Birçok sebebe bağlı olarak gelişebilen bu hastalık çeşitli belirtilerle kendini belli eder. Böbrek yetmezliği belirtilerini bilmek, vücudunuzu takip etmek, sağlığınız için faydalı olur. Böbrek yetmezliğinin tedavisi için ise diyaliz ve organ nakli gibi yöntemler mevcut.
Böbrek yetmezliği nedir?
Kronik böbrek yetmezliği veya kronik böbrek hastalığı böbreğin zaman içinde fonksiyonlarını kaybetmesidir. Bir anda gelişmeyen kronik böbrek yetmezliği kademeli olarak yaşanmaktadır. Altta yatan neden bağlı olarak gün geçtikçe ilerleyen böbreklerin fonksiyon kaybı sonunda böbrekleri tamamen çalışamaz hale getirebilir.
Kronik böbrek yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliği genellikle erken evrelerde sessiz şekilde ilerler ve hiçbir belirti vermeyebilir. Belirtiler genellikle böbreklerin fonksiyonlarının kaybedilmeye başlandığı ileri evrelerde ortaya çıkmaktadır. Kronik böbrek yetmezliğinin belirtileri her hastada aynı şekilde ortaya çıkmayabilir.
Kronik böbrek yetmezliği belirtileri;
- Yorgunluk ve halsizlik
- Mide bulantısı, kusma
- Ayaklarda şişkinlik
- İştah kaybı
- Uyku problemleri ve özellikle sabahları gözlerde şişkinlik
- İdrar miktarında değişiklik ve geceleri sık idrara çıkma
- Kalıcı kaşıntı ve ciltte kuruluk
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve baş ağrısı
- Hipertansiyon
- Erkeklerde ereksiyon sorunları
Kronik böbrek yetmezliği için hangi doktora gidilmelidir?
Böbreklerle ilgili rahatsızlıklar için Nefroloji doktoruna gidilmelidir. Nefrit ve pyelonefrit gibi böbrek iltihapları, akut ve kronik böbrek yetmezliği, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek kaynaklı hipertansiyon, albümin gibi böbrek hastalıklarının tedavisini nefroloji doktoru takip etmelidir. Özellikle kronik böbrek yetmezliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan böbrek nakli konusunda uzman olan nefroloji doktorlarının tercih edilmesi önemlidir.
Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri değişebilmektedir. Kronik böbrek yetmezliği önlenebilir nedenlere bağlı olduğu gibi farklı hastalıklar kaynaklı olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Diyabet: Kronik böbrek yetmezliğinin en sık nedeni halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabettir. Yüksek kan şekeri seviyesi böbreklerdeki küçük filtrelere zarar vererek böbrek yetmezliğini tetikleyebilmektedir.
Hipertansiyon: Halk arasında yüksek tansiyon olarak bilinen hipertansiyon, kalp- damar hastalıkları ve inmenin sebebi olarak bilinse de böbrekleri de etkileyebilmektedir. Yüksek tansiyon zamanla, böbreklerdeki küçük kan damarlarını zorlayabilir ve böbreklerin düzgün çalışmasını durdurabilir. Yüksek tansiyon böbrek yetmezliğine neden olabildiği gibi tam tersi böbrek yetmezliği de yüksek tansiyona yol açabilmektedir.
Glomerülonefrit: Böbreklerin glomeruli adı verilen küçük filtreleme birimleri bulunmaktadır. Filtreleme üniteleri glomerulinin iltihaplanması böbrek yetmezliğine neden olabilmektedir.
İnterstisyel nefrit: Böbrek kanallarının ve çevresindeki yapının iltihaplanması kronik böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Polikistik böbrek hastalığı: Polikistik böbrek hastalığı en sık görülen kalıtsal böbrek hastalığıdır. Zamanla genişleyen ve ciddi böbrek hasarına ve hatta böbrek yetmezliğine neden olabilecek böbrek kistlerinin oluşumu ile ortaya çıkar. Böbrekleri etkileyen kalıtsal diğer hastalıklar Polikistik böbrek hastalığı, Fabry Hastalığı, Alport Sendromu, primer hiperoksalüri ve sistinüridir.
Prostat gibi idrar yollarını tıkayan rahatsızlıklar: İyi huylu prostat veya prostat kanseri, mesane kanseri, böbrek taşları, enfeksiyonlar, idrar yollarındaki kan pıhtısı gibi idrar yollarını tıkayan nedenler böbrek yetmezliğine yol açabilmektedir.
Böbreğe kan akışını engelleyen nedenler:Kalp krizi veya kalp hastalıkları, karaciğer yetmezliği, ağır yanık veya alerjik reaksiyon gibi böbreklere kan akışının durduran veya azaltan sorunlar böbrek yetmezliğine zemin hazırlayabilmektedir.
- Ağır metallerden toksinlere aşırı maruziyet
- Uyuşturucu ve alkol
- Kan damarlarının iltihabı yani vaskülit.
- Organında iltihaplanmaya neden olabilen otoimmün bir rahatsızlık olan lupus hastalığı.
- Bazı kanser türleri veya kemoterapi ilaçları
- Gereksiz ilaç kullanımı
Kronik böbrek yetmezliği kimlerde daha fazla görülmektedir?
Kronik böbrek yetmezliği için risk grubu şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Diyabet yani şeker hastası olanlar.
- Yüksek tansiyon hastaları
- Kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalığı olan kişiler.
- Sigara içmek ve alkol tüketenler.
- Obezite hastaları
- Ailesinde böbrek hastalısı olanlar.
- Anormal böbrek yapısını sahip olan kişiler.