Ürpertici sürüngenlerden ve kaygan yılanlardan korkuyor musunuz? Eh, yalnız değilsiniz. Amerikan Psikiyatri Birliği’ne göre fobiler, kadınlar arasında en yaygın ve erkekler arasında ise ikinci en yaygın psikiyatrik hastalıktır. Uzmanlar fobilerin her yıl yetişkinlerin yaklaşık % 10’unu etkilediğini öne sürüyorlar. Bu fobiler tipik olarak çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar ve yetişkinliğe kadar devam ederler.
Fobilerin neden geliştiğine dair bir dizi açıklama var. Nedeni ne olursa olsun fobiler, bilişsel ve davranışsal terapi teknikleri ve ilaçlarla en aza indirilebilen ve hatta ortadan kaldırılabilen tedavi edilebilir durumlardır.
En Yaygın Bilinen Fobiler Neler?
Bir fobi belirli durumlar karşısında korkuya neden olan anksiyete bozukluğu türüdür. Korku genellikle o kadar yoğundur ki, bir kişinin günlük yaşamına, yaşam hedeflerine ulaşmasını engelleyecek ölçüde müdahale eder.
İnsanların yaşayabileceği birçok farklı özel fobi türü vardır, ancak korkularına yanıt olarak ortaya çıkan anksiyete belirtileri hepsinde benzerdir. Bunlar şunları içerir:
- Hızlı kalp atış hızı
- Soluk soluğa kalmak
- Terlemek
- Titremek
- Midede rahatsızlık hissetmek
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki insanların % 9.1’inin belirli bir fobiye sahip olduğu tahmin edilmektedir. Çoğu zaman, fobinin yoğunluğu kişiden kişiye büyük ölçüde değişir, ancak tüm fobiler tedavi edilebilir. Fobilerin çoğu, korkuya yanıt olarak farklı düşünme biçimlerini teşvik eden ve çoğu zaman korkunun kendisine maruz kalmayı içeren bilişsel davranışçı terapi ile tedavi edilebilir. İşte en yaygın fobiler ve anlamları:
- Kinofobi: Yükseklik korkusu
- Klostrofobi: Kapalı alan korkusu
- Akrofobi: Yükseklik korkusu
- Zoofobi: Hayvan korkusu
- Akuafobi: Su korkusu
- Mizofobi: Bulaşıcılık korkusu
- Ofidofobi: Yılan korkusu
- Payrofobi: Ateş korkusu
- Astrofobi: Şimşek korkusu
- Agorafobi: Açık alana çıkma korkusu
Pek Bilinmeyen İlginç Fobiler
Muhtemelen hiç duymadığınız olağandışı fobiler ve anlamları
Peladofobi (Kelleşmekten ya da kel olan insanlardan korkma): Kellik, erkeklerin korktukları şeylerden biridir. Bu korku erkeklerde görülüyor. Sebebi kel kalma korkusudur.
Chaetofobi (Saç ve kıllardan korkmak): Bu korkuya sahip olan kişiler aşırı derecede saçlardan ve kıllardan korkuyorlar.
Logizomechanofobi (Bilgisayarlardan korkma fobisi): Teknolojinin bu kadar ilerlediği bir çağda bilgisayarlardan korkmak ne ilginç olurdu herhalde. Fakat böyle bir korku var ve bu insanlar bilgisayarlardan korkuyorlar. Bilgisayar olan bir ortamda geriliyorlar.
Kleptofobi (Hırsızdan korkma fobisi): Bu korkuya sahip olan insanlar bir hırsızın kurbanı olmaktan ve bir hırsızla karşılaşmaktan delicesine korkuyorlar.
Rhytifobi (Cildin kırışmasından korkma fobisi): Bu fobi az bilinen bir fobidir. Genellikle kadınlarda görülür. Bu fobiye sahip olan kişiler cildinin kırışmasından oldukça korkarlar.
Chirofobi (Kişinin kendi vücudundan korkması): Fobilerle başa çıkmak gerçekten oldukça güç bir iştir. Özellikle bunun gibi ilginç fobilerle. Bu fobiye sahip olan insanlar da kendi vücutlarının herhangi bir bölgesinden korkarlar.
Graphofobi (El yazısı korkusu): Bu korkuya sahip bireyler güzel yazı yazma konusunda sürekli şüphe ederler. Bu konuda başarısızlığa uğrayacaklarını düşünürler. Düşünmekten ziyade bu, bir korku şeklinde kendini gösterir. Bu insanlar aynı zamanda yazmaya değer bir şeylerinin kalmayacağından da şüphe edebilirler.
Cathisofobi (Oturmaktan korkmak ): Cathisofobi hareketsiz kalmamak durumu olarak bilinir. İlk olarak bu korku 1904’te belgelenmiştir. Daha önce yaşanan bir travmaya da dayanabilir. Örneğin, daha önce keskin bir yere oturup yara alan insanlarda bu korku görülebilir.
Pentherafobi (Kayınvalide korkma fobisi): İlginç fobilerin aslında en ilginci budur. Her evli insan bazen kayınvalidelerinde korkmuşlardır. Ancak bu fobi yüzünden bu durumu daha çok yaşayan insanlar vardır. Bu kişiler, çareyi bir terapide bulabilirler. Çözüm bulamayan kişiler ise boşanma evresine gelirler.
Eisoptrofobi (Kendini ayna karşısında görme fobisi): Ayna korkusu daha çok ayna karşısına geçtikten sonra ruhsal dünyayla bağlantı halinde olma korkusudur. Bu fobiye sahip olan kişiler bu korkunun saçmalığının farkındalar fakat aynanın karşısına geçince istemsiz bir endişe duyuyorlar. Aynı zamanda bir batıl inanç olduğu için ayna kırmanın uğursuzluk getireceğini ve ayna karşısındayken doğaüstü dünyayla irtibata geçeceklerini zannederler.
Demonofobi (Şeytan korkusu ): Bu korkuya sahip olan kişiler sürekli çevrede doğaüstü varlıkların gezindiğini ve onlara çarpabileceklerini düşünürler. Bu kişiler ayrıca, tek başınayken, korku filmi seyrederken, karanlık bir yerdeyken sıkıntı yaşarlar.
Deipnofobi (Akşam yemeğindeki konuşmalardan korkma fobisi): Bazı insanlar akşam yemeklerinde konuşmaktan o kadar korkuyor ki akşam yemeklerini kalabalıkta yemekten kaçınıyorlar. Ya da akşam yemeği yemiyorlar. Eskiden geleneklere daha da bağlı olunduğu için biraz zorluyordu. Ama günümüz şartlarına bakıldığında bu fobiyi uygulamak daha kolay görünüyor.
Ablutofobi (Banyo yapmaktan korkma fobisi): Ablutofobi, Yunancada yıkanmak anlamına geliyor. Bu fobi , yıkanmaktan, temizlikten, banyo yapmaktan korkma fobisidir. Bu korku nedensiz ve anormal bir korkudur. Daha çok kadınlarda görülür. Bunun yanında bazı çocuklarda da görülür. Erkeklerde pek karşılaşılmaz. Belirtileri ve tedavisi diğer fobiler gibidir.
Pediofobi(Oyuncak bebeklerden korkma fobisi): Bu korkunun ele geçirdiği insanlar sadece korkunç görünen oyuncak bebeklerden değil, bunun yanında korkunç görünmeyen oyuncak bebeklerden de korkarlar. Aslında bu korku kısaca canlı şeylere çok benzeyen cansız şeylerden korkmak olarak tanımlanabilir.
Mageirofobi (Yemek yapmaktan korkma fobisi): Bu fobiye sahip olan kişiler özellikle de yalnız yaşıyorlarsa çok sağlıksız beslenirler. Çünkü bu kişilerin yemek yapma korkusu vardır. Kendileri yemek yapamadığı gibi yemek yapan insanlardan da korkarlar.
Agyrofobi (Karşıdan karşıya geçme korkusu): Bu kişiler karşıdan karşıya geçerken müthiş bir korku yaşarlar. Hatta karşıya geçerken yanlarında sürekli birilerinin varlığını isterler. Bu nedenle bu insanlar şehirden çok küçük yerlerde yaşamayı tercih ederler. Bu korku küçük bir caddede karşıdan karşıya geçerken de olabilir. Ya da büyük bir otobanda karşıya geçerken de olabilir. Ancak bu fobi araba fobisiyle karıştırılmalıdır.
Limnofobi (Göllerden korkmak): Sessiz sakin bir göl kenarında oturmak normla insanlara ne adar huzur veriyorsa bu fobiye sahip olan insanlara da o kadar huzursuzluk verir.
