28 Mart 2024 Perşembe
Ana SayfaSağlıkKOAH'ta rehabilitasyon sağlık demek!

KOAH’ta rehabilitasyon sağlık demek!

İçerikleri

İlaçlarla yeterli tedavisi yapılamayan hastalar için rahat rehabilitasyon çok önemlidir. Kas ve kilo kaybeden, depresyona giren, egzersiz kapasitesi azalan, KOAH hastalarında bu tip sağlık sorunlarının yok olmasında rehabilitasyonun önemi tartışılmaz. KOAH hastalarına uygulanan rehabilitasyon ile hastanın günlük yaşantısını sürdürmesini sağlamak, hastalık belirtilerinin mümkün olduğunca azaltılması, hastalığın yol açtığı sistemik etkileri geri döndürerek veya sabitleyerek ömrünün uzatılması ile alınan ilaçların asgariye indirilmesi hedeflenir.

KOAH hastalarına rehabilitasyon programlarını göğüs hastalıkları uzmanı, göğüs fizyoterapistleri, diyetisyenler ile psikiyatri uzmanları uygular.

Rehabilitasyonda Hangi Programlar Uygulanır?

Egzersiz Programı: KOAH hastalarına uygulanan egzersiz programlarının hedefi kas gruplarının kuvvetlendirilmesidir. Egzersiz programlarının süresi, sıklığı ve egzersiz tipi hastaya göre değişiklik gösterebilmektedir. Egzersiz programlarında tavsiye edilen süre ise 20 – 45 dakikalık programların haftalık 3 – 5 defa uygulanmasıdır. Egzersiz programları 6 ila 12 hafta aralığında sürmektedir.

Hastanın ve Ailenin Eğitilmesi: Bu tür bir eğitim ile hastanın bireysel bakımının nasıl olacağı, nefes darlığı ile baş etme teknikleri, enerji koruma teknikleri ve ilaçların nasıl kullanılacağının öğretilmesi hedeflenir.

Psikolojik Destek Eğitimi: KOAH hastalarında endişe hali ile depresyona çok sık rastlanmaktadır. Bu nedenle uygulanan rehabilitasyon programında stresi yönetme teknikleri, kas gevşetme hareketleri ve paniğin nasıl kontrol altına alınacağı öğretilir.

KOAH hastaları için iş-uğraş rehabilitasyonu ile beslenme ve destek rehabilitasyonu da büyük önem taşır.

KOAH rahatsızlığından şikayet eden, egzersiz kapasitesinde azalma görülen, yaşam kalitesi önemli ölçüde düşen, KOAH hastalarına akciğer rehabilitasyonu uygulanabilir. Akciğer rahatsızlığı ileri safhada olanlar için daha da yararlıdır. Ancak KOAH rahatsızlığının başlangıç aşamasında hastayı rahatsızlığın olumsuz etkilerinden korumak için sigara içilmemesi ve egzersiz programlarının uygulanması önemlidir. Hastaların pulmoner rehabilitasyon için adapte olması şarttır. Akciğer rehabilitasyonu ciddi nörolojik rahatsızlığı olanlar, bilişsel ve psikiyatrik rahatsızlığı olanlar ile artrit rahatsızlığı olanlar için uygun bir program değildir.

İleri Safhalarda Oksijen Tedavisi Gerekebilir

KOAH rahatsızlığı uzun süreden beri devam eden hastalarda temel ilaç tedavisi haricinde oksijen tedavisi uygulanabilir. Uykuda dahil olmak üzere günlük 15 saat ve üstü oksijen tedavisi gören hastaların ömrünün uzadığı gözlenmiştir. Oksijen tedavisi ile KOAH hastasının kanındaki oksijen basıncının yükseltilmesi ve kandaki oksijen doygunluğunun yüzde 90’ın üstüne çıkarılması hedeflenir. Böylelikle organların gereksinim duyduğu oksijenin rahat karşılanması sağlanır. Sadece ağır KOAH hastaları için uzun süreli oksijen tedavisi uygulanmalıdır. Uzun süreli oksijen tedavisine başlamak için kandaki oksijen ve karbondioksit değerlerine dikkat edilir. Oksijen tedavisinde akım hızı 1,5 – 2 litre/dakika aralığındadır. Rahatsızlığı çok ağır olmayan ancak efor esnasında ya da gece uyuduğu esnada oksijen düşüklüğü yaşayan hastalar içinde oksijen tedavisi yararlıdır. Hasta oksijeni yüz maskesi aracılığıyla ya da burundan alabilmektedir. Uzun süre oksijen tedavisi alan KOAH hastaları uçak yolculuğu yaparken de mutlaka oksijen almalıdırlar.

KOAH Rahatsızlığında Nelere Dikkat Edilmeli?

KOAH rahatsızlığının ilk belirtileri öksürük ve balgam çıkarmadır. Sabahları az miktarda görülen Bu şikayetler genelde sigaraya bağlandığından önemsenmez ama öksürük ve az miktarda çıkan balgam KOAH rahatsızlığının ilk belirtileridir.

Sigara bırakılmadığı takdirde ileri safhalara varan KOAH rahatsızlığında şiddetli öksürük ile birlikte balgam miktarında artış gözlenir.

KOAH rahatsızlığının başlangıç aşamasında hızlı yürürken ve merdiven çıkma esnasında nefes darlığı olur. Rahatsızlığın ileri safhalarında istirahat halindeyken bile nefes darlığı yaşanabilir.

Sigara içen insanlar, bu türden sağlık sorunları ile karşılaşırlarsa derhal sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler. Erken tanı ile birlikte sigara içilmediği takdirde akciğerleri bitap eden bu rahatsızlıktan kurtulmanın imkanı vardır.

Hastalığın başlangıç evrelerinde ortaya çıkan sağlık sorunları önemsenmediği takdirde kanda azalan oksijen miktarı birçok hastalığa davetiye çıkarır. Bu hastalıklardan bazıları ise aşırı terleme, dil, dudak ve parmak uçlarının morarması, şiddetli baş ağrısı, uykusuz geçirilen geceler ve gün içerisinde uyuklama hali, aşırı sinirlilik, konsantrasyon eksikliği ve unutkanlık, cinsel güç kaybı, şişlik, kabızlık ve hazımsızlık, ellerin titremesi, el ile ayakta yanma ve uyuşukluk hissedilmesidir.

Hastalığın en ileri safhalarında kalp yetmezliği ile birlikte ayaklarda ödem (su toplama) oluşumu görülür. Kalp yetmezliğinin görüldüğü KOAH hastaları, o kadar şiddetli nefes darlığı çekerler ki günlük ihtiyaçlarını dahi karşılamayacak duruma gelirler. Bu nedenle de daima oksijen makinesine gereksinim duyarlar.