Topuk dikeni, çoğunlukla ayakta duranlar ve kilolu insanlarda görülür. Kişinin yaşam kalitesini ve hareket kabiliyetini olumsuz etkileyen sağlık problemidir. Ortalama 0,5 cm büyüklüğünde olup, topuğun ön kısmında başlar. Genel belirtileri arasında; ağrı, şişlik, sızı ve batma şikâyetleri vardır. Hastalığın tıbbı tedavisi veya diğer alternatif seçenekleri var. Topuk kemiği sorunu için hastanelerin Ortopedi ve Travmatoloji bölümüne başvurulur.
Topuk Dikeni Nedir?
Topuk dikeni, ayak tabanında kalsiyum birikintisi sonucu oluşan sivri uçlu kemik büyümesidir. Topuğun arka kısmında gelişir. Yürüme esnasında ayağın ön kısmında basınç olur. Basınç ise ağrı ve sızı yapar. Batma hissi ile kişinin hareket kabiliyeti kısıtlanır. Yaklaşık 1–1,5 cm ila 5 santimetre arasında değişen kemik çıkıntısıdır.
Hastalık röntgende ortaya çıkar. Eğer röntgen filmlerinde belirlenemez ise topuk dikeni sendromu tanısı koyulur. Küçük olan çıkıntılar röntgende görülmeyebilir.
Topuk Dikeni Nedenleri ve Risk Faktörleri
Topuk dikeni nedenleri ve buna bağlı risk faktörlerini anlaşılır olması için sıralayalım.
- Ayak tabanı altında biriken kalsiyum birikintisi
- Aşırı kilo
- Sıklıkla ayakta durmak
- Stresli yürüyüşler, zıplama ve diğer spor aktiviteleri
- Ayakkabı tercihleri
- Sert zeminlerde çıplak ayak yürümek
- Reiter hastalığı
Hastalığın risk faktörleri ise;
- İlerleyen yaş
- Şeker hastalığı
- Düz tabanlı ayaklar
- Yüksek kemerli ayaklar
- Yumuşak doku hasarı
- Ayak burkulması, incinmesi
- Ayağa darbe almak
- Cinsiyet faktörü (kadınlarda daha sık görülür)
Topuk Dikeninin Belirtileri Nelerdir?
Topuk dikeni hastalarının en şikâyetçi olduğu belirti, sabah saatlerinde kendini gösterir. Ayaklarını bastıklarında oluşan topuk ağrısı sancılıdır ve yürümekte güçlük çekilir. Ağrılar, ayak tabanındaki yumuşak dokudan kaynaklanır ve aralıklı olarak devam eder. Diğer belirtilerine bakalım.
- Topukta şişlik
- Topuk altında oluşan kemik çıkıntısı
- Yürümede hassasiyet (yürüyüş bozuklukları)
- Uzun dinleniş sonrası tekrarlanan ağrılar
Topuk Dikeni Tedavi Seçenekleri
Topuk dikeni tedavisinde hedef, ayak tabanında oluşan basıncı azaltmaya yöneliktir. Ağrı ve iltihap kontrol altına alınmaya çalışılır. Tedavi sürecini inceleyelim.
Ortez;
Ortez halka şeklindeki tabanlıklardır. Topuk kemiğinde oluşan baskıyı sonlandırmak için, ayakkabı içine yerleştirilir.
Ekstrakorporeal şok dalgası (ESWT);
Yüksek basınçlı ses dalgaları ile yapılan şok tedavisidir. Uygulama 10–20 dakika ve 3–5 seans arasında sonlanır. Günlük yaşantıya engel olmayan bir tedavi biçimidir.
Hilterapi;
Hilterapi yüksek yoğunluğu olan lazer tedavisidir. Topuk ağrısı tedavilerinde başarılı sonuç veren tedavi,3–5 seans sonrası sonlandırılır. Ağrısız bir işlemdir.
Proloterapi;
İyileşme sürecini hızlandırmak için ayak tabanına bir ajan enjekte edilir.
PRP;
PRP tedavisi, doku iyileşmesine yönelik bir tedavi biçimidir. Hastadan alınan kan, ayak tabanına gönderilir.
Akupunktur;
Vücuda mikro iğneler yerleştirilerek yapılan tedavi yöntemidir.
Lokal kortizon, ameliyat;
Ameliyat, hasta ve doktor için en son seçenektir. Genellikle diğer seçeneklerde sonuç alınmaya çalışılır.
Tıbbi Tedavi Sürecinde Kullanılan İlaçlar
Tedavi sürecinde kullanılan ilaçlar; İbuprofen ve naproxen’dir. İlaçlar ağrı kesici ve iltihap kurutucudur. İlaç dışında krem, jel ve merhem önerilir. Bunların yanı sıra bölgedeki basıncı düşürmek için steroid iğnesi yapılır.
Topuk Dikeni Nasıl İyileşir?
Topuk dikeni nasıl iyileşir sorusuna basit yöntemleri araştırıp, sizler için derledik. Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici kremler ile bölgeye masaj yapın. Ayak parmaklarınızı 5 dakika boyunca geriye çekin. Bu işlemi 4–5 kez tekrarlayın.
Gün içinde ılık suyun içinde ayaklarınızı 10–15 dakika boyunca dinlendirin. Topuk kemiği için yapılan egzersizler, ağrıyı dindirir ve tedaviye destek olur.
1. Egzersiz önerisi;
Duvara doğru yaslanılır ve bir bacak arkada diğeri önde pozisyon alınılır. Arkada kalan bacakta bir gerilme başlayana kadar öne doğru eğik beklenilir. Egzersiz diğer bacak içinde yapılıp, tamamlanır.
2. Egzersiz önerisi;
Bacaklar öne uzatılarak, yere oturulur. Bir havlu ile ayak parmakları sarılır. Ayak parmakları öne doğru çekilmeye çalışılır. Gerginlik olmaya başladığında egzersiz sonlandırılır.
Topuk Dikeni Tedavisinde Doğal Çözümler
Topuk dikeni tedavisi sürecinde doğal çözümler etkili sonuçlar verebilir. Deneyenlerin memnun kaldığı bu çözümlerin neler olduğuna bakalım.
1- Elma sirkesi
Ayak tabanında oluşmuş kalsiyum birikintisi için elma sirkesi yöntemi işe yarar. Ayakları dinlendirmek için hazırlanan suyun içine birkaç damla damlatılır. Yarım saat boyunca dinlenen ayaklar, sirke ile ıslatılmış havluda birkaç dakika daha bekletilir.
2- Biberiye ve lavanta yağı
Biberiye ve lavanta yağı ayak masajı için ideal esansiyel yağlardır. Ağrı giderici için kullanılır.
3- Kuru üzüm
Kuru üzüm dövülür ve lapa kıvamına getirilir. Bir bezin içine koyularak, topuk ağrısı olan bölgeye sarılır. Bu işlem bir hafta boyunca tekrarlanır.
4- Vicks
1 litre suyun içine 1 yemek kaşığı vicks koyulup, iyice karıştırılır. Ayaklar karışım içinde yarım 1 saat bekletilip, streç filme sarılır. Sonrasında pamuklu çorap giyilir.
5- Epsom tuzu
Ayakların konulacağı suyun içine 3 kaşık epsom tuzu eklenilir. Ayaklar, tuz çözüldükten sonra 45 dakika suyun içinde bekletilir. Bu sırada topuk kemiğine nazik masajlar yapılır.
6- Karbonat
1 çay kaşığı suyun içine yarım çay kaşığı karbonat eklenir. Macun olana kadar karıştırılır. Bölgeye masaj yapılarak uygulanır.
7- Kekik
1 çay bardağı kekiği 2 litre sıcak suyun içine atın. Su ılımaya başladığında ayaklarınızı suya daldırıp,45 dakika bekleyin. Kekik ağrı ve batma hissini sonlandırır.
Topuk Dikenine Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan Bitkisel Kür Önerisi
Yaşam kalitesini düşüren topuk dikeni için Saraçoğlu’nun kürünü sizlerle paylaşıyoruz.
Malzemeler;
- Siyah çekirdekli kuru üzüm
- Tatlı pul biberi
Uygulama;
Bu kür üç aşamalıdır.
Birinci aşama; 10–15 adet siyah kuru üzüm havanda iyice dövülür. Çekirdekleri dâhil tamamen ezilir. Ezilen üzümler bir tülbente koyulur. Üç gün boyunca ayak tabanında sarılı vaziyette kalır.
İkinci aşama; dördüncü gün 1 yemek kaşığı tatlı pul biberi havanda ezilir. Tülbente sarılı biber üç gün boyunca sabah-akşam ayakta kalır.
Üçüncü aşama; yedinci gün birer yemek kaşığı olacak şekilde iki malzeme birlikte ezilir. Yine tülbentin içine alıp, topuk dikeni olan bölgeye sarılır. Son aşama süresi üç gündür. Yani bu kür 9 gün boyunca aralıksız uygulanır.
