14 Ekim 2024 Pazartesi
Ana SayfaSağlıkMamografi nedir, nasıl çekilir? Yararları ve zararları nelerdir?

Mamografi nedir, nasıl çekilir? Yararları ve zararları nelerdir?

Meme kanseri, dünya genelinde yaygın olarak görülen ciddi bir hastalıktır. Bu nedenle kadınlar belirli aralıklar ile kendilerini muayene ederler. Ancak bu muayene sağlık tarama kontrolü gibi sonuç vermez. En etkili yöntem mamografi uygulamasıdır. Peki, Mamografi uygulaması nedir? Mamografi nasıl çekilir? Yararı ve zararlar neler? Gibi birçok sorunun yanıtını haberimizde bulabilirsiniz. İşte ayrıntılar…

İçerikleri

Yapılan araştırmalar sonunda dünyada her 8 kadından biri meme kanseri. Ancak erken tanı ile büyük bir kısmı iyileşiyor. Kanserin vücuda yayılmasını önlemek için teşhis yöntemleri kaçınılmaz. Mamografi, bu kanseri erken teşhis etmek için kullanılan görüntüleme cihazıdır. Elle muayenede saptanamayan değişiklikler bu cihaz ile görüntülenir. 40 yaşından itibaren her kadının bu anlamda düzenli muayene edilmesi önerilir.

Mamografi Nedir?

Mamografi yöntemi hem tanı hem de teşhis için kullanılan görüntüleme aracıdır. Cihaz meme dokusuna düşük ısıda X ışını gönderir. Çıkan görüntü sonuçlarına ise mamogram denilir. Memede oluşan anormallikler ve bozuklukları tespit eder. Aile öyküsünde meme kanseri hastalığı olanların her yıl kontrol edilmesi önerilir. Özellikle 40 yaşından sonra her kadının fiziki muayene (elle muayene) ile birlikte görüntüleme cihazına girmeleri gerekir.

Mamografi Neden Çekilir?

Mamografi, radyolojik görüntülemedir. Meme dokusunda var olan her şeyi röntgenler. Sağlıklı kadınların bile yılda bir kez bu taramayı yaptırması gerekir. Çünkü geç koyulmuş bir tanı meme kanseri ölümlerine neden oluyor. Mamografi görüntüleme cihazı, kanser ve diğer semptomları (kist, beze) bulmak için uygulanır. Bunun için yaygın klinik uygulamalar şöyledir;

  • Tarama mamografisi: Belirti bulunmayan hastalarda meme kanseri taraması yapar.
  • Teşhis mamografisi: Taramaya göre daha uzun sürer. Tarama sonucunda ciltte kalınlaşma, memede deformasyon, çukurlaşma, meme ağrısı, meme ucu akıntısı gibi bulgulara rastlanıldığında, teşhis için röntgen çekilir. Bu uygulamanın radyasyon dozu daha yüksektir.
  • İğne ve tümör işaretlemesi: Şüpheli görülen meme dokusundan parça alınıp, incelenir.
  • Sürveyans mamografisi: Meme kanseri tanısı koyulmuş kadınlarda uygulanır.

Mamografi Nasıl Çekilir?

Mamografi çekimi ortalama 15-20 dakika arasında tamamlanır. Uygulama sırasıyla şöyle yapılır;

  • Hasta röntgen cihazının önüne alınır.
  • Daha önce meme ameliyatı olan varsa eğer o bölge işaretlenir.
  • Şeffaf plastik bir tabakaya göğüs yerleştirilir. Plaka hastanın boyuna göre ayarlanır. Baş, kol ve gövde cihaz üzerinde konumlandırılır.
  • Diğer bir plaka göğsü yukarıdan sıkıştırır. Basınç uygulayarak, memeleri düzleştirir. Radyolog, hastaya sabit kalması konusunda uyarır.
  • Görüntüde bulanıklığı engellemek için birkaç saniye nefesin tutulması istenir.
  • Radyolog cihazı kullanmak üzere diğer odaya geçer. Her iki memenin üstten ve yandan görüntüsünü çeker.

Mamografi Çekiminde Göğüsler Neden Sıkıştırılır?

Göğüsler,meme fotoğrafının net bir şekilde alınması için cihazda yer alan plakaya sıkıştırılması gerekir.Sıkıştırılmış memeye X ışını gönderilir. Bu ışın dokuların taramasını yapar. Çok acı veren bir işlem değildir. Fakat meme dokusunda olan bir bozulma bazen canınızı acıtabilir. Bu durum yaşandığında radyologa söylemeniz gerekir.

Dijital Mamografi Nedir?

Dijital mamografi yöntemi de diğer yöntem gibi tanı ve teşhiste kullanılır. Klasik yönteme göre doktora kolaylık sağlar. Meme mamogramı eş zamanlı olarak dijital ekrana yansır. Menopoza girmemiş kadınlar, memesinde protez olanlar ve meme dokusu yoğun olan kadınlarda uygulanır. Uygulamanın avantajlarını inceleyelim.

  • Tanı koymada güçlük yaşanan vakalara yardımcı olur.
  • Radyasyon oranı daha azdır.
  • Klasik yöntemde yaşanan meme sıkışması acısı bu yöntemde daha azdır.
  • Meme fotoğrafları arşivlenebilir ve gerekirse başka doktorlara gönderilir.
  • Mamografi tekrarları yaşanmaz.
  • Ayrıntılı çekim olduğundan tanı koymada etkilidir.

Mamografi Öncesi Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

Mamografi görüntüsünün sağlıklı çıkabilmesi için dikkat edilmesi gerekenleri sıralayalım.

  • Çekime gideceğiniz gün krem, losyon, pudra ve parfüm kullanmayın. Aksi takdirde sağlıklı bir görüntü almanızı engeller.
  • Emziriyorsanız ya da gebeyseniz durumunuzu radyoloji uzmanına bildirin. Ultrason seçenekleri değerlendirilir.
  • Hamile kalma planınız varsa doktorunuza söyleyin. Ayrıca ailenizde meme kanseri olan varsa, öykünüzü mutlaka paylaşın.
  • Çekime gideceğiniz gün iki parça kıyafet giymeyi tercik edin. Cihazda bele kadar soyunma istenebilir.
  • Başka zaman çekildiğiniz mamogram görüntülerinizi yanınıza alın.
  • Adet günü ya da adet olmaya yakın günleri çekim için tercih etmeyin. Göğüslerde şişlik ve hassasiyet oluşacağından görüntülemeyi olumsuz etkiler.
  • Gideceğiniz gün asitli ve kafeinli içecekler içmeyin.

Mamografi Görüntüsü Kaç Günde Çıkar?

Radyolog, çekilen mamogram görüntüsünü ilgili doktora sunar. Doktor birkaç hafta içinde sonucu hastaya bildirir. Fakat meme kanseri tanılarında bu süreç daha erkendir.

Mamografi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Hastanelerin Radyoloji bölümüne başvurmanız gerekir. Meme ağrıları için Genel Cerrahi poliklinikleri/doktoruna gidebilirsiniz.

Mamografi Yönteminin Yarar ve Zararları Nelerdir?

Mamografi görüntüleme cihazı ile meme kanseri tanısı sağlanabilmesi, bu uygulamanın en büyük yararıdır. Uygulamanın tanı ve tarama çeşitleri ile diğer rahatsızlıklar da tespit ediliyor. Meme dokusunda beze, kitle, kistlerin miktarı ve boyutuna dair tedavi seçeneklerini sunuyor.

Mamografi uygulamasının zararı ise radyasyona maruz kalmaktır. Fakat burada radyasyon dozu düşüktür. Yani kullandığımız cep telefonundan daha fazla radyasyon yaymaz. Bu nedenle bu zararı göz ardı edebiliriz. Nadir de olsa bazen görüntüleme sonuçlarında yanlış teşhis koyulabiliyor. Bu memenin plaklara yeteri kadar sıkışmamasından kaynaklanıyor. X ışını dokuları istenilen ölçüde tarayamadığı zamanlarda oluşan bir durumdur.