Covid-19 virüsünün çok çeşitli klinik spektrumda seyri olduğunu, hiçbir belirti ya da bulgu göstermeden sürecin geçirilebildiği gibi solunum ve dolaşım yetersizliğinden dolayı ölüme dahi neden olabilecek şekilde sonuçlanabileceğini belirten Doç. Dr. Birol Özkan, “Covid-19 virüsü enfekte olduktan sonra hastanede tedavi altına alınan bireylerde kalpte ritim bozukluğu, kalp kasında hasar ve yeni gelişmekte olan ya da önceden mevcut kalp yetersizliğinde şiddetlenme gibi çeşitli kardiyak komplikasyonlar gelişebilir. Kalp kası hasarının belirtisi olan troponin seviyelerindeki yükselme yüzde 10-30 civarında seyredilmektedir.
Koronavirüs Kardiyak Komplikasyonlar Geliştirebilir
Bu vakaların önemli bir kısmında kardiyak hiçbir belirti ve kalp krizi mevcut değil. Kan troponin seviyelerindeki yükselişin nedeni kalp kasında enflamasyon (miyokardit), stres kardiyomiyopati, hipoksiye bağlı oluşan hasar, mikrovasküler rahatsızlık, sistemik enflamatuvar yanıt sendromu ya da sağ kalbe yüklenmedir. Kalp kasında oluşan hasarın fazlalığı troponin seviyesinin ne kadar yükseldiğine bağlıdır. Kalpte ritim bozukluklarına ise yüzde 5-20 aralığında rastlanmaktadır. Kalpteki ritim bozuklukları elektrolitte meydana gelen dengesizliğe, miyokard hasarına ya da hipoksiye bağlı olarak gelişebileceği gibi tedavi esnasında kullanılan ilaçlarda neden olabilir. Covid-19 virüsü tedavisine başlamadan evvel bazal elektrokardiyografi (EKG) çekilerek ilaçlar nedeniyle yaşanabilecek ritim bozuklukları, QT mesafesi yakın takip altına alınmalı ve QT mesafesinin uzamasına neden olacak riskli ilaç kombinasyonları kesinlikle kullanılmamalı ya da en asgari seviyeye indirilmelidir.
Covid-19 virüsü tedavisi esnasında gelişebilecek başka bir komplikasyon ise Covid-19 enfekte olan insanlarda kardiyak anlamında en fazla belirti ve şikayete neden olan komplikasyon kalp yetersizliğidir. Bu komplikasyonun sık görülen belirtileri ise düz yatamama, nefes darlığı ve vücutta ödem oluşmasıdır. Kalp yetmezliğinin ilk kez görülmesinde stres kardiyomiyopati ya da akut enfarktüse etkili olabileceği gibi daha evvelden mevcut olan kronik koroner yetersizlik ya da hipertansif kalp rahatsızlığının şiddetlenmesi de neden olabilir.” dedi.
Covid-19 virüsünün neden olabileceği problemlerin birisinin de atardamar ve toplardamarda pıhtılaşmaya yatkınlık olabileceğini dile getiren Doç. Dr. Özkan, “Bundan ötürü bacakta yer alan damarlarda, akciğerdeki damarlarda ya da atardamarlarda pıhtılaşmadan dolayı kalp krizi, felç, ekstremitelerde dolaşım bozukluğu görülebilir. Bu risk, yoğun bakım ünitesinde tedavi gören hastalarda daha yüksektir. Böyle durumlarda riski düşürmek için kan sulandırıcı ilaçlarda tedavi esnasında kullanılmalıdır.” diye konuştu.
Göğüs Ağrısında Evde Geçirilen Süre Ölüm Riskini Artırır
Covid-19 virüsünden dolayı yaşanan pandemi sürecinde özellikle kalp krizi geçirdiğine dair belirtisi olanların hastaneye müracaat etmemesinin çok yanlış bir karar olduğuna da değinen Doç. Dr. Özkan, “Göğüs ağrısı çektiği halde Covid-19 virüsü kaparım korkusuyla hastaneye geç müracaat eden hastalar olduğu belirlenmiştir. Göğüs ağrısı olanlar, evde hiç vakit geçirmeden derhal bir sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir. Aksi takdirde tedavi gecikeceğinden kalpte kalıcı hasar oluşabilir, hatta ölüm riski dahi artabilir.
Kalp ve Tansiyon İlaçları Alınmalı mı?
Bazı hastalar ise bazı kalp ve tansiyon ilaçlarının Covid-19 virüsü enfekte olduktan sonraki seyri kötüleştirdiğini düşündüğünden ya da çevresinden böyle şeyler duyduğundan ilacı kesmeyi düşünmektedir. İlacın kullanımına kesinlikle hekim kontrolünde devam edilmelidir.
Koronavirüsün ortaya çıktığı ilk zamanlarda SARS-CoV-2 virüsünün akciğerin dokusunda ACE-2 adlı enzime tutunarak etkili olmasından dolayı kullanımı yaygın olan tansiyon düşürücü ACE inhibitörü ya da Anjiyotensin reseptör blokerinin bu enzim seviyesini artırmasından ötürü virüsün seyrindeki şiddetin artabileceğine yönelik endişeler mevcuttu. Bu endişeyi destekleyen herhangi bir kanıt olmadığı gibi tam aksine Covid-19 virüsü sürecinde rahatsızlığın ciddiyetini azaltacak bulgular gözlenmiştir. Ayrıca kalp damar ve böbrek rahatsızlığı olan kişilerde bu ilaçların kullanımına ara verilmesinin mevcut hastalıkların şiddetlenmesine neden olabileceği gibi ölüm riskini yükseltebileceğine dair bulgularda saptanmıştır. Tüm bunlar göz önünde bulundurularak kalp yetmezliği, koroner yetersizlik, hipertansiyon vb. rahatsızlıklardan dolayı bu ilaçları kullananlar ilaçlarını kullanmayı aynen sürdürmelidir.
Kalp Sağlığını Korumak İçin Ne Yapılmalı?
Yine Covid-19 sürecinde kalp sağlığının korunması için maske takılmalı, sosyal mesafeye uyulmalı hijyen kuralları ihmal edilmemeli, haftalık 3 ya da 5 gün 30-45 dakika aralığında yürüyüş yapılmalı, dengeli beslenilmeli, yeterli uyku uyumaya dikkat etmeli, sigara kullananlar sigarayı bırakmalıdır.” şeklinde konuştu.