Sağlıkta Mobbing Nedir?
Sağlıkta Mobbing genel manasıyla “iş yerinde maruz kalınan psikolojik şiddet “olarak tanımlanabilir. Çalışma hayatında bir çalışanın diğer başka grup çalışanlar tarafından dışlanma, hakaret, sözlü taciz etme, alay etme, kişiyi izole etme gibi durumlarda mobbing meydana gelir. Mobbing diğer çalışan kişiler tarafından uygulandığı gibi kişinin yöneticisi tarafından da uygulanmaktadır.
Mobbing davranışları açık olarak yapıldığı gizli olarak da yapılabilmektedir. Mobbing’e uğrayan kişi zaman geçtikçe çalışma hayatında verimsiz olmaya başlar ve performansında düşüşler yaşanabilir. Mobbing durumunda tek bir kişi hedef alındığı gibi birden çok kişi de bu durumla yüz yüze kalabilir.
Mobbing İş Yerinde Hangi Tür Çalışanları Hedef Alır?
Mobbing’e uğradığını iddia eden kişiler genellikle iş yerinde yükselişte olan ve yaratıcı olan kimselerdir. Ayrıca iş ahlakına sıkı sıkıya bağlı olanlar da hedef olarak seçilir. Böyle kişilerin seçilmesinin sebebi mobbing yapan kişinin kendi pozisyon ve statüsünden korkmasıdır. Özellikle erkek çalışanlar kadın çalışanlara sıklıkla mobbing uygulamaktadır. Ast-üst ve denetçi işbirliği ile çalışan ortaklıklarda üstler genellikle denetçiler üzerinde yıldırma politikası uygular. Ayrıca kıdemli çalışanların da yeni iş hayatına atılan tecrübesiz kişiler üzerinde mobbing uyguladığı sıklıkla görülmüştür.
Sağlıkta Mobbing Türleri Nelerdir?
Esasında tüm mobbing türleri çalışanı baskılamaya ve yıldırmaya yöneliktir. Aşağıda yer alan davranışlar en sık rastlanan mobbing türlerine örnek gösterilebilir.
- Çalışanı her türlü eylemden soyutlamak
- Kişinin fiziksel görüntüsü ve çalışma şekliyle alay etmek
- Kişiye olduğundan fazla sorumluluk yüklemek
- Kişiye söz hakkı tanımamak
- Kişi hakkında olmadık dedikodular yaymak
- Kişiye lakap takmak ve küçümsemek
- Kişiyi yok gibi göstermek
- Kişiye sözlü cinsel tacizde bulunmak
- Kişinin statüsünü küçümsemek
- Kişiyi iş yapamaz hale getirmeye çalışmak
- Sözlü ya da yazılı olarak tehditler savurmak
- Sürekli rencide etmek
- Kendi görevleri haricinde başka işler buyurmak
- Sürekli emretmek
- Hayatı ve ailesi hakkında kötü konuşmak
Mobbinge Uğrayan Kişi Nasıl Etkilenir?
Mobbinge maruz kalan çalışanın iş motivasyonu ve çalışma hevesi tamamen kaybolur. Eğer iş yerindeki yöneticiler bu duruma karşı koymuyorsa ve görmemezlikten geliyorsa çalışan için bu durum dayanılmaz hale gelebilir. Mobbing’in kişi üzerindeki etkileri;
- Görevlerini aksatmak
- Çalışmak istememek
- İş yerine gitmek istememek
- Kaygılı ve endişeli ruh hali
- Güvensizlik
- Neden göstermeden istifa etmeyi istemek
Mobbing Durumunda Kişi Bunu Nasıl İspatlar?
Mobbing saldırısına uğraşan çalışanın bu durumu ispat etmek için elinde kayıt gösterebileceği bazı doküman ve araçlarının olması gerekir. Örneğin, gizli çekilmiş bir kamera kaydı, fatura, ses kaydı, görevin haricinde verilen işler için belgeler gibi deliller mobbing’i ispatlayabilir.
Mobbing’e Maruz Kalan Kişi Ne Yapmalı?
Sağlıkta Mobbing’e maruz kalan kişiler haklarını savunmak için ALO 170 hattını arayarak içinde bulundukları durumu anlatarak o kişiyi ya da kişileri şikâyet edebilirler.
Mobbingde Nereye Başvurabilir?
Mobbing kurbanları durumunun vahametini anlatmak ve hakkını aramak için bazı kurumlara başvurabilir. İşte o kurumlar;
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
- TBMM
- ALO 170
- BİMER
- İnsan Hakları Mahkemesi
- Kamu Denetçiliği Kurumu
- İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulu
Mobbing Uygulayanların Cezası Nedir?
Mobbing uygulayanların cezası kanuni hükümlerde yer almaktadır. Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesine göre bir kişiyi sözlü ya da başka yollarla taciz eden kimse 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile yargılanır ya da kişiye para cezası verilir. Bunun yanında kişi karşı tarafa maddi ve manevi tazminat davası açarak hukuki yollara başvurabilir.