Ana SayfaKadınCilt BakımıHiperpigmentasyon nedir, neden olur, nasıl önlenir?

Hiperpigmentasyon nedir, neden olur, nasıl önlenir?

Hiperpigmentasyon, cilt lekelerinin renginin normal çevreleyen cilde göre daha koyu hale geldiği, genellikle zararsız bir durumdur. Bu koyulaşma, normal cilt rengini oluşturan kahverengi pigment olan melanin fazlası ciltte tortu oluşturduğunda meydana gelir. Hiperpigmentasyon, herhangi bir ırktan insanların ten rengini etkileyebilir.

Bu yazımızda koyu lekeler ve/veya melazma gibi hiperpigmentasyon ile ilgili derlediğimiz bilgileri size sunuyoruz. Hiperpigmentasyon çok fazla sözü edilmese de insanların büyük çoğunluğunu ilgilendiren bir sorundur. Hiperpigmentasyon nedir sorusunun cevabı için okumaya devam edelim.

Pigmentasyon Nedir?

Melanin cildinizin epidermis tabakasında ( cildin en üst tabakası) yer alan ve melanosit olarak tanımlanan hücrelerde üretilir. Güzellik uzmanları, melanin maddesinin doğal olarak insanlara bahşettiği bir sihir olduğunu düşünüyor. Melanin güneşten gelen UV ışığına karşı cildinizi korur. Cildinizin sahip olduğu melanin miktarı cilt renginizi belirler. İnsan vücudunda 2 tip melanin bulunur. Bu melanin türleri şunlardır:

  • Eumelanin, güneş lekelerinin oluşturduğu melanin yapısıdır. Daha yoğun pigment içeren ciltlerin yanmaya, cilt kanseri geliştirmeye ve erken yaşlanmaya karşı direnci daha yüksektir.
  • Pheomelanin bütün cilt tiplerinde bulunan bir maddedir. Açık renkli kişilerin teninde daha fazla pheomelanin bulunur. Sarımsı kırmızı renktedir. Pheomelaninin cildinizi güneşten koruyucu etkisi yoktur. Ayrıca cildi UV ışınlarına karşı daha da dayanıksız hale getirir. Bu nedenle açık tenli insanların cildi daha hızlı yanar ve ciltlerinde daha fazla güneş hasarı oluşur.

Hiperpigmentasyon Nedir?

Hiperpigmentasyon, melanositlerin fazla çalışması sonucu oluşur. Melanosit hücreleri, kendilerini tehdit altında hissettiklerinde daha fazla melanin üretirler. Hücrenin kendini tehdit altında hissetmesi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bu yüzden melanositlerin aşırı hızlı çalışmaması için cildinizi her gün korumaya özen göstermelisiniz.

Hiperpigmentasyon Nedenleri

Hiperpigmentasyon nedenleri daha önce de bahsedildiği gibi melanosit hücrelerinin hızlı çalışmasına bağlıdır. Bu hücreleri özellikle etkileyen ve hızlı çalıştıran başlıca nedenler şunlardır:

1- Güneş

Hiperpigmentasyonun en önemli sebeplerinden bir tanesi güneştir. Cildiniz güneş ışığından etkilendiğinde melanositler cildinizi yanmaktan korumak amacıyla daha fazla melanin üretmeye başlar. Bu aşırı melanin üretimi sonucunda cildinizde güneş lekeleri olarak tanımlanan koyu lekeler oluşur. Güzellik uzmanları, tipik ve genetik kökenli çillerin minik güneş lekeleri olduğunu düşünüyorlar. Bu lekeler yazın koyu renkli olup, kışın renkleri solar. Çoğu kez boyutları çok küçüktür.

İnsanların yaşlanma nedeni ile oluştuğunu düşündüğü yaşlılık lekeleri ve güneş lekeleri birbirinden farklı değildir. İnsanlar güzellik salonuna giderek ‘’yaşlılık lekeleri’’ olduğunu söylüyor. Oysaki 100 yaşında bile olsalar, ömür boyu hiç güneşe çıkmazlarsa bu lekeler kesinlikle oluşmaz.

2- Yapay Işık

Yapay ışık kaynaklarından ( ampuller vs.) gelen ışık da cildin aşırı pigment üretmesine yol açabilir. Yapay ışık özellikle ten rengi koyu olan kişileri daha çok etkiler. Ampullerin yanı sıra akıllı telefonlardan ve/veya bilgisayarlardan yansıyan mavi ışık da bazı insanlarda pigmentasyonu tetikleyebilir. Güzellik uzmanları melazmanın mavi ışıkla aktive olduğunu söylüyor.

3- Isı

Yüksek sıcaklık dereceleri hiperpigmentasyonu tetikler. Cilt hücreleri yüksek sıcaklık derecelerinde kendilerini hasar görmeye yakın hissederler ve pigment oluşumunu hızlandırırlar. Hiperpigmentasyona yatkın olmak kalıtsal bir özelliktir. Bu nedenle Asya, Afrika ya da Latin kökenli kişilerde ısı nedeniyle oluşan koyu lekelere daha sık rastlanır.

4- Hormonlar

Östrojen hormonunun artış göstermesi sonucu yanaklarınızda, alnınızda ya da çenenizde koyu renkli lekeler oluşabilir. Bu tip lekeler ‘’melazma’’ olarak adlandırılır. Melazma daha önce bahsedilen normal hiperpigmentasyon oluşumundan farklı bir mekanizma ile meydana gelir. Daha çok koyu ten rengine sahip insanlarda görülür. Bunun nedeni daha koyu tenli kişilerin pigment üretici hücrelerinin daha aktif olmasıdır. Yapılan araştırmalar teninde melazma olan kişilerin % 90 oranında kadın olduğunu gösteriyor. Yine de kalıtsal faktörler, hastalıklar ya da kullanılan çeşitli ilaçlar nedeni ile erkeklerin cildinde de melazma olabilir.

Östrojen hormonu özellikle hamilelik dönemlerinde artış gösterdiği için, bu dönemde melazma oluşumu ‘’gebelik maskesi’ olarak da tanımlanabilir. Melazma herhangi bir tetikleyici olmadan, kendiliğinden de oluşabilir. Güneşe maruz kalınması melazma oluşumunu arttırır.

5- Akne

Akne oluşumu koyu renkli lekelerin yer etmesinde önemli bir faktördür. Bu tip kahverengi lekeler postinflamatuar hiperpigmentasyon (PIH) olarak adlandırılmaktadır. Sivilcelerin ciltte oluşturduğu travma sonucu PIH oluşur. Bahse konu travma, sivilcenin kendi oluşumundan daha uzun süre boyunca bölgesel melanin üretimine yol açabilir.

Hiperpigmentasyonun Önlenmesi

Güneş kremi kullanmak, sadece güneşin yol açtığı çizgi ve gevşemeyi önlemekle kalmaz ayı zamanda hiperpigmentasyonu da önler. İçeriğinde çinko oksit ve/veya titanyum oksit bulunan güneş kremleri leke oluşumuna engel olabilen en iyi ürünlerdir. Günümüzün modern insanı güneşten gelen UV ışınlarına karşı dirençli değildir. Açık tenli kişilerin SPF’Sİ doğal olarak 3.40 iken, koyu tenli kişilerin doğal SPF faktörü 13.4 ‘dür. Bu nedenle açık tenli iseniz, güneş kremi kullanmayı asla ihmal etmeyin.

Cilt tonu siyah ya da kahverengi olan kişiler, doğal olarak güneşten korunma faktörüne sahiptir. Fakat bu bireylerin de ciltlerinde olabilecek renk değişimini önlemek için ekstra önlem almaları gerekir. Siyah ciltli bireylerin kaçınması gereken uygulamalar şunlardır:

  • Mekanik eksfoliantlar uygulamak
  • Alkol, propilen glikol gibi tahriş edici cilt bakım ürünleri kullanmak
  • Yoğun atımlı ışık tedavileri (IPL)
  • Ablatif lazer uygulamaları

Bütün bu uygulamalar cilde aşırı ışık yükler ve koyu lekeleri ortaya çıkarabilir. Glikolik ya da laktik asit içeren ürünleri kullanmadan önce yama testi yapmalısınız. Bu alfa hidroksi asitler, önce kızarıklığa daha sonra ise melanin üretimini tetikleyerek, koyu lekelere sebep olabilir.

Koyu Renkli Lekelerle Mücadele

Koyu renkli lekelerle mücadele edilmesi için piyasaya sürülmüş pek çok kozmetik ürünü vardır. Bu ürünlerin içinde en etkili bileşen hidrokinondur. 3 Ay boyunca düzenli hidrokinon kullanıldığında lekelerin kaybolduğu görülür. Hidrokinon ile retinol kombinasyonu kullanıldığında ise koyu renkli lekelerin 4 ila 6 haftada ortadan kalktığı görülür.

Hidrokinon bir ağartıcı değildir. Pigment oluşumunu destekleyen tirozinaz enzimini inhibe eder. Böylece yeni koyu renkli hücrelerin oluşumu durdurulur.

Ayrıca reçeteli satılan tretinoin ya da reçetesiz satılan retinoidler, melanin maddelerinin epidermal hücrelere taşınmasını önler. Bu yolla melanosit aktivitesi düşer ve lekeler solar.

Bütün bunların yanı sıra C vitamini ya da L-askorbik asit içeren ürünler de, güçlü antioksidatif etkileri nedeni ile melanin oluşumunu kesintiye uğratırlar.

Profesyonel olarak koyu renkli lekelerle savaşmak için kimyasal peelingler veya lazer uygulamaları kullanılıyor. Fakat bu uygulamalar mutlaka doktor kontrolünde yapılmalıdır. Aksi takdirde koyu renkli lekeler daha kötü hale gelebilir.

Hiperpigmentasyon nedir neden oluşur konuları hakkında genel bir bilgi vermeye çalıştık.

Exit mobile version