İdrardan kan gelmesi hangi hastalığın belirtisidir?

Tıp literatüründe hematüri olarak adlandırılan idrardan kan gelmesi bazen gözle fark edilebilirken, bazen de gözle fark edilemez. Gözle fark edilebilecek kadar idrardan kan gelmesine makroskopik hematüri denilirken, gözle fark edilemeyen ve laboratuvar incelemesinde ortaya çıkan idrardan kan gelmesine mikroskopik hematüri denilmektedir.

Hematüri Nedir?

Bir insanın idrarından kan gelmesine çok farklı faktörler neden olabilmektedir. Ayrıca idrardan kan gelmesi vücuttaki çok ciddi bir sağlık probleminin habercisi olabilir. Bundan dolayı idrardan sadece bir kez dahi kan gelse bir hekime başvurulması kesinlikle ihmal edilmemelidir. İdrarda gözle fark edilemeyen ve mikroskopla görülebilecek miktarda kan gelebilmektedir. İdrardan gelen bu kan ancak idrar tahlilinde görülebilmektedir.

İdrardan kan geldiği zaman idrarın rengi kırmızı, pembe veya kola rengi olabilmektedir. İdrardan gelen çok az miktarda kan dahi idrarın rengini değiştirebilmektedir. İdrardan kan gelmesi ağrılı olmasa da kan pıhtısının idrara geçme süreci ağrılı olabilmektedir. İdrardan kan gelmesi süreci başka belirti ve bulgularla beraberde seyredebilmektedir.

İdrardan Kan Gelmesi Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

İdrardan kan gelmesi, böbrekte bulunan kırmızı kan hücrelerinin idrara sızmasıyla görülen bir sağlık problemidir. İdrardan kan gelmesine neden olabilecek problemler ise şöyle sıralanabilir;

İdrar Yolu Enfeksiyonları;

İdrarın dışarıya çıkış bölümü üretradan vücuda giren bakteriler, idrar yollarında enfeksiyona neden olabilmektedir. İdrara çok sık çıkılması, idrar esnasında ağrı ve yanma hissedilmesi, idrarın çok kötü kokması idrar yolları enfeksiyonunun en yaygın belirtileri arasında yer almaktadır. Yaşı ilerlemiş insanlarda idrar yolu enfeksiyonunun en ciddi ve tek belirtisi mikroskopik idrar yolu kanaması olabilmektedir.

Böbrek Enfeksiyonları;

Böbrek enfeksiyonuna daha fazla idrarın çıkış kanalı olan üretradan idrar yollarına giren bakteriler neden olmaktadır. Bu bakterilerin böbreğe ulaşması ise bazen kan yoluyla olabilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonlarında görülen belirtiler ile böbrek enfeksiyonlarında görülen belirtiler birbirine çok benzemektedir. Bu belirtilere ek olarak böbrek yolu enfeksiyonlarında ateş ve yan böğür tarafında ağrı hissedilebilir.

Böbrek Taşı;

İdrarın içerisindeki mineraller, böbrek ve mesane duvarında yoğunlaştıktan sonra kristalize olabilmektedir. Zamanla sertleşen bu kristaller ise taşa dönüşmektedir. Bu taşların çoğu ağrısız şekilde idrar yoluyla vücuttan atılmaktadır. Ancak idrar yollarını tıkayacak ya da idrar yolunda rahatça ilerleyemeyecek kadar büyük olan taşlar ise şiddetli ağrı hissine neden olmaktadır. Bu taşlar nedeniyle idrardan gelen kan hem makroskopik, hem de mikroskopik olarak fark edilebilmektedir. İdrardan kan gelmesiyle birlikte kasık ağrısı da seyrediyorsa akla ilk gelen ihtimal böbrek taşı olmalıdır.

Prostat Büyümesi;

Mesanenin hemen alt kısmında bulunan ve üretnada ilk kısmın etrafını sarmalayan organa prostat denilmektedir. 40’lı yaşları geçen erkeklerin pek çoğunda prostat büyümesi görülmektedir. Prostat büyüdüğü zaman üretraya baskı yaptığından dolayı idrar çıkışı belirli miktar engellendiğinden idrar torbası tam olarak boşalamamaktadır. İdrarın yapıldığı esnada güçlük çekilmesi ve idrara sık çıkılması iyi huylu prostat büyümesine işaret etmektedir. İdrardan kan gelmesi de iyi huylu prostat büyümesinin yaygın belirtilerindendir.

Prostat bezinin enfeksiyon kapmasıyla görülen prostatit hastalığı da prostat büyümesine benzer semptomlarla kendisini belli etmektedir.

Böbrek Hastalığı;

Böbreklerde filtreleme görevini yapan kısma glomerulus denilmektedir. Glomerulusun iltihaplanmasına birçok faktör neden olabilmekte ve bu hastalığa glomerülonefrit denilmektedir. Şeker hastalığı gibi sistemik rahatsızlıklar, vaskülitler, immün sistem sorunları, viral enfeksiyonlar glomerülonefrit görülmesinin en yaygın nedenleridir. Ayrıca idrardan kan gelmesi de glomerülonefrit belirtileri arasında en sık görülen belirtilerdendir.

Kanser;

Mesane, prostat ve böbrek kanserleri, ileri evrelere vardığı zaman idrarda rahatlıkla fark edilebilecek kanamaya yol açabilmektedir. Bahsi geçen kanser türleri erken dönemde herhangi bir belirtiyle kendisini belli etmeyebilir. Bu da kansere erken tanı konarak tedavi sürecinin başlamasını zorlaştırmaktadır.

Genetik Hastalıklar;

Genetik hastalıklar arasında yer alan orak hücreli anemi, kırmızı kan hücrelerinde şekil bozukluğuna yol açmaktadır. Bu hastalığın neden olduğu idrar kanaması mikroskopik ve makroskopik olarak yani iki türlüde fark edilebilmektedir.

Yine genetik hastalıklar arasında yer alan Alport sendromu da böbreğin süzme işlevinden sorumlu glomerulus yapılarını olumsuz etkileyebilmektedir. Alport sendromu da idrardan kan gelmesine neden olmaktadır.

Böbrek Yaralanması;

Spor yaparken gerçekleşen kazalarda ya da trafik kazası gibi ciddi kazalarda böbrekler ağır hasar alabilmekte ve idrardan kan gelebilmektedir.

Bazı İlaçlar;

Kanserin tedavi sürecinde alınan siklofosfamid ve antibiyotik içerikli penisilin hematüriye idrardan kan gelmesine sebebiyet verebilmektedir. Aspirin ve heparin gibi kanı sulandıran ilaçların alınması, mesanede kanamaya yol açabileceğinden idrardan kan gelmesine neden olan ilaçlar arasında yer almaktadır.

Ağır Egzersiz;

Vücudu aşırı yoracak kadar ağır egzersizler idrarda kanama nedenleri arasında sayılmaktadır. Bu nedenden idrardan kan gelmesi makroskopik olmaktadır. Ağır egzersizin idrarda kanamaya neden yol açtığı tam olarak belirlenememiş olsa da egzersiz esnasında mesanede travma yaşanması, aşırı sıvı kaybı ya da uzun süreli aerobik hareketlerden kaynaklı kırmızı hücre yıkımı gibi durumların idrara kan sızmasına neden olduğu düşünülmektedir. Ağır egzersizden kaynaklı idrar kanamasına daha fazla atletlerde rastlanmaktadır. Yine de ağır egzersiz yapan herkeste idrar kanaması olabileceğinin bilincinde olunmalıdır. Ağır egzersizden sonra idrarından kan gelenler, bu durumu ağır egzersize bağlamadan bir hekime başvurmayı ihmal etmemelidir.

Regl döneminde kadınların idrarından gelen kan ile adet kanının birbirine karıştırılma riski çok yüksektir. Bu riskin sıfıra indirgenmesi için kadınların regl döneminin ardından idrarından kan gelip gelmediğini mutlaka kontrol etmesi gerekmektedir.

Hematüri Teşhisi Nasıl Konur? Tedavi Süreci Nasıldır?

İdrardan kan gelmesinin tedavisinin nasıl olacağının belirlenmesinde idrardan kan gelmesine neyin neden olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Bundan dolayı hekime idrar kanaması nedeniyle müracaat eden hastaya, bu kanamanın altında yatan nedenin tespit edilmesi için birtakım testler yapılmaktadır.

Hastaya tanı konmadan evvel tıbbi geçmişi dinlenmektedir. Bundaki amaç idrar kanamasına neden olabilecek bir rahatsızlığın olup olmadığının öğrenilmesidir. Daha sonra detaylı muayene edilen hastada, hastalıktan kaynaklı fiziki bulgular belirlenmeye çalışılmaktadır.

İdrar kanaması teşhisi konurken idrar tahlilinin mutlaka yapılması gerekmektedir. İdrar yollarında enfeksiyon, böbrekte taş olup olmadığının tanısı idrar tahliliyle konulmaktadır. Ayrıca mikroskopik idrar kanamasının teşhisinin konabilmesi için mutlaka idrar testi yaptırılmalıdır.

İdrar Tahlili;

İdrar kanamasının devam edip etmediğinin anlaşılması için idrar tahlili şarttır. İdrar kanamasına neyin neden olduğunun tanısında ise BT, MR ve ultrason gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanılmaktadır.

Sistoskopi;

Ucunda kamera bulunan ince bir tüpün üretradan mesaneye doğru ilerletilmesi işlemine sistoskopi denilmektedir. Bu işlem sayesinde üretra ve mesanede idrar kanamasına dair bulgular varsa öğrenilmektedir.

Böbrek Biyopsisi;

Böbrekten doku örneği alındıktan sonra incelenmesine ise böbrek biyopsisi denilmektedir. Bu yöntem sayesinde glomerülonefrit gibi hastalıklar varsa tespit edilmektedir.

İdrar kanamasında tedavi sürecini idrar kanamasına neden olan faktör belirlemektedir. İdrar tolu enfeksiyonundan kaynaklı idrar kanamasının tedavisinde hastaya antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Böbrek taşından kaynaklı idrar yolu kanamasında ise hastaya ağrısının hafifletecek ve böbrek taşının idrar yollarından rahatlıkla geçmesini sağlayacak ilaçlar verilmektedir. Taşın kırılması yani ESWL (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy) işlemi de böbrek taşının tedavi edilmesinde tercih edilmektedir. ESWL işlemi esnasında büyük ses dalgalarıyla büyük böbrek taşlarının küçük parçalara ayrılması sağlanmaktadır. Bir saat civarında süren ESWL işlemi yapılırken hastaya hafif anestezi uygulanmaktadır.

Prostat Büyümesi Kaynaklı İdrar Kanaması

Prostat büyümesinden kaynaklı idrar kanamasında da ilaç tedavisinin yanı sıra cerrahi operasyona başvurulabilmektedir. İdrardan kan gelmesine sebebiyet doğuran bazı hastalıklar ise engellenebilmektedir. Bu hastalıkların engellenmesinde etkili plan yöntemler ise şöyle sıralanabilir;

• Gün içerisinde bol sıvı tüketilmesi, temizlik kurallarına riayet edilmesi ve cinsel ilişkiye girilmesinin hemen ardından idrar yapılması idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde çok etkilidir.
• Gün içerisinde vücudum gereksinim duyduğu sıvının alınması ve sigara tüketiminden kaçınılması prostat kanserinde riski azaltmaktadır.
• Aşırı tuz içeren besinlerin tüketilmemesi, ıspanak ve pancarın ise fazla tüketilmemesi böbreklerde taş oluşma riskini azaltmaktadır.

İdrardan kan gelmesinin nedenleri arasında prostat büyümesi, kanser, böbrek taşı gibi birçok farklı faktör olabilmektedir. Bu nedenle idrarından kan gelenlerin bir sağlık kuruluşuna müracaat ederek gerekli testleri yaptırmayı ihmal etmemesi gerekmektedir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Saraçoğlu Kürü

• İdrarda kanama (hematüri) neden olur, nasıl tedavi edilir?
• Kadınlarda ve erkeklerde idrar kaçırma neden olur? Bitkisel tedavisi
• İdrar yolu enfeksiyonu neden olur, hangi hastalıklara yol açar?
• İdrar yaparken vajinada yanma ve ağrı neden olur? Tedavisi