8 Kasım 2024 Cuma
Ana SayfaYaşamDünya Sağlık Örgütü; Tütün bağımlılığı akciğer hastalığı ölümlerini artırdı!

Dünya Sağlık Örgütü; Tütün bağımlılığı akciğer hastalığı ölümlerini artırdı!

İçerikleri

Tütün Bağımlılığı Nefesinizi Kesiyor!

Dünya Sağlık Örgütü, 31 Mayıs Dünya Tütüne Hayır Gününde, tütünün akciğer sağlığına verdiği zararı vurguladı. Tütünle ilişkili tüm ölümlerin % 40’ından fazlası, kanser, kronik solunum hastalıkları ve tüberküloz gibi akciğer hastalıklarındandır. Dünya Sağlık Örgütü, ülkeleri ve ortakları, insanları tütünden korunma konusunda koruma eylemini arttırmaya çağırdı.

Tütün Bağımlılığı Her Yıl 8 Milyon İnsanın Ölümüne Neden Oluyor!

Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus “Her yıl tütün, en az 8 milyon kişiyi öldürüyor. Milyonlarca kişi de akciğer kanseri, tüberküloz, astım veya tütünün neden olduğu kronik akciğer hastalıklarıyla yaşıyor. Sağlıklı akciğerler, sağlıklı bir yaşam sürmek için şarttır. Bugün ve her gün ciğerlerinizi, arkadaşlarınızı ve aile bireylerinizi tütün kullanmayacağınızı söyleyerek koruyabilirsiniz.”, dedi.

2017 yılında tütün, 3.3 milyon tüketicinin ve pasif içici olarak sigaraya maruz kalanların akciğerlerini ciddi olarak etkiledi;

  • 1,5 milyon insan kronik solunum yolu hastalıkları sebebiyle hayatını kaybetti.
  • 1,2 milyon ölüm ise kanser  (nefes borusu, bronş ve akciğer kanseri) sebebiyle gerçekleşti.
  • Solunum yolu enfeksiyonları ve tüberkülozdan ise 600.000 kişi öldü.

Beş yaşın altındaki 60.000’den fazla çocuk, pasif içiciliğin neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarından ölmektedir. Yetişkinlik çağında yaşayanların daha sonra yaşamlarında kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) yaşama ihtimalleri çok yüksektir. 

Tütün Bağımlılığının Azaltılması İçin Neler Yapılabilir?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ülkeleri Dünya Sağlık Örgütü’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin (WHO FCTC) tam olarak uygulanması yoluyla tütün bağımlılığı ile mücadele etmeye ve Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği “MPOWER” politika önlemleri de dahil olmak üzere, örneğin vergilendirme yoluyla tütün talebini azaltarak etkili tütün kontrolü eylemlerini uygulamaya, dumansız yerler oluşturmaya ve bırakma desteği vermeye çağırıyor.

Dünya Sağlık Örgütü ayrıca, ebeveynleri, topluluk liderlerini ve aileleri bireylerin sağlığını korumak için onları bilgilendirerek ve tütünün neden olduğu zararları anlatarak adım atmaya teşvik ediyor.

Tütün Bağımlılığı Hangi Hastalıklara Yol Açıyor?

Tütün ve tütün mamullerinin zararlarına maruz kalmak, dünyadaki insanların akciğer sağlığına ve aşağıda belirtilen hastalıkların oluşmasına büyük ölçüde etki eder:

Akciğer kanserini tetikliyor

Tütün kullanımı, dünya genelinde akciğer kanseri ölümlerinin üçte ikisinden sorumludur ayrıca akciğer kanserinin de başlıca nedenidir. Evde ya da iş yerinde pasif içici olarak sigaraya maruz kalmak ayrıca akciğer kanseri riskini artırır. Sigarayı bırakmak akciğer kanseri riskini azaltabilir: 10 yıl sigarayı bıraktıktan sonra, akciğer kanseri riski, sigara içenlerin yaklaşık yarısına düşer.

Tütün Bağımlılığı Kronik solunum yolu hastalığı (KOAH)’a neden oluyor

Tütün kullanımı, akciğerlerde irin dolgulu mukus birikiminin, öksürük ve solunum güçlüğü ile ortaya çıkan kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) başlıca nedenidir. Tütün dumanı akciğer gelişimini önemli ölçüde yavaşlattığı için, genç yaşta sigara içmeye başlayanlar ve ikinci pasif içici olarak sigaraya maruz kalanlar arasında KOAH gelişme riski özellikle yüksektir. Tütün ayrıca, aktiviteyi kısıtlayan ve sakatlığa neden olan astımı da şiddetlendirir. Sigarayı erken bırakma, KOAH’ın ilerlemesini yavaşlatmak ve astım semptomlarını iyileştirmek için en etkili tedavi yöntemidir.

Tütün Bağımlılığı Bebekleri yaşam boyu etkileniyor

Tütün dumanı toksinlerine maruz kalan bebekler, annenin sigara içmesi veya pasif içici olarak sigaraya maruz kalması yoluyla, sıklıkla akciğer gelişmemesi problemi yaşarlar. Pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalan küçük çocuklar astım, zatürre, bronşit ve sık sık alt solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskiyle karşı karşıyadırlar. Sigara içenler, bebek veya küçük bir çocuğun yanında asla sigara içmemelidirler.

Tüberküloz hastalığına yakalanma ihtimalini iki kat artırıyor

Tüberküloz (TBC) akciğerlere zarar verir ve tütün kullanımıyla daha da şiddetli olan akciğer fonksiyonunu azaltır. Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birinde gizli tüberküloz vardır ve tütün kullanımı bu kişilerde hastalığın aktif hale gelmesine neden olabilir. Sigara içenlerin tüberküloz hastalığına yakalanma ihtimalini iki kat artmaktadır. Tütün, sigaranın zararlı akciğer sağlığı etkilerinden kaynaklanan aktif  tüberküloz önemli ölçüde sakatlık ve solunum yetmezliğinden ölüm riskini artırır. TBC hastaları, uygulanan tedavinin etkili olması için sigarayı bırakmak için acil adımlar atmalıdırlar.

Hava kirliliğine yok açıyor; 

Tütün dumanı tehlikeli bir hava kirliliği şeklidir: 69’unun kansere neden olduğu bilinen 7.000’den fazla kimyasal madde içermektedir. Sigara dumanı görünmez ve kokusuz olsa da, beş saate kadar havada kalabilir. 

Tütün Bağımlılığının Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi İle İlgisi

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi ile  (SDG) NCD erken ölüm oranının 2030 yılına kadar üçte bir oranında azaltılması hedefine ulaşmak için, tütün kontrolü dünya çapında Hükümetler, topluluklar ve kuruluşlar için bir öncelik olmalıdır. Dünya bu hedefe ulaşmak için maalesef iyi yolda değil.