Covid-19 virüsünün gıdalarla bulaşmayacağının düşünülerek rahat davranılmaması ve tedbirin elden bırakılmaması gerektiğini kaydeden Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işıl Var, “Covid-19 virüsünün gıdalardan bulaşmayacağı düşünülerek bugün rahat davranılırsa, birkaç gün sonra bulaştığına dair bulgular ortaya çıkabilir. Covid-19 virüsü mutasyona uğruyorsa gıda yoluyla bulaşmasını sağlayacak bir mutant gelişebilir. Bu nedenle gıda yoluyla bulaşmıyor diye düşünülerek tedbirsiz olunmamalıdır. Ayrıca çiğ sebze ve meyveler ile yarı pişmiş mamuller, Covid-19 virüsü haricinde diğer mikroorganizmalar içinde büyük risk içermektedir.” dedi.
Bulaşının Gıdayla Yayılmasını Sağlayacak Mutant Gelişebilir
Çin’de dondurulmuş halde olan tavuk ve deniz ürünlerinde Covid-19 virüsü bulgularına rastlanıldığına dair açıklamalar olduğuna değinen Prof. Dr. Işıl Var, “Tüketiciler, Covid-19 virüsünün gıda yoluyla bulaşmayacağı yönünde bir düşünceye kapılarak rahat hareket etmemelidir. Çin’den gelen bir haberde dondurulmuş tavuklarda ve deniz ürünlerinde Covid-19 virüsüne rastlanıldığı bilgisine yer verildi. Ancak bu ürünlerle uğraşan işçilerin hiç birinde Covid-19 vakasına rastlanılmadı. Eğer orada çalışan işçiler, hijyen kurallarına uygun davranarak ellerini yıkamış ya da dezenfekte etmişse Covid-19 virüsünün bulaşması için herhangi bir neden yoktur. Yani orada çalışan işçilere Covid-19 virüsü enfekte olmaması gıdada olmadığı veya gıdadan bulaşmadığı anlamını taşımaz. Her zaman tedbirli olmakta fayda var. Diğer virüslerle kıyaslandığı zaman akla gelen ilk soru gıdalarda neden Covid-19 virüsü olmasın oluyor. Covid-19 virüsü, diğer virüslere göre çok farklı özellikler taşıyabilir. Ama bu virüs mutasyona uğruyorsa, yarın öbür gün gıda yoluyla bulaşmasını sağlayacak bir mutant gelişebilir. Bu nedenle gereken tedbirlerin hepsi alınmalıdır.” ifadelerine yer verdi.
Et ve Sebzeler Çok İyi Pişirilmeli
Geçen senelerde görülen kuş gribi salgınına değinen Prof. Dr. Işıl Var, “Bu virüs, sadece kuş sınıfında görülse de tavukların 80 derece ısıda pişirildikten sonra tüketilmesi gerektiği uzmanlar tarafından tavsiye edildi. Kuş gribiyle ilgili de bir sorun ortaya çıkmıştı. Kuş gribine sadece kuşlarda değil, o sınıfı içeren bütün hayvanlarda rastlandı. Ama çok hızlı mutasyona uğradığı için insana bulaşma tehlikesinden dolayı tavukların 80 derecede pişirildikten sonra tüketilmesi tavsiye edilmişti. Zaten olması gereken buydu. Normal koşullarda da et ve sebzelerdeki mikroorganizmaları öldürmek için iyi pişirilmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Virüs Personelden Bulaşabilir
Gıdalarda asıl dikkat edilmesi gerekenin gıdaya personelden Covid-19 virüsü bulaşabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Işıl Var, “Gıda işletmelerinde görevli olan ve ürünlerin hazırlanmasında görevli personelin, hijyen kurallarını ihmal etmesi halinde problem yaşanabilir. Bu noktada devletin denetiminden daha fazla tüketicinin otokontrolü sağlaması ve satın aldığı gıdaları iyi değerlendirmesi gerekmektedir. En fazla tüketilen besinler arasında sebze, meyve ve salatalar yer almaktadır. İçerisine soğuk etlerinde eklenmesiyle doyurucu bir öğün ortaya çıkıyor. Ancak bu tür gıdalardan sadece Covid-19 virüsünün değil, diğer bakteriyel virüslerinde bulaşabileceğini unutmamak gerekiyor. Virüs, gıdanın, ambalajın ve yüzeyin üzerinde durmaktadır. Bunlarla temas edildiği zaman veya bu ürünler tüketildiği zaman vücuda enfekte olarak vücutta konaklayıp faaliyete geçiyor. Bundan sonraki süreç ise hastalıklar ve enfeksiyonlar oluyor.” dedi.
20 Saniye El Yıkamak Yeterli Olmayabilir
Ellerin 20 saniye boyunca yıkanması kuralının virüsten korunmada çok büyük önem taşıdığının, ancak bu sürenin yeterli olmayabileceğinin, özellikle de gıda üretim yerlerinde görev yapan personelin en az 3 defa ellerini yıkamasının önemine vurgu yapan Prof. Dr. Işıl Var, “Üzerinde çalışılan ürün etse ya da çok ağır kirlere karşı mücadele veriliyorsa ellerin 20 saniye boyunca yıkanması yeterli olmaz. İlk yıkamada kirli köpük akıtıldıktan sonra eller tekrar tekrar yıkanmalıdır. Özellikle tuvaletin ardından bunun yapılması çok önemlidir. Ellerin sıcak suyla yıkanması özellikle gıda işletmelerinde olmazsa olmazdır. Eller ılık suyla bir defa yıkandığında ellerdeki gözenekler açılır. Alt kısımda da mikroorganizmalar bulunur. Ellerdeki gözeneklerin açılmasıyla su yüzüne çıkan bu mikroorganizmalar, eller tekrar yıkanmadığı takdirde yüzeyde kalır. Bu nedenle ellerin sıcak suyla yıkandıktan sonra tertemiz olması için iki defa daha yıkanması gerekiyor.” şeklinde konuştu.