Tanı ve Tedavide Aksamalar Yaşandı
Koronavirüs salgınının dünya genelinde yaygınlaşmasıyla birlikte 2020 Mart ayından itibaren küresel salgın ilan edilen koronavirüs, sağlık sistemini de temelinden sarstı. Covid-19 virüsünün insandan insana enfekte olmasını önlemek için alınan önlemlerden dolayı birçok hastane pandemi hastanesi olarak faaliyet göstermeye başladı. Bu da acil olmayan operasyonların ve tedavilerin salgın sonrasına ertelenmesine yol açtı. Covid-19 virüsü salgınından dolayı hastalarda sağlık kurumlarına gitmekten korkunca tanı ve tedavilerde önemli aksamalar meydana geldi. Pandemi sürecinde erken tanının tedavide çok önemli etken olduğu kanser hastalığında durum endişe verici boyutlara ulaştı. 2020 Mart ayından bu tarafa rahim ağzı, meme ve kolon kanserinde taramaların yüzde 80-90 seviyelerinde düştüğü gözleniyor.
Kanser tanısında ise yüzde 65 gibi bir azalma olduğunu söyleyen Prof. Dr. Aziz Yazar, “Bu konuda yapılan bir araştırmadan elde edilen sonuçlar gösteriyor ki Eylül 2020 tarihinden itibaren kanser tanısı konulan hastaların en az yüzde 32’sinde kanser ileri boyutlara ulaşmış. Mevcut verilere bakıldığı zamanda önümüzdeki yıllar içerisinde de tanısı konacak kanser vakalarında kanserin ileri evrede olacağı ve bunun da tedavi sürecini zorlaştıracağı görülüyor. Bu nedenle aile öyküsünde kanser rahatsızlığı olanlar, kanser rahatsızlığında risk grubunda bulunanlar ile belirtileri olanların tetkiklerini zamanında yaptırmaları için cesaretlendirilmesine gereksinim var.” ifadelerine yer verdi.
Kanser Gelişme Riski Azaltılabilir
Kanser riskinin alınacak önlemlerle ciddi seviyelerde düşürülebileceğine değinen Prof. Dr. Yazar, “Kansere yüzde 90 çevresel etkenler, yüzde 10 ise genetik faktörler neden olmaktadır. Çevresel faktörler içerisinde kansere yol açan en önemli etkenler ise sigara, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, yanlış beslenme alışkanlığı, alkol ve enfeksiyonlardır. Bu risk etkenleri ortadan kaldırıldığı zaman kanser riski de çok ciddi seviyelerde düşmüş olur. Bu risk etkenleri ile ilgili toplumun aydınlatılmasına gereksinim var.” diye konuştu.
Kanserden Korunmak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kanser hastalığında riskin yüzde 90’lık kısmını çevresel etkenler oluşturmaktadır. Bu çevresel etkenlere dikkat edildiği takdirde kanser hastalığından ciddi manada korunmak mümkün. İşte o çevresel etkenler;
Tütün Ürünlerinden Uzak Durun
Sigara başta olmak üzere diğer tütün mamullerinin içilmesi kansere yakalanma riskini artırmaktadır. Sigara içmeyenlerinde sigara dumanını soluması kanser riskini artırmaktadır. Akciğer kanserine yüzde 90 sigara neden olmaktadır. Yine mesane, yemek borusu, baş-boyun, pankreas, rahim ağzı ve böbrek gibi kanser türlerinde de tütün mamulleri riski artırmaktadır. Bu nedenle tütün ürünlerinden uzak durmak ya da tüketiminden vazgeçmek verilebilecek çok ciddi bir sağlık kararı olmasının yanı sıra kanserden korunmak içinde atılabilecek çok ciddi bir adımdır.
Kilonuz İdeal Olsun
Günümüzde hareketsiz yaşam tarzı fazla kiloların ve obezitenin en önemli nedenidir. Yemek borusu, pankreas, meme, yumurtalık, rahim, kalın bağırsak, böbrek ve prostat kanser riskini obezite artırmaktadır. Bu nedenle ideal kiloda olunması kanserden korunmak için çok önemlidir.
Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı
Günlük beslenme tarzında 4-5 porsiyonluk sebze ve meyve mutlaka tüketilmelidir. Böylelikle ideal kiloda kalınarak bazı kanser türlerinden korunmak mümkündür. Lifli gıdalar tüketmeye özen gösterin. Yapılan bilimsel araştırmalardan elde edilen bulgular, lifli gıdaları az tüketenlerin bağırsak kanserine daha sık yakalandığını gösteriyor.
Alkol Tüketmeyin
Alkolün fazla tüketilmesi bağışıklık sistemini zayıflatmakta ve kanser riskini artırmaktadır. Aşırı alkol tüketimi halinde baş-boyun, pankreas ve karaciğer gibi kanser türlerine yakalanma riski artıyor.
Hareketli Yaşam Tarzı
İdeal kilonun rahatlıkla kontrol edilmesi için fiziksel aktivitenin artırılması gerekir. Bu sayede meme ve kolon kanserine yakalanma riski de azaltılmış olur. Günlük yarım saat fiziksel aktivite yapmaya mutlaka vakit ayırın.
Güneşe Doğrudan Maruz Kalmayın
Günümüzde çok yaygın görülen cilt kanserinden korunmak için güneş ışınlarının dik açıyla geldiği 10.00-16.00 saatleri aralığında güneş ışınlarına maruz kalmamaya dikkat etmek gerekiyor. Bunun için güneş ışınlarından koruyan kıyafetler giyilebilir ve güneşten koruyucu kremler sürülebilir. Yine solaryumdan kaçınmakta da fayda var.
Aşıyı İhmal Etmeyin
Karaciğer kanserine yakalanma riskini Hepatit-B aşısı yaptırarak azaltabilirsiniz. Yine rahim ağzı, penis, anal ve baş-boyun kanserine yakalanma riski papilloma virüsü (HPV) aşısı yaptırılarak azaltılabilir.