Parmakta dolama hastalığı ağrı veren ve bazen kemiğe kadar işleyen, tırnakta, tırnak kenarından oluşan bir enfeksiyonel hastalıktır. Tıp dilindeki adı ‘’paronişi’’ dir. Son parmak boğumlarında görülmektedir. Bakterilerin üremesi ve çoğalması sonucunda iltihap oluşturmaktadır. Tırnak diplerine, yanlarına ve altına ulaşabilmektedir.
Parmakta Dolama Neden Olur?
Manikür yüzünden veya tırnak yeme alışkanlığı nedeniyle oluşur. 3 tür dolama çeşidi bulunur. Bunlar; akut dolama, kronik dolama ve herpetik dolamadır. Parmaklar iltihap kapar, şişer ve çok şiddetli bir ağrı oluşturarak kişinin yaşam kalitesini düşürür. Tırnak renginde ve şeklinde bozulmalar oluşturmaktadır. Virüs ve mantar hastalıkları da dolamaya sebep oluyor olabilir. Ellerin sürekli olarak kimyasal temizlik malzemeleri ile teması da dolamaya neden olmaktadır.
Akut Dolama Nedir?
Birkaç saat içinde ya da günler öncesinden bir ağrı ve kızarıklık ile başlamaktadır. Enfeksiyon bu dolama şeklinde çok derine inmediğinden dolayı hemen tedavi edilebilmektedir. 6 hafta içinde iyileşme gösterilir. Bakteri kaynaklı olduğu bilinmektedir.
Kronik Dolama Nedir?
Hastalık bu dolama şeklinde 6 haftadan çok dha uzun sürmektedir. Yavaş yavaş enfeksiyonların ilerlemesi gözlemlenmiştir ve gittikçe ciddileşmektedir. Akut dolamaya göre tedavisi daha zor bir dolama türüdür. Kronik dolamanın akut dolamadaki gibi bakteri kaynaklı değil, mantar kaynaklıdır.
Dolama Nerelerde Görülmektedir?
Paronişi, çok farklı meslek gruplarında, bireylerde ortaya çıkabilir. Staphylococcus aureus adındaki bu bakterinin dolamaya yol açtığı bilinmektedir.
Akut Dolama Kimde Görülür?
- Parmaklarını sürekli emen kişilerin parmakları nemli kaldığı için bakteriler çoğalmaktadır bu da akut dolamaya yol açar.
- Tırnaklarını yiyen kişiler ve genelde tırnakların yanlarındaki etleri kopartan kişilerde akut dolamaya çok sık rastlanabilmektedir.
- Kuaförlerde sık sık manikür ve pedikür yaptıran kadınlarda tırnak enfeksiyonları zamanla akut dolamaya dönüşmektedir.
- Takma tırnaklarda kullanılan yapıştırıcılar ve tırnağın havasız bırakılması durumu akut dolamaya sebep olmaktadır.
- Kırıklardan sebeple elleri alçıda uzun süre kalan kişilerde rastlanmaktadır.
Kronik Dolama Kimde Görülür?
- Çiftçilerde sık rastanılan bir durumdur, sürekli kendini tekrar eder.
- İnşaat işçilerinin tırnaklarında ve kenarlarında oluşabilir.
- Ev hanımlarının kullandığı kimyasal maddeler yüzünden ev hanımlarında görülür.
- Balıkçılarda görülmektedir.
Herpetik Dolama Kimde Görülür?
Herpetik dolama, derinin yüzeyindeki çatlaktan içeri giren ve çoğalan virüs sebebiyle oluşmaktadır. Kızarıklığa yol açmaktadır. Hem ağrılıdır hem de şişlik oluşur ve diğerlerine oranla bulaşıcılık özelliği en yüksek dolama tipidir. Herpetik dolamaya, herpes simpleks virüsü (HSV) neden olmaktadır.
- Sağlık personellerinde sıklıkla görülür.
- Çocuklarda ve ergenlerde de fazla görülmektedir.
Dolama Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığa neyin sebep olduğu bulunur.
- Mantar, virüs ya da enfeksiyondan kaynaklanması tedavi türünü de değiştirecektir bu yüzden saptanması önemlidir.
- Dolamanın başlangıcında sıcak pamuk ile kompres yapılması ve antibiyotik kullanımı dolamayı kontrol altına alarak yok olmasını sağlamaktadır.
- Parmak sürekli olarak şiddetli bir ağrı halinde olduğu için parmağın kalp hizasının üstünde tutulması işe yarayacaktır. Kan akışı yavaşlayacağı için şişlik azalmaktadır ve iyileşimi hızlandırmaktadır.
- Sigara ve alkol tüketimini dolama hastalığı iyileşene kadar bırakmak tedavi için gereklidir ve tedaviyi hızlandırır.
- Çok enfekte olmuş ya da ilerlemiş dolamalarda cerrahi bir müdahale yapılası gerekebilmektedir.
- Lokal anestezi ile parmakta oluşan aknenin içinin boşaltılması ile olmaktadır.
Dolama sonrasında tırnak şeklinde ve renginde gözle görülür bir bozulma meydana gelmektedir. Tırnak uzadıkça tırnaktaki bozulmalar ve renk değişimleri normalde dönmektedir. Eğer tırnak rengi yeşile dönüyor ise demektir ki tırnakta Psödomonas bakterileri buluyor demektir. Diyabet, dolamayı arttırmaktadır. Ellerin nemden uzak kalması önerilir. Sürekli nem içinde kalan parmaklarda, tırnaklarda dolama sık görülür. Ellerin temiz tutulması ve tırnak bakımının iyi yapılması sonucunda dolama oluşumu da ayrıca engellenebilmektedir.