Güneş; D vitamini depolamamızı sağlayan kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan, bize enerji veren yegâne dostumuzdur. Fakat güneşin, cildimiz için de aynı özelliklere sahip olduğunu maalesef ki söyleyemeyiz. Güneşten cildimizi koruyamadığımız takdirde, daha hızlı yaşlanmaya sebebiyet vermenin yanında, güneş lekeleri ve akabinde cilt kanserine sebep olabilmektedir. Bu nedenle cildimizi güneşten doğru bir şekilde korunmaya önem vermemiz gerekmektedir.
Güneş Cildimize Nasıl Zarar Verir?
Güneş ışınları, cildimize ışınlar olarak ulaşmaktadır. Bu ışıklar ultraviyole(UV) UVA ve UVB ışınlarıdır. UV ışınları, cildimize işleyerek hücre DNA’sını yıpratıcı ve bozucu bir etki yapıyor. Vücudumuz da hücrelerinde meydana gelen DNA bozulmasını tamir etmeye çalışırken, kırışıklıkların oluşmasına sebebiyet veren serbest radikaller üretir. Eğer cildinize düzenli olarak güneş kremi uygulama alışkanlığınız yok ise; cildiniz her güneş gördüğünde daha da yıpranmaya ve kırışmaya meyilli bir hale gelir. Ayrıca UV ışınları cildin elastikiyetini bozucu ve kolajen üretimine de zarar verir.
Güneşin zararlı ışınları zamanla cildin nemini kaybetmesine daha kuru ve nemsiz olmasına yol açıyor. Bu sebepledir ki yaz aylarında, yoğun güneşlenme sonucu cilt, nemini kaybederek gerilmeye ve kızarıklar oluşmaya başlar. Güneş kremi kullanmayan kişilerin cildi kurumaya, kırışmaya, lekelenmeye meyilli hale gelir. Güneşin zararlı ışınları, güneşin sıcaklığından bunaldığımız yaz aylarında değil 4 mevsim etkilidir. Bu sebeple güneş kremi kullanmak sadece yaz için değil alışkanlık haline getirilerek düzenli olarak kullanılması gereklidir.
UVA ve UVB Işınları Nedir?
UVA ve UVB ışınları Güneşin zararlı ışınları olmakla beraber farklı iki etkiye sahip ışınlardır. Güneş kremi seçerken, hem UVA hem de UVB ışınlarından koruyucu olmasına dikkat etmemiz gerekiyor.
UVA Işınları
- Uzun dalga boyuna sahip cildin daha derinliklerine işleyebilen ışınlardır.
- Cilt kanserinin oluşumuna zemin hazırlarlar.
- Cildin kolajen üretimine hasar vererek, cildin yaşlanmasını hızlandırıcı etkileri bulunmaktadır.
- PA değerleriyle ölçülür.
UVB Işınları
- UVB ışınları ise UVA ışınlarına göre daha kısa dalga boyuna sahip olan ışınlardır.
- Cildin daha çok yüzeysel kısımlarına etki ederler.
- Cildinizdeki kızarıklar ve yanıkların sorumlusu UVB ışınlarıdır.
- SPF değerleriyle ölçülür.
Güneşten Nasıl Korunabiliriz?
Güneş kremleri, güneşe karşı bir numaralı koruyucumuzdur. Bizim güneşten minimum düzeyde hasar almamız için savaş verirler. Güneş kremleri de kendi içinde ikiye ayrılmaktadır; fiziksel ve kimyasal güneş koruyucuları olarak. Ayrıca teknolojinin gelişmesiyle beraber hem fiziksel hem de kimyasal güneş koruyucular da üretilmektedir. Fiziksel ve kimyasal güneş kremleri temelde aynı amaç için hizmet etse de birbirinden farklı özelliklere sahiptir. En basit şekilde ifade edecek olursak; fiziksel güneş koruyucular cilt ile güneş arasında bir kalkan görevi görmektedir. Cildi sararak, zararlı güneş ışınlarının cilt yüzeyinden geri yansımasını sağlarlar. Kimyasal güneş kremleri ise cilt tarafından emilerek cildin daha alt katmanlarını koruyucu bir etki yapar. Güneş kremi seçimi yaparken hem fiziksel hem de kimyasal koruyucu seçmek daha mantıklı bir seçim olabilir.
Fiziksel (Mineral) Güneş Koruyucu
Fiziksel bir diğer ismiyle mineral güneş koruyucular cilt ile güneş arasında bir kalkan görevi görmektedir. Bu özelliğiyle kıyafet gibi de düşünmek yanlış olmayacaktır. Tüm cildinize fiziksel güneş kremi uyguladığınızda, tüm vücudunuzu kıyafetlerle kapatarak koruyormuşsunuz gibi bir etki gösterecektir. Fiziksel güneş koruyucuların bir diğer özellikleri ise içerikleridir. Fiziksel güneş koruyucuların temel içerikleri; “titanium dioxide” (titanyum dioksit) ve “zinc oxide” (çinko oksit) dir. Bu içeriklerin cilde uygulanması ve yedirilmesi, kimyasal koruyuculu güneş kremlerine göre daha zor olmaktadır. Kimyasal güneş kremlerine göre daha katı bir formülasyona sahiptirler. Cilde uygulandığında daha beyaz, parlak duran ciltte biraz kalıp hissiyatı uyandıran ürünlerdir. Bu sebeple kadınlar, fiziksel güneş kremlerini pek tercih etmezler. Çünkü üzerine makyaj yapmak biraz zor olabilmektedir. Fiziksel koruyuculu güneş kremleri daha çok bebekler ve çocuklar için tercih edilmektedir.
Kimyasal Güneş Koruyucu
Kimyasal güneş koruyucular ise fiziksel güneş koruyuculardan daha farklı bir prensiple çalışır. Kimyasal güneş koruyucuları, bizi güneşten kimyasal süreçlerle korumaktadır. Cilde sürülen kimyasal güneş koruyucu, cilt tarafından emilir ve güneşin zararlı etkilerini absorbe eder. Kimyasal güneş kremlerinin cilt tarafından iyi bir şekilde emilmesi gerekir. Bu sebeple içerikleri, fiziksel güneş kremlerinden farklı olması gerekmektedir.
Kimyasal güneş koruyucular; fiziksel güneş koruyucular gibi katı formda olmazlar, daha sıvı ve jelimsi bir yapıda üretilirler. Cilt tarafından kolaylıkla emilir ve beyaz bir kalıntıya sebep olmazlar. Bu sebeple kadınlar daha çok kimyasal güneş koruyucuları tercih ederler. Çünkü hem uygulaması cilde yedirmesi daha kolaydır hem de üzerine rahatlıkla makyaj yapılabilir. Fakat kimyasal güneş koruyucuların bebeklere ve çocuklara uygulanması tavsiye edilmemektedir. Hem cilt tarafından emilmesinin; bebekler ve çocuklar için zararlı olduğu düşünülmekte, hem de bebekler ellerini sık sık ağızlarına götürdükleri için güneş kremini oral yolla alırlarsa zararlı olabileceği için tavsiye edilmektedir.
Fiziksel Mi Kimyasal Mı Güneş Koruyucu Kullanmalıyız?
Eğer fiziksel veya kimyasal güneş koruyucu seçmek konusunda kafanız karışık ise; farklı özelliklerini baz alarak tercih yapabilirsiniz. Kimyasal koruyucu özelliğe sahip güneş kremlerinin, cilt tarafından emildiğinde zararlı etkileri olabileceğine dair söylentiler dolaşmaktadır. Fakat buna karşın, kimyasal koruyuculu güneş kremlerinin zararlarına ilişkin de ortada bir kanıt bulunmamaktadır. Bu sebeple sizin için en rahat kullanım sunan ve sürekli kullanabileceğiniz güneş kremini seçmeniz gerekmektedir. Ayrıca dermo kozmetik ürünleri artık o kadar gelişti ki, güneş kremlerinin de çok fazla çeşidi üretilmeye başlandı. Hassas ciltler için olanından, sivilceye meyilli yağlı ciltler için, kuru ciltler, lekeli ciltler için gibi çeşitli niteliklere sahip güneş kremleri satılmaktadır. Sizi cildiniz için en uygun ve dört mevsim kullanabileceğiniz güneş kremini seçmelisiniz.
En Az Kaç SPF Güneş Kremi Kullanılmalıdır?
Güneş kremi satın alırken, üzerindeki SPF değerlerini ifade eden sayılar mutlaka dikkatinizi çekmiştir. SPF(Sun Protection Factor), güneşin zararlı ışınlarına karşı ne kadar süre etki ettiğini ifade eder. Cildimiz güneşe karşı sadece 10 dakika kadar kendini koruyabilir, 10 dakikadan sonra ise kızarıklıklar ve cilt tahrişleri oluşmaya başlayacaktır. Hatta açık tenli ve hassas bir cilde sahipseniz 10 dakika bile dayanamayabilirsiniz. SPF değerleri de buna bağlı olarak, 10 dakika ile hesaplanmaktadır. SPF 15, 10*15= 150 dakika kadar koruma sağlayacaktır. Fakat bu sayısal değerler kesin net değerler değildir, yani 150 dakika da koruyabilir 120 dakika da. Bu sebeple en ideal ve tavsiye edilen 50 SPF’tir.
PA Değerleri Nedir?
UVA ve UVB ışınlarının farklarından bahsetmiştik. SPF değerleri ile cildimizi yüzeysel olarak UVB ışınlarından, yani kızarıklığa sebep olan zararlı ışınlardan koruyabiliriz. UVA ışınlarından yani, asıl yaşlandırıcı ve daha derine zarar verebilen zararlı ışınlardan da korunmamız gerekir. Bunun için de PA değerleri kullanılmaktadır. PA değerleri şu şekilde ifade edilmektedir.
- PA+ Düşük seviyeli koruyuculuk
- PA++ Orta seviyeli koruyuculuk
- PA+++ Yüksek seviyeli koruyuculuk
Bir güneş kremi satın alırken, üzerinde yer alan hem SPF değerlerine hem de PA değerlerini inceleyerek karar vermeniz gereklidir. Ayrıca cilt tipinizi tanımalı ve cildinize uygun güneş kremlerini tercih etmeniz en doğrusu olacaktır. Sadece sıcak yaz aylarında değil yaz-kış evden çıkarken mutlaka güneş kremini sürüp de çıkmayı alışkanlık haline getirmeniz gereklidir. Güneş kreminin etkisi gösterebilmesi için en az yarım saat önce sürmüş olmalısınız. Cildinize yapmış olduğunuz bakım, kendinize yapabileceğiniz en güzel yatırımlardan bir tanesidir.