GGT: Gama-Glutamil Transferaz olarak adlandırılan enzim, karaciğer enzimlerine denir. Vücutta çoğu organda ve karaciğerde, yüksek konsantrasyonlara sahip bir enzimdir. Çeşitli nedenlerden dolayı, özellikle sağlıksız beslenmeden kaynaklı karaciğer enzimleri yükselebilir. Yüksek oranda, çok sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biridir. GGT yükselmesinin, beslenme gibi birden fazla nedeni bulunur.
GGT Nedir?
GGT: Gama-Glutamil Transferaz terimin kısaltılmasıdır.Böbrek, karaciğer, dalak, safra kesesi ve pankreasta gibi organlarda bulunan bir enzime denir. Enzimler, vücudumuzda kimyasal reaksiyonlar için gerekli olan moleküllerdir. GGT enzimlerinin görevi; vücutta taşıma molekülü olarak işlev görür ve diğer molekülleri vücutta hareket ettirme konusunda yardımcı olur. Karaciğer ilaçlarını ve diğer toksinleri; metabolize etmesine yardımcı olur. GGT değeri, karaciğer sağlığı açısından fikir verir. Ayrıca safra kanalı tıkanıklığını teşhis etmek amacıyla da kullanılabilir. Karaciğer hasar gördüğünde, GGT kan seviyeleri genellikle yüksek çıkar. Bu test, karaciğer hasarı olasılığı olduğunda, karaciğer enzimlerini ölçen diğer testlerle beraber yapılır
Normal GGT değerleri;
- Yetişkin kadınlarda: 0 – 45 UL
- Yetişkin erkeklerde: 0 – 65 UL
- 45 yaşından küçük kadınlarda, yüksek GGT değerleri: GGT> 27 UL
- 45 yaşın üzerindekierkek ve kadınlar için; yüksek GGT değerleri:GGT> 38 U / L şeklindedir.
GGT Neden Yüksek Çıkar?
GGT testinin yüksek çıkmasına; 24 saat önce alınan düşük miktardaki alkol dahi GGT neden olabilir. Böyle bir durumda test sonuçları sağlıklı bilgi vermemektedir. Ayrıca GGT değerindeki yükseliş fazla olmayan hastalarda, herhangi bir sağlık sorunu bulunmayabilir. Bu gibi bilgileri göz önüne aldığımızda, GGT değerinin yüksek çıkması, hastalık etkenli ya da normal seyreden yaşam tarzı dahilinde olabilir.
GGT yüksekliği nedenleri şöyledir:
- İlk olarak, yanlış beslenmeden kaynaklı olabilir. Sağlıksız beslenmenin sebep olduğu; obezite gibi durumlar; ideal kilo aralığının dışında olunduğunda, bu enzimlerin yükselmesi görülebilir.
- Ancak sadece kilolu olmak önemli değildir. İdeal kilonuza ulaştığınız dahi, yanlış besleniyorsanız; örneğin: Paketli gıdalar, şekerli yiyecekler, yağlı besinler gibi gıdalara ağırlık veriyorsanız, GGT oranı yine yükselebilir. Yüksek oranda alkol de enzim değerlerini yükseltebilir.
- Yanlış beslenmeden kaynaklanan, bel bölgesi yağlanmaları da enzimlerde yaşanan yükselmenin ciddi nedenlerinden biridir.
- Yağlı gıdaların yüksek oranda tüketilmesi, ALT-AST enzim değerlerinin yükselmesine sebep olur. Bunlara ek olarakuzun süre boyunca, haftada bir kilodan fazlasını vermek de neden olabilir.
- Hızlı kilo vermek özellikle sağlıksız bir şekilde kilo vermek, GGT yüksekliğine sebep olabilir.
- Vücutta oluşan; kısa ya da uzun vadeli enfeksiyonlar, karaciğer enzim değerlerinde yükselmelere neden olabilir. Bu tip durumlarda doktor kontrolü oldukça önemlidir.
- Aşırı alkol tüketimi, özellikle MCV değeri de yüksekse, nedeni olabilir.
- Karaciğer hasarı, örneğin hepatit, siroz kaynaklı vb.
- Safra kanalı tıkanıklığı
- Konjestif kalp yetmezliği de GGT yüksekliğine sebeplerinden biridir.
- Diyabet rahatsızlığı.
- Pankreas iltihabı
- Bazı ilaçların yan etkileri neden olabilir.
- Aşırı kırmızı et tüketimi.
- Sigara içmek.
- Karaciğer tümörü.
- Kanda magnezyum yüksekliğinin oluşması.
- Bazı enfeksiyonlar. Örneğin; epstein barr virüsü gibi.
- Karaciğer yağlanması da nedenler arasındadır.
GGT Nasıl Düşürülür?
GGT nasıl düşürülür, izlenecek adımlar şöyle:
- Öncelikle beslenme ve yaşam tarzınıza dikkat etmeli ve sağlıklı beslenmeye önem vermelisiniz. Yemeklerinizde; sıvı yağ kullanmalı, süt ürünlerini yarım yağlı ya da yağsız tercih etmeniz gerekir.
- Omega-3 yağları açısından zengin besinlere yönelmenizde önem taşır. Diyetinizde özellikle Omega3 yağ asitleri içeren besinlere yer vermelisiniz.
- Sebze tüketiminiartırmalı, günde yaklaşık dört porsiyon sebze yemelisiniz. Ayrıca meyve tüketimi de önemlidir.
- Özellikle enginarın karaciğer dostu bilinir. Bu nedenle enginar tüketimine önem verebilirsiniz. Diğer her türlü yeşil yapraklı sebzelere de yer vermelisiniz.
- Sadece ilgili sağlık sorunu için değil, sağlıklı beslenme içinde; özellikle ekmek seçiminizde tam buğday, çavdar ya da kepek gibi esmer ekmekleri tercih etmelisiniz.
- GGT nasıl düşürür; ideal kilonuzda değilseniz, sağlıklı diyet programları ile size en uygun olan diyet dahilinde fazla kilolarınızdan kurtulmanız gerekir.
- Hızlı kilo vermek, karaciğer rahatsızlıklarını olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle yavaş ve sağlıklı diyet programlarını tercih etmelisiniz.
- Kesinlikle hızlı kilo verdiren ve özellikle sağlıksız diyet programlarından, uzak durmalısınız.
- Ayrıca metabolizmanızı hızlandırmak ve metabolik sendromları hafifletmek adına, gün içinde en az 30 dakika yürüyüş ve egzersiz yapmanız tavsiye edilir. Sadece sağlıklı beslenmek ile diyet yapılmamalı, spor kesinlikle dahil edilmelidir.
- İdrardan kan gelmesi hangi hastalığın belirtisidir?
- Eritrosit (RBC) kan tahlili ne demek, RBC tahlilinde neye bakılır?
- Kan tahlili sonuçları ne anlama geliyor?
- Hamilelik Gebelik Döneminde Uygulanan Testler Tahliller Hafta Hafta
- Sağlık raporu ve tahlil sonuçları nereden, nasıl öğrenilir?