Potansiyel yeni tip koronavirüs aşısı ile ilgili yürütülen çalışmalar hakkında açıklama yapan şirket, ‘mNEA-1273′ olarak adlandırılan Covid-19 virüsü aşı adayının üçüncü aşamasında gerçekleştirilen klinik denemelerinde 26 bin 650 deneğe aşının iki doz halinde vurulduğunu, aşı denemelerine 30 bin kişinin katılmasının planlandığını, bu denemeler için gönüllü kayıtlarının tamamlandığını ve deneklerin kısa süre içerisinde aşılanacağını bildirdi.
Deneklerin aşılama işleminin tamamlanmasından hemen sonra şirketin 151 vaka üzerinde odaklanarak bir etkililik analizi değerlendirmesi yapmayı hedeflediği degelen bilgiler arasında.
İnsanlar Üzerinde Denenen İlk Koronavirüs Aşısı
Moderna şirketinin merkezi Boston şehrinde bulunuyor. Şirket, Covid-19 virüsünün genetik diziliminin Çin tarafından açıklanmasından yalnızca iki gün sonra potansiyel aşı geliştirdiğini açıklayarak dikkatleri üzerine çekmişti.
Şirket tarafından geliştirilen aşıya ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onay verilmesinden sonra aşının ilk aşama klinik denemelerine 17 Mart tarihinde Washington şehrinde başlanmış ve böylelikle mRNA-1273, insanlar üzerinde denemesi yapılan ilk koronavirüs aşısı olma unvanını elde etmişti.
Söz konusu potansiyel aşı adayının 27 Temmuz tarihinde üçüncü aşamadaki klinik denemelerine başlandığı açıklanmıştı.
Aşının temelini Ribo Nükleik Asit (RNA) oluşturuyor. Moderna şirketi tarafından geliştirilen aşı ile Covid-19 virüsünün insan hücrelerine tutunmasını sağlayan ve ‘çivi proteini’ olarak adlandırılan enzimin baskılanması ve bu sayede vücutta bağışıklık kazanılması amaçlanıyor.
ABD’de 38 merkezde yürütülen klinik aşı denemelerinden 2020 yılının sonu ya da 2021 yılının başlarında bir sonuç alınarak koronavirüsle etkili mücadele edilmesi umut ediliyor.
Klinik Denemelerin 3 Aşaması Bulunuyor
Herhangi bir aşının potansiyel kullanım kapasitesine sahip olması için insanlar üzerinde 3 aşama şeklinde test edilmesine gereksinim var.
Klinik boyutta yürütülen denemelerin ilk aşaması az sayıda gönüllü denek üzerinde gerçekleştirilerek aşının güvenirliliği ve insanlar üzerinde olası yan etkileri ile ilgili araştırmalar yapılıyor. İkinci aşamada ise aşının bağışıklık tepkilerini uyandırmada ne kadar etkili olduğu 100’ü aşkın denek üzerinde deneniyor. Son aşama olan üçüncü aşamada da aynı işlemin binlerce denek üzerinde denemesi yapılıyor. Üç aşamalı bu süreç bazen aylar, bazen de yıllar sürebiliyor.
Klinik Deneme Aşamasında 44 Aşı Test Ediliyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan açıklamaya göre 19 Ekim tarihi itibariyle dünya çapında 44 aşı adayının klinik denemesi yapılırken, 154 aşı adayının ise klinik öncesi aşamada yürütülen çalışmalarına devam ediliyor.
Klinik süreçte denemeleri süren aşılardan 10 tanesi üçüncü aşamada, 14 tanesi ikinci aşamada ve 20 tanesi ise ilk aşamada bulunuyor.
Covid-19 virüsü Çin’de ortaya çıktıktan sonra 200’ü aşkın ülkede ve bölgede görüldü. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) koronavirüsle daha iyi mücadele etmek için pandemi ilan ettiği bu süreçte koronavirüs dünyada 42 milyonu aşkın insana enfekte oldu. 1 milyon 143 bini aşkın insan ise virüsten dolayı yaşamını kaybetti.
Aşı ile ilgili yürütülen yoğun çalışmalarda nihayete erilse dahi kimlerin aşıya ne zaman ulaşacağı halen belirsizliğini koruyor. Bu konuda büyük bir adaletsizliğin yaşanacağına ise dünya kamuoyu kesin gözüyle bakıyor.