19 Mart 2024 Salı
Ana SayfaSağlıkHastalıkBalık pulu hastalığı (İktiyozis) nedir, nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

Balık pulu hastalığı (İktiyozis) nedir, nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

Kalıtsal bir cilt bozukluğu olan balık pulu hastalığının tanısı biyopsi ile yapılır. Hastalık erken çocukluk döneminden itibaren görülmeye başlar. Peki, balık pulu hastalığı nedir? Balık pulu hastalığı geçer mi? Belirtileri ve tedavisi nedir? Daha birçok ayrıntı için haberimize konuk olun. İşte detaylar…

İçerikleri

Genetik geçişli bir deri hastalığı olan balık pulu hastalığı, ilk defa 1771’de Edward Lambert adlı bir hastada keşfedilmiştir. Kendinden sonra 3 kuşak boyunca ailesinde de aynı hastalık görülen bu adama kirpi adam denilmiştir. Hafif tiplerine daha çok rastlanılsa da aslında nadir görülen bir hastalıktır. İktiyozis daha çok genetik faktörlere bağlı olan bir hastalığın yanında sonradan da ortaya çıkabilir. En erken dönemi doğum anıdır. Ancak kimilerinde ilerlemiş yaşta ortaya çıkar. Hastalığın temelinde derinin ana kolonu olan keratin maddesindeki bozulmalar yatar.

Balık Pulu Hastalığı Nedir?

Hastalığın daha çok genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkmasından endişelenenler, balık pulu hastalığı nedir sorusuna yanıt arar. Cildin yüzeyinde epidermis hücreleri bulunur. Bu hücreler sıklıkla yenilenir ve dökülür. Balık pulu hastalarında ciltteki ölü hücreler atılamaz ve dökülemez. Böylelikle ölü olan bu hücreler deri üzerinde birikir, kurur ve yama görünümünü alır. Bu yamalardan dolayı balık pulu hastalığı ismi verilmiştir.

Balık Pulu Hastalığı Nasıl Anlaşılır? Belirtileri

Balık pulu hastalığının belirtileri deri yüzeyinden anlaşılır. Kalın deri katmanları beyaz ve gri renkte olup, poligona benzer. Saçlı deri dâhil cildin tamamında pullanma vardır. Deri aşırı kurudur. Bundan dolayı kaşınma olur. Bu tip hastalar terleyemezler.

Hastaların özellikle kış aylarında şikâyetleri artar. Bu mevsimde cilt daha çok kurur ve kaşınır. Deri iyice sertleşir, katmanlar kalınlaşır. Hastalığı ilermiş kişilerin avuç içi ve ayak tabanlarında çatlaklar yaralara neden olur ve çok ağrılı geçer. Alt bacak ve dirseklerde yamalar daha fazla olur. Derinin bazı bölgeleri daha kalın ve koyu renkli olur.

Balık Pulu Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Balık pulu hastalığı doğar doğmaz görülebildiği gibi ilerleyen yaşlarda da ortaya çıkabilir. Ancak en yaygın görülme zamanı erken çocukluk dönemleridir. Hastalığın ana nedeni genetik faktörlerdir. Mutasyon geçirmiş bir gen çocuğa geçebilir.

Nadir olarak genetik faktörlere bağlı olmadan balık pulu hastalığına yakalanan insanlar vardır. Bu insanlarda böbrek yetmezliği, tiroit ve kanser gibi hastalıklar tespit edildi. Kimilerinde ise kullandıkları ilaçlardan sonra iktiyozis oldukları belirlendi. Son olarak keratosis pilaris ve atopik dermatid gibi cilt hastalıkları olanlarda görüldü.

Balık Pulu Hastalığının Tanısı

Balık pulu hastalığının tanısı için deri hastalıkları konusunda tecrübeli bir uzman dermatologa gidilir. Hastalığın fiziki muayenesi yapılır ve aile öyküsü dinlenir. Hasta yetişkin ise çocukluk dönemine ait birtakım sorular sorulur. Detaylı bir kan testi yapılır. Biyopsi yapılmış deri lezyonları incelenerek, tanı koyulmuş olur.

Balık Pulu Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Balık pulu hastalığı nasıl tedavi edilir sorusunun kesin bir cevabı yoktur. Uygulanan tedaviler daha çok hastalığın semptomlarını gidermeye veya azaltmaya yöneliktir. Bu yöntemlerden birine antisemptomatik tedavi denilir. Ölü deri dokusunu atamayan bu hastalara, banyo sonrası ponza taşı veya orta sertlikte bir süngerle cildin ovulması önerilir.

Balık pulu hastalığı için en önemlisi cildin nemlendirilmesidir. En etkili nemlendiriciler ile sıklıkla deri nemlendirilir. Kuruyan cilt daha çık kaşınır. Nemlendirici kaşıntıyı erteler. Nemlendirici ve ilaçlar reçetelidir. Ayrıca Retinoidler deri hücresini azaltır. Avuç içi ve ayak tabanları için soyucu kremler yazılır.

Balık Pulu Hastalığında Nelere Dikkat Edilir?

Alerjik reaksiyon gösteren besinlerden uzak durmak gerekir. Bu besinler cilt lezyonlarını harekete geçirir. Özellikle yumurta, fıstık, süt, balık, buğday, susam, soya ve deniz ürünlerinde alerjik bileşenler bulunur. Hastanın hangi yiyecek ve içeceklere alerjisi olduğunu bilmesi gerekir. Banyo sırasında suyun sıcaklığı kontrol edilmeli, sıcak su kullanılmamalıdır.

Parfüm ve bazı sabun türleri cildi kurutur. Temizlik ve hijyen ürünleri dikkatli seçilmelidir. Banyo sonrası ve öncesinde deri sıklıkla nemlendirilmelidir. Oda nem oranını artıracak cihazlar kullanılmalıdır. Yaşam kalitesini düşüren iktiyozis hastalarının zor bir hayatı olur. Sürekli kaşınmak hem huzursuz eder hem de deri yaralanmalarına sebep olur. Terleyememeleri onları daha büyük sıkıntıya sıkar. Özellikle çocuk balık pulu hastası olanlar psikolojik destek almalıdır.

Balık pulu hastalığı deri dışında dudakları da kurutur. Bu nedenle dudak balsamı kullanmakta yarar. Ailede iktiyozis hastası varsa sonraki nesillere aktarma riski yüksektir. Bu nedenle genetik danışmanlığından yardım almak gerekir. Dünya üzerinde genle ilgili araştırmalar hala devam etmektedir. Deri üzerinde benzer lezyonlar fark edildiğinde zaman kaybetmeden cildiye uzmanından yardım alınmalıdır.