Tükenmişlik sendromu, insanın hem fiziksel hem zihinsel olarak tükenmiş olması ve bu yüzden hayatında artık hiçbir şeyden artık keyif alamamasıdır. Her insan monoton giden bir yaşam koşullarında kendisini tükenmiş hissedebilir. Bunun dışında covid-19 gibi küresel bir salgının yarattığı stresten kaynaklı olarak insan hiçbir şeyden keyif almamaya başlayabilir. Uzun bir süre hasta bir aile üyesine bakmak, işsizlik, uzun süre yorucu bir iş yapmak, acı olaylar yaşamak da tükenmişlik sendromuna yol açabilir.
Tükenmişlik Sendromu Nedir?
Tükenmişlik sendromu, ilk kez 1970’li yıllarda psikolog Herbert Freudenberger tarafından tanımlanmış bir sendromdur. Fiziksel, zihinsel ve duygusal yorgunlukla kendini gösteren stres kaynaklı bir durumdur. Tükenmişlik sendromunu yaşayan bir insan, yaşadığı stresle tek başına başa çıkamaz, günlük sorumluluklarını yerine getiremez, uyusa veya dinlense de geçmeyen sürekli şiddetli bir yorgunluk yaşar.
Bu durumdan mustarip olanlar, sabahları yataktan kalkmada zorluk yaşarlar. Diğer insanlara verebilecek bir şeylerinin kalmadığını düşünürler. Umutsuzluk yaşarlar. Bu sendrom, kendiliğinden geçmeyen, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Tedavi edilmezse, diyabet, depresyon, kalp hastalığı gibi ciddi hastalıklara neden olabilir.
Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Neler?
Bir insanda tükenmişlik sendromunu tespit etmek çok zordur. Bununla birlikte bu sendromu tespit etmek için kullanılan bazı belirtiler vardır.
Yorgunluk
Kişi kendisini fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak yorgun hisseder. Bu yorgunluğa bağlı olarak baş ağrısı, karın ağrısı, iştah artması veya azalması, uyku düzensizlikleri yaşayabilir.
İzolasyon
Kişi, kendisini tükenmiş hissettiği için sosyal çevresinden uzaklaşır. Genellikle günün büyük bir bölümünü odasında yalnız geçirir.
Hayal dünyasına kaçmak
Kişi, bu şiddetli yorgunluk ve tükenmişlik haliyle başa çıkabilmek için hayal dünyasına kaçabilir. Uyuşturucu, alkol veya yiyeceklere yönelerek bu rahatsızlıktan kurtulmaya çalışabilir.
Sinirlilik hali
Kişi, yaşadığı bu şiddetli yorgunluk sebebiyle tahammül becerisini kaybeder. Normalde hiç sinirlenmediği olaylara sinirlenerek sert tepkiler gösterir.
Hastalıklara yatkınlık
Bu sendrom kişinin bağışıklık sistemine zarar vererek onu hastalıklara açık hale getirir. Sürekli soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklara yakalanır. Bunun yanı sıra depresyon ve anksiyete gibi zihinsel sağlık sorunları da yaşar.
Tükenmişlik Sendromundan Kurtulmak İçin Neler Yapmalıyız?
Stresi azaltmak, bu sendromu yenmenin en temel yoludur. Aşağıdaki önerileri uygulamak, stresi azaltmanıza ve tükenmişlik sendromuyla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır.
Yardım isteyin
Bu rahatsızlık kendiliğinden düzelebilecek bir rahatsızlık değildir. Bu yüzden öncelikle bir sağlık kuruluşuna başvurmalı, onların yardımını almalısınız. Aynı zamanda bu durumu ailenizle ve arkadaşlarınızla paylaşarak onların da desteğini almalısınız.
Egzersiz yapmak
Egzersiz yapmak, hem fiziksel sağlığımız hem zihinsel sağlığımız için çok faydalıdır. Ancak yaşadığınız yorgunluk hissinden dolayı kendinizi zor egzersiz programlarıyla yormamalısınız. Ancak günde 30 dakikalık küçük egzersizler yapmaya başlayabilirsiniz. Günde 30 dakikalık kolay bir egzersiz programı stresinizi azaltacak ve kendinize olan güveninizi de artıracaktır.
Dengeli beslenme
Omega-3 yağ asitleri, vücudumuzda stres hormonlarını dengeleyen önemli bir besindir. Bu yüzden günlük gıdanıza bu besini ekleyerek stres seviyelerinizi azaltabilirsiniz. Örneğin her gün bir kâse yoğurda bir tatlı kaşığı öğütülmüş keten tohumu ekleyebilir, balık ve ceviz tüketiminizi arttırabilirsiniz.
Uyku düzeni
Vücudumuzun dinlenip enerji toplaması için kaliteli bir uykuya ihtiyacı vardır. Bunun için, uyumadan önce kafeinli içecekler tüketmemek, cep telefonunuzu yatak odanızın dışında bırakmak, uyumadan önce rahatlatıcı bir bitki çayı içmek size yardımcı olabilir.
- Tükenmişlik sendromu nedir? Belirtileri ve tedavisi
- Tükenmişlik (Burn-Out) sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Nasıl Önlenir?