28 Mart 2024 Perşembe
Ana SayfaSağlıkHastalıkTSH (Tiroid Stimülan Hormon) düşüklüğü neden olur, nasıl tedavi edilir?

TSH (Tiroid Stimülan Hormon) düşüklüğü neden olur, nasıl tedavi edilir?

İçerikleri

Kan testinde TSH değerlerinin normal değerlerin altında olması, pek çok hastalığın ortaya çıkarılmasında yol gösterici olmaktadır. TSH kısaltması İngilizce “Tiroid Stimülan Hormon” olarak bilinen tiroid bezlerini uyarma görevi bulunan uyarıcılar anlamına gelmektedir. TSH düşüklüğü ise tiroid bezlerinin fazla üretim yapmasına bağlı olarak gerçekleşen bir durumdur. Nasıl ki TSH yüksekliği tiroid bezlerinin yavaş çalışması sebebiyle meydana geliyorsa tiroid bezlerinin fazla çalışması da vücutta TSH düşüklüğü meydana getirmektedir.

TSH değeri olarak bilinen tiroid uyarıcı hormonlar esasında beyinde bulunan hipofiz bezleri vasıtasıyla üretilmektedir. Hipofiz bezleri boğazımızda bulunan tiroitlere mesaj göndererek üretim yapmaları talimatı vermektedir. Ancak tiroitlere yapılan uyarıdan daha fazla üretim yapılması halinde TSH düşüklüğü ortaya çıkmakta ve çeşitli hastalık ve belirtiler insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Kanda bulunan tiroid hormonları ve TSH değerleri arasında meydana gelen orantısal eksiklikler TSH düşüklüğünün en belirgin göstergesidir.

Kan Değerlerinde TSH Düşüklüğü Neyi İfade Eder?

Vücudumuz birbirini uyaran ve kontrol eden denge mekanizmalarından oluşmuştur. Gelişen klinik testlerle daha iyi ortaya çıkan bu denge sistemi vücudun çalışma prensibinin anlaşılmasına yardımcı olmaktadır. TSH değerleri de hem hastalık belirtilerinin önceden bilinerek çözüme kavuşturulması hem de tiroid rahatsızlıklarıyla mücadelede önemli bir göstergedir.

TSH testlerinde değerlerin olması gereken seviyenin altında olması önemsenmesi gereken bir durumdur. Çünkü vücutta TSH hormonu üreten veya TSH hormonunun etkilendiği organların doğru çalışmadığı anlamına gelmektedir. Kan değerlerinde görülen TSH düşüklüğü;

  • Tiroid uyarıcı hormon görevi gören hipofiz bezleri ile tiroid bezleri arasında uyumlu olmayan çalışmalar gerçekleştiği, tiroid hormonlarının uyarıcı görevi gören hipofiz hormonlarını dikkate almayarak fazla üretim yaptığı,
  • Tiroid bezlerinden bağımsız olarak beyinde bulunan hipofiz bezlerinin uyarıcı hormon üretme işlevini yerine getirmede başarısız olduğu ve TSH üretimini yeterince yapılamadığı
  • Anlamına gelmektedir. TSH düşüklüğü aslında tiroid bezlerinin uyarıcıları dikkate almadan fazla hormon üretmesi ve kanda bulunan T3 ve T4 değerlerinin TSH değerlerine oranla daha fazla bulunması nedeniyle ortaya çıkan bir belirtidir.

TSH Düşüklüğünün Sebepleri Nelerdir?

TSH düşüklüğü başlı başına bir hastalık olmasa da birçok ölümcül hastalığın ortaya çıkarılmasında dikkate alınan bir değerdir. Tiroid bezlerinin fazla çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkan TSH düşüklüğü boğazımızda adem elmasının altında bulunan tiroid bezi hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın habercisi olabilir. TSH düşüklüğü;

  • İyotlu tuzun normalden fazla kullanımı,
  • Gebelik dönemlerinde anne adayında hormon değişimi,
  • Zehirli guatr adı verilen tiroid bezi rahatsızlığı,
  • Haşimato adı verilen tiroit bezlerince üretilen hormonların zararlı görülerek vücutta bulunan bağışıklıkta görevli hormon tarafından saldırıda bulunulması,
  • Graves adı verilen tiroid bezi tarafından üretilen hormonların fazla salgılanması

Gibi pek çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Görüldüğü üzere TSH düşüklüğü bazı durumlarda vücudumuzun işlevselliğini kaybetmesine yol açacak kadar tehlikeli boyutlara ulaşmakta ve TSH düşüklüğünün önlenmesi için gerekli tedavilerin zaman geçirmeden uygulanması gerekmektedir.

TSH Düşüklüğü ve Tiroid Düşüklüğü Arasında Nasıl Bir Bağlantı Söz Konusudur?

TSH hormonu kanımızda bulunan tiroid uyarıcı hormonlar anlamına gelmekle birlikte bu hormonlar tiroid bezleri tarafından salgılanmamaktadır. Hipofiz bezlerince salgılanan TSH hormonu, tiroid bezlerine mesaj göndererek üretilen T3 ve T4 hormonlarını uyarmakla görevlidir. Bu sayede kanda eşit miktarda TSH hormonu ve T3, T4 hormonları bulunmaktadır. Öte yandan bu iletişim esnasında çoğunlukla tiroid bezinden kaynaklı fazla üretim yapma durumunda TSH düşüklüğü ortaya çıkmaktadır.

Tiroid düşüklüğü olarak bilinen TSH düşüklüğü tiroid bezinin az çalışmasıyla karıştırılmamalıdır. Tiroid bezinin az çalışması TSH yüksekliğine sebep olurken tiroit bezince fazla hormon üretimi yapılması TSH düşüklüğü anlamına gelmektedir.

TSH Testinde Normal Değer Aralıkları Nasıl Olmalıdır?

TSH testi, kan testi yapılarak öğrenilen değerlerdendir. TSH değer aralığının belirlenmesinde farklı görüşler söz konusudur. Amerikan laboratuvarlı geçen yüzyılda TSH değer aralığı olarak 1 litre kanda 0,5 mililitre ile 5,0 mililitre arasındaki değerleri normal olarak karşılıyordu. Fakat hayat standartlarının yükselmesi ve sağlık koşullarının daha iyiye gitmesi sebebiyle günümüzde TSH değer aralığı 1 litre kanda 0,4 mililitre ve 4,0 mililitre arasındaki ölçümlerde normal olarak görülmektedir.

TSH yüksekliği kaç olmalı konusunda ülkemizde kan testi incelemesi yapan klinik laboratuvarda 0,4 – 4,0 mililitre arasındaki ölçümler normal olarak değerlendirilmektedir. Uzman doktorlar, 0,4 mililitre altındaki TSH değerlerine sahip olunması halinde TSH düşüklüğü teşhisi koymaktadır. Hipotiroidizm adıyla bilinen tiroid bezlerinin normalden fazla üretim yapması anlamına gelen TSH düşüklüğü yetişkinlerde 0,4 mililitrenin altına düşmemelidir. Öte yandan çocuklarda, hamilelikte ve yaşlılarda bu değer aralıkları test yaptıran kişinin özelliklerine göre takdir edilmektedir.

TSH Düşüklüğünün Olduğu Nasıl Anlaşılır? TSH Düşüklüğü Belirtileri

TSH düşüklüğü konusunda en çok sorulan sorulardan olan “TSH düşüklüğü kilo aldırır mı” gibi konular oldukça merak konusudur. Tiroid hormonu olarak bilinen T3 ve T4 değerlerinin fazla üretimi kilo kaybına neden olmaktadır. TSH düşüklüğü hipotiroidizm olarak adlandıran hastalığın ortaya çıkarılmasında uygulanan en önemli testtir. Öte yandan kan testinde TSH düşüklüğü halinde;

  • Aşırı yorgunluk ve sürekli uyuma hissi,
  • Çabuk yorulma ve kas güçsüzlüğü,
  • Sık sık idrara çıkma,
  • Aşırı terleme,
  • Boğaz kuruluğu ve boğaz enfeksiyonları,
  • İshal ve sindirim sistemi rahatsızlıkları,
  • Saç dökülmesi ve deri rahatsızlıkları
  • Ellerde titreme,
  • Dikkatsizlik ve uyku düzensizliği,
  • Çabuk öfkelenme, sinirlilik gibi duygularda oluşan anksiyete bozuklukları

Hipotiroidizm (TSH Düşüklüğü) Nasıl Tedavi Edilir?

TSH düşüklüğü, vücutta ortaya çıkan belirtilerin anlamlandırılması ve kan testi yapılmasına bağlı olarak teşhis edilmektedir. Hipotiroidizm adı verilen hastalığın erken teşhisinde TSH değerleri oldukça önemlidir. TSH düşüklüğü teşhisi ve tedavisi için öncelikle Dahiliye polikliniklerinde muayene olunmasında ve kan testi yaptırılmasında fayda vardır. Yapılacak TSH testi, T3 ve T4 hormon testleri sonucunda tiroid bezlerinin fazla üretimi yapıp yapmadığı tespit edilerek kan değerlerinin sonucuna göre tedaviye başlanmalıdır.

TSH düşüklüğü halinde Endokrinoloji bölümlerinde hastaya özel tedavi yöntemlerine başlanmaktadır. İlaç tedavisi uygulanarak TSH hormonunun dengelenmesi en sık uygulanan tedavi yöntemidir. Çoğunlukla hastaların belirlenen doz ve sürelerde verilen TSH hormonunu arttırıcı ilaçları kullanmaları gerekmektedir. Öte yandan beslenme önerileri, basit yürüyüş ve egzersizlerle metabolizmanın işlevsellik kazandırılması da uygulanan tedavi biçimlerindendir.

TSH Düşüklüğünün Tedavi Edilmemesinin Sonuçları Nelerdir?

TSH değerlerinin düşüklüğü, çoğu zaman bir belirti olarak ortaya çıksa da mutlaka bu belirtilerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. TSH düşüklüğü tedavi edilmezse;

  • Tiroit bezlerinin aşırı yıpranması ve fazla çalışmasına bağlı olarak guatr başta olmak üzere birtakım tiroit hastalıkları,
  • Bağışıklık sisteminin hasar görmesi ve kan dolaşımda hormon dengesizliği,
  • Kan pompalama görevi olan kalbin bu durundan etkilenerek hipertansiyon ve damar içi hastalıklarına sebep olması,
  • Kadınlarda hamile kalma ihtimalinin düşmesi ve adet düzensizliği gibi kadın hastalıklarının meydana gelmesi

Gibi pek çok olumsuz sonuca doğrudan etki etmektedir.

TSH Değerleri Nasıl Yükseltilir?

TSH düşüklüğünün en önemli sebebi tiroitlerin fazla çalışması olduğundan tiroitlerin çalışma sisteminin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu sebeple TSH düşüklüğü ilaç dozu belirlenerek yükseltilmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda uygulanan ilaç tedavileri T3 ve T4 hormonlarını azaltıcı özellikler ihtiva etmektedir. İlaç tedavisinden sonuç alınamaması halinde ise tiroit bezlerini onarıcı tıbbi müdahalelerde seçenekler arasındadır.

TSH değerlerinin yükseltilmesinde;

  • Beslenme yönteminde değişikliğe gidilerek iyotlu tuz kullanımının azaltılması başta olmak üzere hastalığa özgü beslenme önerileri,
  • Kısa yürüyüşler, spor ve basit egzersizler yapılarak kan dolaşımının hızlanması ve buna bağlı olarak vücutta hormon dengesinin sağlanması

Alanında uzman doktorlar tarafından hastalara tavsiye edilmektedir.

TSH Düşüklüğünde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

TSH düşüklüğü ne yemeli konusunda karbonhidrat içeren gıdaların daha az tüketilmesi ve protein bakımından yoğun süt ürünleri, et, balık gibi gıdaların tercih edilmesi gerekmektedir. İyotlu tuz kullanımının azaltılması tiroid bezlerinin fazla çalışmasına bağlı teşhislerde mutlaka uyulması gereken beslenme biçimlerindendir. TSH düşüklüğünün önlenmesinde selenyum mineral takviyesi ve selenyum miktarı yoğun besinlerin tüketilmesi hormonların dengelenmesine büyük yarar sağlamakla birlikte;

TSH hormonun T3 ve T4 hormonlarıyla dengelenmesinde yardımcı olacak besinlerdendir.