Bazı kronik rahatsızlığı olanların koronavirüs enfeksiyon sürecini daha ağır geçirdiği bilim adamları tarafından ifade ediliyor. Diyabet rahatsızlığı olanlar da koronavirüsten yoğun etkilenen hasta grubunda yer almaktadır. Dünyada her 10 yılda bir 2 kat artan diyabet rahatsızlığının ülkemizdeki prevalansı ise dünya ortalamasının 2, Avrupa ortalamasının ise 3 katıdır.
Bulaşıcı Enfeksiyon Olmayan Tek Pandemi Diyabet
Diyabetin ülke olsaydı dünyanın en kalabalık üçüncü ülkesi olabileceğini kaydeden Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, “Diyabet, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından bulaşıcı enfeksiyon olmayan tek pandemi olarak ilan edildi. Dünyada her 8 saniyede bir insan, diyabet kaynaklı hastalıklardan yaşamını kaybetmektedir.
Pandemi sürecinde karbonhidrat tüketimi artarken, egzersizler azaldı. Bu da doğal olarak kilo problemini beraberinde getirdi. Diyabet hastalarının kan şekeri ölçümleri pandemi süreciyle birlikte azaldığından dolayı ‘HbA1c’ seviyesinin 7’nin altına düşürülmesinin zorunluluğu her zamankinden çok daha önemlidir.” dedi.
Diyabet Organ Kaybı Riskini Artırıyor
Diyabet hastalarının HbA1c seviyelerinin artmasının ve kan şekerinin kontrolden çıkmasının ağır sonuçlarına da değinen Prof. Dr. Yılmaz, “HbA1c seviyesinin artmasıyla kan şekeri kontrolden çıkınca retinopati yani retinadaki ağ tabakasında bulunan kan damarlarının hasar görmesi, ampütasyon yani onarılamayacak seviyede zarar gören bacak, kol, el, parmak gibi bir uzvun cerrahi operasyon esnasında kemikle birlikte kesilerek vücuttan ayrılması ve böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlarda diyabet, riski artırmaktadır.” ifadelerine yer verdi.
Pandemi Sürecinde Diyabet Yönetimi Aksadı
Pandemi süreciyle birlikte olağanüstü ve zor günlerden geçen hekimlerin kronik hastaları takip etmekte zorlandığını ifade eden Prof. Dr. Yılmaz, “Pandemi sürecinde diyabet gibi yakından takip edilmesi zorunlu olan hastaların diyabet yönetiminde çok ciddi aksamalar yaşandı. Bu konu üzerine gerçekleştirilen araştırmalar gösteriyor ki pandemi süreciyle birlikte diyabetli hastaların kiloları arttığı gibi kan şekeri ayarları da bozuldu.” diye konuştu.
Belirtiler 3P’de Gizli
Diyabetin sadece kan şekerinin yükselmesi olarak düşünülmemesi gerektiğini ve bunun diyabeti basite indirgemek gibi bir yanlışa neden olacağını söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, “Yüksek kan şekeri kanla birlikte vücudu dolaşarak organlarda, sinirlerde ve kılcal damarlarda birikmekte ve birçok hastalığı tetiklemektedir. Kan şeker seviyesinin kanda yükselmesine hiperglisemi denilmektedir. Hiperglisemi tanısı konurken 8 saatlik açlığın ardından ölçülen kan şekerinin normal değerinin 100-110 mg/dl olması gerekmektedir.
Kan şekerinin kandaki yükselmesi kontrol altına alınamazsa ve bu kan şekerinin yüksekliği sürekli olursa, iç organlara ciddi yapısal zarar verebilmektedir. Diyabetin kan şekerinin yüksekliğinden kaynaklanan belirtilerine ise klasik 3P belirtisi denilmektedir. Bu belirtiler ise şöyle sıralanabilir;
- Aşırı susuzluk, su içme isteği ve sıvı alımının belirgin şekilde artması yani Polidipsi
- İdrara çok sık çıkılması yani Poliüri
- İştahın artmasıyla birlikte aşırı yemek yeme isteği yani Polifaji
- Bu belirtiler haricinde diyabette sık rastlanan diğer belirtiler ise şu şekildedir;
- Ağız kuruması
- Gün içerisinde hissedilen yorgunluk ve halsizlik hissi
- Açlığa tahammül edememe
- Sık ve aşırı açlık hissi
- İstenmediği halde kilo kaybedilmesi
- Ağızda oluşan aseton kokusu
- Göz merceğinde sıvı çekilmesinden kaynaklı bulanık görme
- Görme bozuklukları
Kan şekerinin yükselmesi sinirlere de ciddi zarar vermektedir. Ayak tabanları başta olmak üzere sinirlere verdiği hasarın belirtileri ise şu şekildedir;
- Ellerde ve ayaklarda yanma hissi
- Ellerde ve ayakların hissizleşmesi
- Ellerde ve ayaklarda görülen batma hissi gibi seyreden nöropatik ağrı
Kan şekerinin yükselmesi yara iyileşmesini bozduğundan dolayı iyileşmeyen yaralarda diyabetin belirtileri arasındadır.” şeklinde konuştu.
İnsanlar Pandemiye Yoğunlaştı
Bütün dünyayı etkileyen Covid-19 virüsünün neden olduğu pandemi sürecinin başlangıcından bu tarafa insanların Covid-19 virüsüne yoğunlaştığını belirten Prof. Dr. Yılmaz, “Kronik rahatsızlığı olanların içerisinde özellikle diyabet hastaları, pandemi süreciyle birlikte diyabet yönetimlerini ihmal etti. Covid-19 virüsünün neden olduğu panik ortamında birçok diyabet hastası diyabetin kontrolünü ve tedavisini virüs enfekte olacak korkusuyla aksattı. Şu an ki hedefimiz ise pandemi sürecine rağmen diyabet hastalarının dikkatini yeniden diyabetin daha iyi yönetimine çekmektir.” değerlendirmesinde bulundu.