Sağlıklı insanlar günde ortalama 13-21 kez gaz çıkarır, ancak bebeklerin gaz oranı biraz daha yüksektir, bu da sağlıklı sindirimin normal bir sonucudur. Ancak çeşitli nedenlerle bağırsakta biriken gazın dışarı atılamaması gaz ağrısına neden olabilmekte ve bu durum her yaştan insanda ortaya çıkabilmektedir. Yeme alışkanlıklarına ek olarak, günlük bir diyet bile mide ağrısına neden olabilir. Şişkinlik, ishal veya kabızlık mide ağrısını şiddetlendirebilir.
Gaz ağrısı bebeklerde daha yaygındır ve bebekler için çok rahatsız edicidir. Bebekler 2-3 haftalık olduktan sonra daha fazla süt tüketmeye başladıkça bağırsaklarındaki gaz miktarı artacaktır. Sindirim sisteminin az gelişmiş olması, bebeklerin mide ağrısına neden olabilecek gazı geçmesini zorlaştırır.
Gaz Sancısı Nedir?
Nefes alırken ve yemek yeme sırasında hava yutulduğu için bağırsakta faydalı bakterilerin fermantasyonu midede ve bağırsakta gaz oluşumuna neden olur. Midede ve bağırsaklarda oluşan gaz düzgün bir şekilde boşaltılamadığında birikerek gaz ağrısına neden olabilir. Ağrı şiddeti biriken gaz miktarına göre değişir. Uzun süreli sıkışma sırasında şiddetli ağrı oluşabilir. Bebeklerin gaz ağrısının nasıl oluştuğu net olmasa da yine de sindirim sisteminin dış ortama adaptasyondan kaynaklandığı teorisini vurgulamaktadır.
Gelişmemiş sinir ve sindirim sisteminin gereksiz yere daha fazla mide ağrısına neden olduğuna inanılmaktadır. Annenin tükettiği tüm besinler doğrudan emziren anne sütünü etkilediği için; asitli içecekler, turunçgiller vb. besinler yetişkinler için gaza neden olabilir. Yiyecekler ayrıca bebeklerde gaz oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca bebeklerin gün içinde sık emzirilmesi gaz oluşumunu artırabilir. Direnci düşük olan bebekler de gün içinde gaz ağrısı nedeniyle sık sık ağlar.
Gaz Sancısı Belirtileri Nelerdir?
Gaz ağrısının semptomları neredeyse tüm bireylerde aynıdır. En belirgin semptomlar arasında ağrı ve kramplar, karın şişkinliği ve basınç yer alır. Bur refleksi, yemekten sonra çok normaldir, çünkü yemek yerken hava yutulacaktır. İnsanlar gün içinde mide ve bağırsaklarındaki gazı genellikle gaz yoluyla atarlar. Bu sağlıklı sindirimin bir işaretidir.
Yeni doğanlarda, gaz ağrısı semptomları genellikle ağlama şeklinde kendini gösterir. Bebeklerde karın ağrısı olduğunda, genellikle bacaklarını karına doğru çekerler ve kızarırlar. Ayrıca yumruklarını sıkabilir, karın şişebilir ve gerginleşebilir. Bebek gaz çıkarma yapamazsa, saatler süren ağlamalar sonucunda gaz sancısı olduğu anlaşılır.
Gaz Sancısı Neden Olur?
Bunun sadece beslenmeden kaynaklandığı düşünülse de gaz ağrısının birçok nedeni olabilir. Bakteriyel hastalıklar, vücudun hormonal dengesindeki değişikliklerin neden olduğu sindirim sistemi hızındaki değişiklikler gaz oluşumuna ve gaz ağrısına neden olabilir. Mide ve bağırsaktaki gaz ağrısının en yaygın nedenleri şunlardır:
- Vücudun herhangi bir yiyeceğe karşı hassasiyeti veya alerjisi
- Modern hayatın getirdiği hareketsizlik
- Yemek yerken veya nefes alırken kasıtlı veya kasıtsız hava yutmak
- Son kullanma tarihi geçmiş gıda tüketmek
- Lifli yiyecekler yemek
- Yiyecekleri çiğnemeden yutmak
- Sindirim sistemi hastalıkları
- Kışın karın ve ayaklarda soğuk almak
- Çok yağlı veya baharatlı ürünler yemek
- Aşırı süt veya süt ürünleri tüketimi
- Asitli ve şekerli içeceklerin aşırı tüketimi
- Sigara ve alkol kullanımı
Bazı durumlarda aşırı gaz, divertikülit, ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi kronik bağırsak hastalığının bir işareti olabilir. Ayrıca ince bağırsakta bakteri sayısındaki değişiklikler gaz ağrısına neden olabilir. Emziren anneler tarafından gaz üreten yiyeceklerin tüketilmesi bebeklerde gaz veya gaz ağrısına yol açan faktörler arasındadır.
Gaz Sancısı Nasıl Anlaşılır?
Gaz ağrısını teşhis ederken, doktorun ağrının nedenini belirlemesi gerekir. Bu nedenle doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve beslenme alışkanlıklarını kontrol edecektir. Aynı zamanda fizik muayene yapar. Fizik muayene sırasında, doktor herhangi bir hassasiyet ve anormallik olup olmadığını kontrol edecektir. Fizik muayene sırasında hastanın karnını stetoskopla dinleyebilir. Hastanın son zamanlarda kilo alıp almadığını kontrol edebilir. Bu nedenle sindirim sisteminin nasıl çalıştığını anlar. Diğer hastalıkların da gaz ağrısını tetiklemiş olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle doktor idrar veya dışkı analizi isteyebilir. Herhangi bir iltihabın karın ağrısına neden olup olmadığını belirlemek için bir kan testi yapılabilir.
Gaz Sancısına Ne İyi Gelir?
Gaz ağrısına neyin iyi geldiği sorusunun hem sosyal hem de tıp literatüründe birden fazla cevabı var. Bununla birlikte, süt ve mama ile beslenen bebekler ve yetişkinler için tedaviler farklılık gösterir. Bu nedenle tedavi yöntemlerini iki ayrı kategoride incelemek mantıklıdır.
Yetişkinlerde gaz sancısına ne iyi gelir?
Bebeklerle karşılaştırıldığında, yetişkinlerin gaz ağrısı daha karmaşık bir durumdur. Yüksek lifli yiyecekler genellikle sindirime çok iyi gelse de bazı kişilerin gaz üretmesine ve mide ağrısına neden olabilir. Fasulye, soğan, Brüksel lahanası, brokoli, enginar, şeftali, erik, elma, kepekli buğday ve kepek bol miktarda lif içerir ve aşırı tüketimleri gaz oluşumuna neden olabilir. Bireyler diyetlerini test edebilir, bu gıdalardan hangilerinin gaz ürettiğini belirleyebilir ve diyetlerini buna göre ayarlayabilir.
Aşırı süt ve süt ürünleri tüketimi gaz oluşumuna neden olan başlıca gıdalardır. Bu nedenle, gaz ağrısı çeken kişiler süt ürünlerini azaltabilir veya laktozsuz sütü tercih edebilir. Kızartılmış yiyecekler ve yüksek yağlı yiyeceklerin sindirimi zor olduğu için gaz oluşumunu artırır ve çok fazla soda tüketmek mide ağrısına neden olabilir. Bu yiyecekleri diyetten çıkarmak mide ağrısını önleyebilir. Ayrıca bol su içmek sindirime yardımcı olduğu için mide ağrısına iyi gelir.
Yeni doğan bebeklerde gaz sancısına ne iyi gelir?
Yalnızca anne sütü ve mama sütü ile beslenen bebeklerle karşılaştırıldığında, yalnızca anne sütü ile beslenen bebekler daha az gaz ağrısı yaşar. Bebekler emerken veya biberonla beslenirken çok fazla hava yutarlar. Buna dikkat etmek bebekte gaz oluşumunu önlemeye yardımcı olacaktır. Ayrıca her beslenme sonunda hafif karın egzersizleri yaptırmak bebeğin ağrı hissetmesini beklemeden ağrı oluşumunu engelleyebilir. Anneler emzirme döneminde fasulye, karnabahar, lahana, brokoli ve süt ürünlerini fazla tüketmemelidir. Gaz üreten besinleri annenin diyetinden çıkarmak bebekte aşırı gaz oluşumunu engeller.
Karın ağrısı olan bir bebeğin karnına veya sırtına ılık bir bez yerleştirin ve havanın dışarı pompalanmasına yardımcı olmak için bebeğin karnına veya sırtına oda sıcaklığında zeytinyağı ile masaj yapın. Bebek gaz sancısı yaşarken, lütfen onu nazikçe sallayın ve sevdiği ninni söyleyin. Tüm bu yöntemler, ağrılı bebekler için temel yöntemdir ve çoğu zaman işe yarayabilir. Ayrıca kesin olarak belirtmeliyiz ki, bebeklere doktor tarafından tavsiye edilmeyen ilaçlar verilmemelidir.
