Her yıl, 31 Mayıs’ta, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve küresel ortakları tarafından, Dünya Tütüne Hayır Günü (WNTD) kutlanmaktadır. Her yıl düzenlenen bu kampanya, sigara bağımlılığı ve pasif içiciliğin neden olduğu zararlı ve ölümcül etkilerden korunmak için farkındalık yaratmak ve tütün kullanımından caydırmak için iyi bir fırsattır.
2019 Dünya Tütüne Hayır Günü’nün odak noktası “tütün ve akciğer sağlığı” dır. Kampanya ile şu konularda farkındalığı arttırmak hedeflenmektedir;
- Tütünün, kanserden kronik solunum hastalığına kadar akciğer sağlığı üzerindeki olumsuz etkisini hatırlatmak,
- Akciğerlerin tüm insan sağlığı ve iyiliği için oynadığı temel rolü anlatmak.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ya Göre;
- Tütün, kullanıcılarının yarısını öldürür.
- Tütün, her yıl 7 milyondan fazla insanı öldürüyor. Bu ölümlerin 6 milyondan fazlası, doğrudan tütün kullanımının sonucudur. Ölümlerin yaklaşık 890.000’i ise, sigara içmeyenlerin, pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalmasının sonucudur.
- Dünyadaki 1.1 milyar sigara içicisinin yaklaşık % 80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır.
- Dünyada 56.9 Milyon olan yıllık ölümün 8 milyonu, tütünün neden olduğu sağlık sorunlarından kaynaklanmaktadır. Pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalanların ölümü ise 1 milyon olarak gerçekleşmektedir.
Dünya Tütüne Hayır Günü; Sigaraya ‘Elveda’ Deme Zamanı
Sigaranın ve tütün ürünlerinin içerisinde bulunan nikotin, katran, karbon monoksit gibi kimyasalların sağlığa ciddi tehdit oluşturmasından sorumlu olduğunu vurgulamamız gerekiyor. 7.000’den fazla kimyasaldan 69’u kanserojendir; Sigara ve tütün ürünleri özellikle akciğer kanseri başta olmak üzere farklı kanser türlerine yol açıyor. Akciğer üzerindeki zararlı etkilerin yanı sıra kalp hastalığı, TBC (tüberküloz), felç, KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) ve diğer sağlık sorunlarına neden oluyor.
Sadece sigara içenler için değil, tütün dumanı pasif içiciler için de oldukça zararlıdır. Sigaranın sağlığı verdiği zararı anlatmak ve farkındalık oluşturmak için, Nagasaki Üniversitesi, sigara içen öğretim üyelerini işe almayı bıraktı.
Sigarayı Bırakmak İçin 5 Adım
Sigarayı bırakmaya mı karar verdiniz? Tebrikler! Sigarasız ilk gününüz zor olabilir. İşte Dünya Tütüne Hayır Günü gibi önemli bir günde farkındalık oluşturarak sigarayı bırakmak için atabileceğiniz beş adım;
Sigarayı Bırakma Planı Yapın
Plan yapmak sigarayı bırakma gününüzü kolaylaştırabilir. Sigarayı bırakma planı, odaklanmış, kendine güvenen ve bırakma konusunda motive olmanın yollarını sunar. Kendi bırakma planı oluşturun ya da işinize yarayacak bir sigara bırakma programı bulun. Hangi bırakma yönteminin sizin için doğru olabileceğini bilmiyorsanız, farklı bırakma yöntemlerini keşfedebilirsiniz. Sigarayı bırakmak için tek bir yaklaşım yok, herkes için farklı yöntemler daha etkili olabilir. İhtiyaçlarınız konusunda dürüst olun. Nikotin replasman tedavisi (NRT) ile de sigarayı kolayca bırakmanız mümkün olabilir.
Kendinize Meşguliyet Edinin
Meşgul olmak, sigarayı bırakma gününüzde sigara içmemek için harika bir yoldur. Meşgul olmak aklınızı sigaradan uzak tutmanıza ve sigara isteğinizi baskılamanıza yardımcı olacaktır. Bu etkinliklerden bazılarını deneyin;
- Egzersiz yapın.
- Evden çıkarak yürüyüş yapın.
- Sakız veya sert şeker çiğneyin.
- Ellerinizi bir kalem veya kürdan ile meşgul edin veya bir oyun oynayın.
- Dünya Tütüne Hayır Günü etkinliklerine katılın.
- Bolca su için.
- Derin derin nefes alarak rahatlayın.
- Sinemaya film izlemeye gidin.
- Sigara içmeyen arkadaşlarınız ve ailenizle zaman geçirin.
- En sevdiğiniz sigara içilmeyen restoranda akşam yemeğine gidin.
Sigarayı Özendiren Şeylerden Kaçının
Tetikleyiciler, sigara içme dürtüsünü başlatan insanlar, yerler, şeyler ve durumlardır. Sigarayı bıraktığınız gün, tüm tetikleyicilerinizden uzak durmaya çalışın. Genel sigara tetikleyicilerini yenmenize yardımcı olacak bazı ipuçları:
- Daha önce yapmadıysanız sigaralarınızı, çakmaklarınızı ve kül tablalarınızı atın.
- Kafein bağımlılığı kötü hissetmenize neden olabilir, kaçının. Bunun yerine su içmeyi deneyin.
- Sigara içmeyenlerle zaman geçirin.
- Sigara içmenin yasak olduğu yerlere gidin.
- Bol bol dinlenin ve sağlıklı beslenin. Yorgun olmak sizi sigara içmeye zorlayabilir.
- Sigara ile ilişkilendirebileceğiniz şeylerden kaçınmak için rutininizi değiştirin.
Sigarayı Bırakma Konusunda Kararlı Olun!
Sigarayı bırakmak zordur. Sonsuza kadar bırakmayı düşünmemeye çalışın. Bugüne dikkat edin ve mutlaka zaman kaybedecektir. İlk bırakma gününüz mükemmel geçmeyebilir, ancak önemli olan tek şey o gün sigara içmemenizdir. O gün tek bir nefes bile sigara içmeyin. 24 saat boyunca sigara içmediğiniz için kendinizi ödüllendirin, bunu kesinlikle hak ediyorsunuz. Ve bugün sigarayı bırakmaya kendinizi hazır hissetmiyorsanız, sizin için anlamlı bir bırakma tarihi belirleyin. Sigarayı bırakmak için birkaç gün daha gerekiyorsa, sorun yok.
Ailenizden ve Arkadaşlarınızdan Yardım Alın
Sigara içmek için yalnızca kendi iradenize güvenmenize gerek yok. Ailenize ve arkadaşlarınıza sigarayı bıraktığınız günün ne zaman olduğunu söyleyin. Bırakma gününüzde, sonraki birkaç günde ve haftalarda onlardan destek isteyin. Zor günleri atlamanıza yardımcı olabilirler. Sizi nasıl destekleyebileceklerini onlara tam olarak anlatın.
Dünya Tütüne Hayır Günü Başlangıç Olabilir!
Dünya Tütüne Hayır Günü içerisinde sigarayı bırakarak kendinize ve pasif içici olarak zarar verdiğiniz kişilere bir faydanız dokunsun!