranışlar gösterebiliyorlar.” diye konuştu.
İzole Yaşamdaki Çocuklara 5 Önemli Tavsiye
Pandemi sürecindeki izolasyondan çocuğun ruhsal gelişiminin olumsuz etkilenmemesi için Psikolog Mine Şahbaz, 5 önemli tavsiyede bulundu. İşte o 5 önemli tavsiye;
Arkadaşlarıyla İletişim Kursunlar
Çocuk, arkadaşlarıyla sık iletişim kurmalıdır. Bunun için elden geldiğince fırsat yaratılmalıdır. Havaların güzel olduğu zamanlarda açık ortamda çocuğun arkadaşlarıyla iletişim kurması sağlanabilir. Dışarıya çıkmadan evvel çocuğa Covid-19 virüsünden korunması gerektiği mutlaka hatırlatılmalıdır. Maske, sosyal mesafe ve hijyen kurallarını ihmal etmemesi gerektiği ve bunlar hakkında gerekli bilgiye sahip olduğu söylenmelidir. Koronavirüs tedbirlerine uyulduğu sürece sevdiklerimizle görüşmenin güvenli olduğu çocuğa ifade edilerek çocuğun kaygısı giderilmelidir.
Uyarılar Abartılı Olmasın
Çocuk, evden ayrılırken yapılan uyarıların abartılı olmamasına ve sadece gerekli önlemlerin çocuğa söylenerek çocuğun maskeli bir şekilde sosyalleşmesine yardımcı olunmalıdır. Çocuğa, ‘Maskeni sakın indirme, hastalanırsın’ ‘Her yere dokunma, virüs enfekte olur’ ‘Yere oturursan üstün kirlenir’ gibi kaygılı bakışlarla ve yüksek ses tonuyla çocuğa sözel uyarılar yapılmamalıdır. Bu tür uyarılardan kaçınılması, çocuğun sosyal çevresiyle uyumlu olmasına katkı sağlayacaktır.
Tedbirler Oyun Haline Getirilmeli
Covid-19 virüsüyle mücadele için alınan her türlü tedbir oyun haline getirilirse, çocuğun bu tedbirlere uymada anne ve babayla inatlaşma riski azalacağı gibi çocuğun anne ve babayla işbirliğine yatkınlığı artacaktır. Çocuk 3 yaş ve üstündeyse Covid-19 tedbirleri oyun haline getirilmelidir. Mesela ‘Dezenfektan perisi seni çok sevdiği için ara sıra seni fısfıslayacak.’ gibi komik uyarmalarla çocuk rahatlatılabilir.
Sokağa Çıkmaya Teşvik Edilmeli
Bazı çocuklar, kaygılarından ötürü izolasyon sürecinde içine kapanarak evden dışarıya çıkmak istemeyebilir. Bu durumda çeşitli bahaneler uydurularak çocuk açık havaya çıkmaya teşvik edilmelidir. Çocuğun dış dünyayla yeniden bağ kurması için bu bahanelerin çocuğun yaşına uygun olmasına dikkat edilmelidir. Havanın güzel olduğu zamanlarda yürüyüş yapılması, ip atlanması ve top oynanması gibi bahanelerle çocuğun evden ayrılması sağlanabilir.
Uzman Desteğinden Kaçınılmamalı
Anne ve babaların tüm çabalarına rağmen çocuk evde kalmakta ısrar ediyorsa, bir uzman desteği almaktan kesinlikle kaçınılmamalıdır.