Çoğu kişide zaman zaman görülen karın ağrısının en yaygın türü, mide veya karın ağrısıdır. Karın ağrısı genellikle gövdenin kaburgaların altında, pelvis ve kasıkların üstünde hissedilir. Bu ağrının yoğunluğu kişiden kişiye farklılık gösterir. Karın ağrısı bulunan kişiler genellikle elleriyle bağırsak bölgesini kavramaya çalışır. Ayrıca, bu kişiler mide bulantısı veya baş dönmesi hisseder, yiyecek ve sudan kaçınırlar.
Karın Ağrısı Ne Zaman Görülür?
Genellikle karnımızın içindeki işleyişi hissetmemize rağmen; mide, ince bağırsak, kolon, karaciğer, safra kesesi, dalak ve pankreas dahil olmak üzere vücudumuzun iç kısmındaki organ ve dokuların normal işleyişinde bir bozulma olduğunda karın ağrısı meydana gelir. Karın ağrısı normal olmamakla birlikte, genellikle çok ciddi bir rahatsızlık da değildir. Bu problem, çoğu zaman kendi kendine düzelir.
Karın Ağrısını Neler Tetikler?
Tıbbi bir durum ya da travma ile ilişkili olmayan hafif karın ağrısı ile ilgili ilk yapılması gereken, tetikleyici nedeni belirleme ve önlemeye çalışmak olmalıdır. Örneğin, fazla yeme, gaz oluşumuna neden olan yiyecekler tüketme, mide ekşimesi karın ağrısına yol açabilir. Bunu önlemek için beslenme alışkanlıklarına ve porsiyon miktarına dikkat etmek çok önemlidir.
Karın Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Karın ağrısının birçok nedeni vardır. Ağrının bulunduğu yer genellikle nedenini de işaret eder. Örneğin, midede keskin ağrı, alt karın ağrısı, sol veya sağ tarafta ağrı, bağırsak ağrısı veya mide krampları gibi sonuçlar bizi ağrının nedenine götürebilir. Karın ağrısı nedenleri arasında; organ distresi veya gerilmesi (örneğin, safra kanalının tıkanması, bağırsak tıkanması, safra kesesi taşları, karaciğerde hepatit ile şişmesi), iltihaplanma (örneğin divertikülit, apandisit, kolit) yer alır. Bazı reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlar ve diyet takviyeleri mide ağrısına neden olabilir. İlaçlar mideyi tahriş edebilir, ağrı ve ishale neden olabilir veya sindirimi yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir. Bu yüzden herhangi bir ilacı kullanmadan önce reçetesini okuyarak yan etkileri arasında karın ağrıları olup olmadığını kontrol etmeyi unutmayınız.
Karın Ağrısının Başlıca Nedenleri:
- Hazımsızlık
- Kabızlık
- Mide Virüsü
- Menstrüel Krampları
- Rahatsız Edici Bağırsak Sendromu (IBS)
- Gıda Zehirlenmesi
- Yiyecek Alerjisi
- Gaz
- Laktoz intoleransı
- Ülser
- Fıtık
- Safra taşları
- Böbrek taşı
- Endometriozis
- Crohn Hastalığı veya Ülseratif Kolit
- İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE)
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)
- Apandisit
- Kanser (pankreas, mide veya karaciğer)
Karın Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Karın ağrısı ile sıkça görülen belirtiler; sırt ağrısı, göğüs ağrısı, kabızlık, ishal, ateş, bulantı, kusma, öksürük ve nefes almada zorluktur.
Karın Ağrısı Belirtileri:
- Ateş
- Yiyecekleri iki günden fazla tutamamak
- Herhangi bir dehidrasyon belirtisi
- Ağrılı veya alışılmadık bir şekilde sık idrara çıkma
- Karında dokunmaya karşı hassasiyet
- Karın yaralanması
- Şişkinlik
- Gaz
- Hazımsızlık
- Kabızlık
- İshal
- GERD (gastroözofageal reflü hastalığı)
- Mide ekşimesi
- Göğüs rahatsızlığı
- Pelvik rahatsızlık
- İştah kaybı
- Kalıcı mide bulantısı ve kusma
- İstenmeyen kilo kaybı
- Sarı görünen cilt
Karın ağrısı; şiddetli, ateş, sulu ishal, kusma, kanlı dışkı, sarılık, karın hassasiyeti veya şişlik şeklinde görülürse derhal doktorunuza başvurun. Bu tür şikayetler ciddi bir durumu gösterebilir.
Karın Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Karın ağrısının nedeni, özellikleri dikkate alınarak fiziki muayene ve testler sonucunda teşhis edilir. Doktorunuzun karın ağrısı teşhisi için size ağrının özellikleri, ağrının şekli, kalıcılığı ve karın ağrınıza katkıda bulunabilecek fiziksel veya zihinsel koşulların olup olmadığı hakkında bazı sorular sorabilir.
Karın Ağrısı Teşhisi:
- Fiziksel inceleme
- Laboratuvar testleri – tam kan sayımı (CBC), karaciğer enzimleri, pankreas enzimleri (amilaz ve lipaz), gebelik ve idrar tahlili testleri
- Radyografik çalışmalar
- Ultrason
- Karın bilgisayarlı tomografi (BT) (tüm organları ve bağırsakları içerir)
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Baryum X ışınları
- Kapsül endoskopi
- Kolonoskopi
- Endoskopik ultrason (EUS)
Karın Ağrısı Nasıl Önlenir?
Karın ağrısı dengeli beslenme ve sağlıklı bir yaşam tarzı ile çoğu zaman kolaylıkla önlenebilir. Lif bakımından zengin gıdalar tüketerek ve su alımınızı artırarak kabızlığın neden olduğu karın ağrısı ve diğer rahatsızlıkları önleyebilirsiniz. Bazı kadınlar aylık adet dönemlerinde ciddi kramp ve ağrı yaşarlar. Stres mide asidini artırabildiğinden, sakin kalmak ve derin nefes alıştırması yapmak karın ağrısını önlemeye yardımcı olabilir. Yaşam tarzı veya davranış değişikliklerinin yanı sıra reçetesiz ve yan etkileri arasında karın ağrısı bulunan ilaçlar kullanmamaya özen göstermelisiniz. Karın ağrısını önlemek için egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, sigara ve alkol tüketmekten kaçınmak önemlidir. Ayrıca hijyene dikkat etmek, özellikle elleri iyi yıkamak, virüs ve bakterilerle kirlenmiş yiyeceklerden kaçınmak karın ağrısı oluşumunu önlemeye yardımcı olacaktır.
Karın Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Karın ağrısı tedavisi nedenine bağlı olarak değişir. Örneğin; iltihap önleyici ilaçlar, GERD veya ülser, enfeksiyon önleyici antibiyotikler, bazı yiyeceklerin veya içeceklerin neden olduğu karın ağrısı için kişisel davranış değişiklikleri gibi farklı nedenlerle oluşan karın ağrılarına göre tedavi şekli belirlenir. Apandisit ve fıtık gibi bazı özel durumlarda, belirli bir teşhisi ekarte etmek veya onaylamak için kan, idrar ve dışkı örnekleri, BT taramaları ve endoskopi gibi teşhis testleri ve hatta ameliyat gerekebilir.