Ana SayfaSağlıkHastalıkAsperger sendromu: Belirtileri, testleri, teşhis ve tedavisi

Asperger sendromu: Belirtileri, testleri, teşhis ve tedavisi

Çocukluk yıllarında ortaya çıkan Asperger sendromu 2003 yılında otizm bozuklukları arasında tanımlandı. Peki, Asperger sendromu nedir? Belirtileri neler, tanısı nasıl konur? Asperger sendromu için bilinen tedavi yöntemleri neler? Ayrıntılar haberimizde.

Asperger sendromu; genetik geçişli bir nörolojik bozukluk olup, 1944’de Dr.Hans Asperger tarafından tanımlanmış ve ismini almıştır. Asperger sendromu kişilerde üstün veya normal zekâ gözlemlenmiştir. En belirgin özellikleri kimi davranış ve düşüncelere takıntılı olmalarıdır.

Bilinen otizm grubundan farklı olarak dil becerileri çok iyi olmasına karşın tonlama, vurgu, ima ve şakaları anlamakta zorlanırlar. Bu nedenle iletişimde mecazlı cümle ve esprilerden kaçınılır. Çocukluk döneminde kaynaştırma sınıfına ihtiyaç duymadan normal sınıfta eğitim görebilir ve yetişkinlik sürecinde sosyal yaşama adapte olabilirler.

Bu gibi hastalarda erken tanı tedavi edilme süreçleri için çok mühimdir. Verilere göre sendrom 3–4 yaşlarında ortaya çıkıyor ve yavaşça ilerliyor. Bu hastalığı daha yakından tanımak için Asperger sendromu nedir sorusunu biraz daha açalım.

Asperger Sendromu Nedir?

Asperger sendromu kısaca gelişimsel ve nörolojik bir bozukluktur. Bu hastalar genellikle entelektüel bilgi birikimine sahiptir. En temel sorunları sosyal ilişkilerinde tekrarlayıcı düşünce ve davranışları takıntı yapmalarıdır. Çocuk veya yetişkin okul ve iş hayatlarında normal bir performans sergilerken bazı iletişim kanallarını anlamakta zorlanırlar. Örneğin; beden dili ve mimikler onlar için oldukça karmaşıktır.

Klasik otizm bozukluğunun alt grubu olarak yerini alan bu hastalık, ilk belirtilerini 3–4 veya 5 ila 9 yaş aralığında gösterir. Yapılan istatistiklerde erkeklerde daha yaygın görülür. Sendromun kesin bir tedavisi yoktur. Fakat erken teşhis ile kişinin yaşam kalitesi artar, hayata daha güçlü tutunur ve sosyal ilişki kurmada zorlanmaz. Üretken bir yaşam süren bu hastaların farklılığı bilişsel gelişim süreçleridir. Bu noktada erken teşhis önemli olduğundan Asperger sendromu belirtileri nelerdir sorusuna yanıt aradık. Gelin yanıtını birlikte inceleyelim.

Asperger Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Özellikle bir ilgi alanına saplantılı derecede bağlı olan Asperger sendromlu bireyler takıntılı olurlar. Bu takıntılar bazen aile fertlerinden biri, bazen en yakın arkadaş, bazen çok beklenen bir TV programı bazen de okul saati olabilir.

Asperger sendromu belirtileri her hastada değişkenlik gösterir. Nedeni hastaların ilgi alanlarındaki farklılıklardır. Dolayısıyla takıntılı oldukları konular da aynı değildir. İletişimde yaşadıkları sıkıntılar arasında bahsedilen konunun ilgisini çekmemesinden kaynaklı umursamazlık yer alır. Ayrıca dolaylı veya mizahi anlatım, çoklu beden dili, mimikler onların konuyu anlamasını zorlaştırır.

Duyguları ve yüz ifadelerini çözmekte güçlük çeken bu hastalar göz teması kurmazlar. Ayrıca konuşurken ses tonlarını ayarlamada ve vurgu yapmada zorlanırlar. Asperger sendromu hastalarda gözlemlenen en büyük sorunlardan biri de koordinasyondur. Spor aktiviteleri genelde zayıftır. Motor becerilerinden koşma veya yürümede bazen yeteri kadar performans sergileyemezler. Sendromun diğer belirtileri ise şunlardır:

  • El becerileri konusunda zayıftırlar.
  • Durağan konuşurlar.
  • Konuşmalarına duygularını yüklemezler.
  • Empati yapmaları beklenmez.
  • Duyarlı bir çevreci değildirler.
  • Olduğundan fazla abartılı ilgi alanları vardır. (uzay,araba,hayvan,böcek vb.)

Asperger Tanısı Nasıl Konulur?

Asperger tanısı için öncelikle belli başlı bazı gelişimsel bozukluklar değerlendirilir. Okul çağında olan bir hasta için öğretmeni ile işbirliği yapılması gereken bu Asperger sendromunda;

  • Yüz ifadesi ve konuşması,
  • Dil ve motor becerileri,
  • Sosyalleşme yeteneği,
  • Değişimlere verdiği tepkiler,
  • Koordinasyon yeterlilikleri gibi gelişimsel problemler değerlendirilir.

Fakat Asperger tanısı nasıl konulur sorusunun cevabı sadece bu sıralanan gelişimsel bozukluklar değildir. Yeterli bulgulara erişmek için kişiye çoklu testler yapılır. Yani tüm semptomlar birlikte değerlendirilir. Bu tip hastalara dikkat dağınıklığı veya hiperaktivite sorunu gibi yanlış değerlendirmeler söz konusu olabilir. Bu nedenle alanında tecrübeli doktorlarla birlikte çalışmak gerekir.

Çocuklara Uygulanan Asperger Sendromu Testleri

Gilliam Otizm Derecelendirme Ölçeği (GADS):

Bu test ortalama 10 dakika sürer. Testin yapılması sırasında ebeveyn, sağlık personeli ve öğretmen yer alır. GADS testi için uygun aralık yaşı 3- 22 yaş arasıdır. Davranış problemlerini tespit etmek için uygulanır.

Otizm Spektrum Derecelendirme Ölçekleri(ASRS):

ASRS testi ortalama 20 dakika sürer. Yaş aralığı ise 2 ila 18’dir. Otizm bozukluklarına dair semptomları ölçer.

Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği(CARS):

Asperger sendromu testleri arasında en yaygın kullanılan test budur. 15 maddeden oluşan testin puanlaması 1 ila 4 arasında verilir. Çocuğun düşünme, ortama ayak uydurma, sosyalleşme ve dil becerilerine ağırlık veren ölçme aracıdır. Otizm bozukluğunu belirlemek için yapılan bu testin uygulama yaşı 2 yaş ve üzerindekilerdir.

Asperger Sendromu Teşhis Ölçeği(ASDS):

15 dakikada uygulanan bu test genç ve çocukları değerlendirir. Sendroma ilişkin davranışları tespit eder ve bunun için çözümler üretir.

Yetişkinlere Uygulanan Asperger Sendromu Testleri

Otizm Tanısal Görüşme Ölçeği (ADI):

Sosyal ve dil becerileri başta olmak üzere iletişimde yaşanılan güçlükleri ölçmeye yarayan testtir. Yetişkinlerin yanı sıra çocuklar için de uygulanabilir. Testi konusunda uzman psikolog yapar.

Ritvo Otizm Asperger Teşhis Ölçeği (RAADS):

Motor, dil, sosyal ve duyusal becerileri ölçmeye yarayan bir testtir. Toplamda 80 sorudan oluşur. Testin sonucunda Asperger sendromu belirtilerini taşıyan yetişkinler tespit edilir.

Asperger Bölüm Testi(AQT):

Toplamda 50 sorudan oluşur. AQT testi kaba bir değerlendirmedir. Hastada Asperger bulgularına bakılır.

Asperger Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Asperger sendromu tedavisi için kesin bir iyileştirme yöntemi yoktur. Uygulanan tedaviler hastanın yaşamını kolaylaştırmak ve semptomları azaltmaya yöneliktir. Hastanın becerileri geliştirilmeye çalışılır. Sinirli Aspergerli hastalara reçeteli ilaçlar yazılır. Eğer hiperaktivite sorunu da varsa olanzapin,guanfasin gibi ilaçlar verilir.

Duygusal, bilişsel ve dil becerilerini tamamlamaya yönelik tedaviler uygulanır. Dil terapileri etkili sonuç veren tedavi yöntemlerinden biridir. Yine kas becerilerine geliştirmeye yönelik aktiviteler hazırlanır.

Asperger sendromu bireylere, kendi başlarına yeterlilik kazanmaları için mesleki terapilere yönlendirilir. Ayrıca bu tedavi yöntemlerinin çoğuna ebeveynler de dâhil edilir. Böylelikle çocuğunu yetiştirirken bazı konularda zorlanmamış olurlar. Aileler aynı zamanda psikolojik destek alırlar.

Asperger sendromu nedir, belirtileri neler? Nasıl tedavi edilir?

Exit mobile version