Çocukların hem fiziksel hem de zihinsel açıdan gelişimi için oyun ve oyuncaklar son derece önemlidir. Ancak burada anne – babaların dikkat etmesi gereke konu doğru oyuncak ve oyun tercihleridir. Bunun için de çocuğun yaşı ve karakteri tercih edilen oyuncağın seçilmesinde ön plana çıkmaktadır.
Zihinsel Gelişim İçin Oyuncak
Çocuk oyuncakları fiziksel olduğu kadar duygusal ve zihinsel gelişimin önemli faktörlerindendir. Bebekler için oyuncak tercihleri arasına ince motor becerilerini geliştirici oyuncaklar konulmalıdır. El kaslarının kullanımı ile göz kaslarının da desteklenmesi bu açıdan önemlidir. Küçük oyuncaklar bu noktada önemlidir. Motor gelişimi içinse blok, lego ve yürüteçler önemlidir. Hareket koordinasyonunu sağlamak atma ve çekme gibi işlevleri yapmak gelişim için kıymetlidir. Fiziksel gelişimlerin yanı sıra duygusal ve zihinsel gelişim de oyun ve oyuncaklarla sağlanabilmektedir. Çocuğunuza aldığınız oyuncakla birlikte onunla oyunlar oynamak onun sosyalleşmesi, kuralları öğrenmesi, güven duygusunu kazanması ve sizinle güçlü bağların kurulması açısından son derece değerlidir.
Oyuncakların Etkisi
Çocuklarınıza alacağınız oyuncakların yaşına, gelişim seviyesine uygun olmasına dikkat etmelisiniz. Her çocuğun oyun ve oyuncakla büyümesi sağlanmalıdır. Buna doğru oyuncak tercihini eklersek zeka gelişimi etkin şekilde sağlanmış olacaktır. Bu noktada yapılan yanlışlardan biri elektronik oyuncakların tercihidir. Bu tarz oyuncaklar çocuğun yanlız oyun oynamasına sevk ettiğinden sosyalleşme ve duyguların oluşması için olumsuz etkiler meydana getirmektedir. Zaman ve mekan açısında çocukları kısıtlayan bu oyuncaklar çocukların yaratıcılığını da köreltmektedir. Zeka geliştiren oyuncak çeşitleri arasında saldırganlık barındıran oyuncaklar da yoktur. Savaş ve silah oyuncakları duygusal açıdan yanlış yüklemenin çocuklara yapılmasına neden olur.
Oyuncak ve Meslek Seçimi
Kesin olmamakla beraber çocuklarınızın mesleki seçimleri veya yatkınlık gösterdikleri farklı özelliklerini ortaya çıkarma konusunda oyuncaklar sizlere yön göstermektedir. Mesela; müzik aletleriyle sürekli oynayan ve bununla farklı oyunları çoğaltarak devam eden bir çocuğun duygusal gelişimi ile matematik, yazarlık ve müzisyenlik gibi mesleklerde verimli olabileceği düşünülür. Ayrıca küp blokları ve oyun hamurları ile oyunlar yaratan çocukların görsel ve matematiksel zekaları açığa çıkacaktır. Bu da onların, ressam, mimar gibi çizimsel yeteneklerini ön plana çıkaracaktır.
Yaş ve Oyuncak Tercihi
Oyuncak alırken dikkat edilmesi gereken unsurların başında çocuğun yaşının oyuncağa uygun olması gerektiğidir. Yaşına uygun olmayan bir oyuncağın çocuk için hiçbir faydası olamayacaktır. 1 yaşına kadar olan çocuklara zeka gelişimi için ses çıkaran, küçük, diş kaşıntısını asgariye düşürecek hijyenik oyuncaklar alınmalıdır. Emekleme döneminde bez oyuncak araba ve hayvan figürlü oyuncaklar tercih edilmelidir. Bu dönemde resimli hikaye kitapları anne ve babanın çocuğuyla iletişime geçebileceği oyuncaklardır. Yürüyen ve 2-3 yaş arasına gelen çocukalara, itip çekebileceği oyuncaklar, tamir aletleri ve mini oda oyuncaları alınmalıdır. 4-6 yaş zeka gelişimin sosyalleşme ile ilintili olduğu dönemdir. Çocuğun dışarıda daha fazla oyun oynanması ve karton, kağıt ve boyalarla etkinlikler yapılması sağlanmalıdır. 6 yaş okul sürecinin başlangıcıdır ve bu noktada spor türleri ile çocuk tanıştırılmalı ve bisiklet sürmesi sağlanmalıdır.
Oyuncak Seçiminde Karar Verme
Okul öncesi dönemlerde çocuklarınızın oyuncak tercihlerinde cinsiyet ayrımı gözetmemek yerinde olacaktır. Ayrıca çocuğunuza alınacak oyuncakların alternatifler arasından çocuğunuzun da karar vermesini sağlamalısınız. Önemli olan alınacak oyuncağın, çocuğunuzun yaşına ve gelişimine uygun oyuncakların olmasıdır.
Fazla Oyuncak Almak Doğru Mudur?
Çocukların farklılık gösterdikleri bu konuda bazı çocuklar birkaç oyuncakla çocukluklarını geçirmektedirler. Ancak oyuncaklarıyla daha agresif olarak oyunlar oynayan çocuklar için fazlaca oyuncak almak gerekecektir. Buna göre fazla oyuncak almak, her isteğini yerine getirmek çocuğun ilerde duygusal açıdan sorunlar yaşamasına neden olabilir. Sınırı anne ve babaların koyması gerekir.
Çocuklar için oyuncak ve oyun tercihlerinde yaş ve zeka gelişimi evrelerini doğru belirlemek gerekir. Ayrıca zeka geliştiren oyuncaklar çocukla birlikte oynamak duygusal gelişim adına da önemlidir.