Araştırmacılar, çocuklarda görünen ve akut flasit miyelit (AFM) adı verilen bir hastalığa karşı dikkatli olunmasını öneriyor. AFM omurilikte hasara neden olarak, çocuklarda felce neden oluyor. Genellikle geçici olan bu hastalığın belirtileri bazı çocuklarda aylarca görülüyor. Bilim insanları bu hastalığa neden olan virüsün dünya çapında giderek yaygınlaştığını belirtiyor
2014 yılından beri araştırmacılar vaka sayısının giderek arttığı ve son derece yıkıcı etkileri olan, çocuk felcine benzer bir hastalık üzerinde araştırmalar yapıyor. Akut flasit miyelit veya diğer adıyla AFM olarak bilinen bu hastalık çocuklarda felce neden oluyor. Bu durumun viral bir hastalığa dönüşmesinden korkan araştırmacılar, hastalığın sebebi ve nasıl önlenebileceği hakkında bazı uzman görüşlerini paylaştılar.
AFM Hastalığı Nedir?
AFM, özellikle omurilik başta olmak üzere sinir sistemini etkileyen ve vücudun zayıflamasına neden olan bir hastalıktır. Genellikle enfeksiyon sonrası görülmektedir.
Akut flasit miyelit terimi, ilk kez 2014 yılında 120 vakanın birden yaşanması ile gündeme gelmiş bir terimdir. Hastalığın belirtileri çocuk felcine çok benzer ve gelişmekte olan çocuklar için endişe vericidir. Çocuk felci aşısı sayesinde bu hastalık tarihin tozlu sayfalarına gömülmüşken, bu yeni hastalık için işe yarayan ve bilinen herhangi bir aşı yok. Hastalığın en yaygın belirtileri arasında çocuğun kolunu ya da kaldırmakta zorlanması ve nefes almasını sağlayan kaslarda ciddi zorluk yaşaması bulunuyor.
AFM vakalarının büyük bir çoğunluğunda yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, kusma ve ishal görülmektedir ve tüm bu belirtiler aynı zamanda soğuk algınlığı belirtileri ile uyuşmaktadır. Her ne kadar bu belirtiler kısa bir süre içerisinde normale dönse bile uzuv zayıflığı, sinir sisteminin etkilendiğine dair erken bir işaret olarak değerlendirilmelidir.
Gerçekten Viral Bir Hastalık Mı?
AFM vakalarının sayısı her geçen yılda artmaktadır. Sadece Amerika’da 2014 yılında 120 vaka, 2016 yılında 153 vaka ve 2018 yılında 236 vaka rapor edilmiştir. Hastalığın en aktif olduğu dönemler ise yaz sezonunun sonları ile sonbahar sezonunun başları.
Hastalık ilk olarak 2014 yılında arka arkaya 120 vakanın rapor edilmesi ile fark edilmiştir. Bu vakaların büyük bir çoğunluğu Amerika’nın Colorado eyaletinde olup, Ağustos ile Aralık aylarında rapor edilmişlerdir.
AFM’nin ana nedenleri arasında bir enterovirüs olduğu düşünülüyor. Enterovirus dünya çapında çok yaygın olarak bulunan ve genellikle öksürük, ateş ve burun akıntısı gibi orta dereceli belirtilere neden olan virüslerdir.
D-68 enterovirüsü 2014 yılında meydana gelen AFM vakaları ile yakından ilişkili bir patojen olarak tespit edilmiştir. Ancak bilim insanları bu virüsün AFM vakalarının herhangi biri ile doğrudan bir ilişkisi olduğunu kanıtlayacak herhangi bir ispat bulamamıştır.
AFM Nasıl Gelişiyor?
Araştırmacılar birçok AFM vakasında hastaların aniden kolunda veya bacağında güçsüzlük hissetmeye başladığını ve kas gücü ile refleks kaybı yaşadığını belirtiyor.
Her ne kadar daha az yaygın olmasına rağmen bazı vakalarda hastaların yüz kaslarında sarkma veya zayıflık, gözlerini hareket ettirmede zorluk, göz kapağı düşüklüğü, yutkunma zorluğu, dil sürçmeleri ve hatta kol ve bacaklarda ağrı yaşadığı tespit edilmiş.
Uzmanlar eğer çocuğunuzda açıklanamayan sebeplerden dolayı uzuv güçsüzlüğü gözlemliyorsanız mutlaka bir doktora görünmenizi tavsiye ediyor.
AFM’nin daha da az yaygın olan bazı diğer belirtileri de bulunuyor ancak uzmanlar bu belirtilerin genellikle AFM dışındaki sebeplerden ötürü oluştuğunu ancak yine de önemli nörolojik bozuklukların belirtileri olabileceklerini belirtiyor.
AFM Nasıl Önlenir ve Tedavi Edilir?
Amerika’daki Ulusal Sağlık Enstitüsü Alabama Üniversitesi ile iş birliği yaparak 5 yıllık süreç boyunca hastalık üzerinde araştırma yapılması için 10 milyon dolarlık bir hibe verdi. Enstitü aynı zamanda bilim insanları, doktorlar ve kamu sağlık görevlilerinden oluşan, yapılacak olan araştırmalara ve vaka incelemelerine destek verecek bir AFM birimi de kurdu.
Uzmanlar hastalığın gelişimini hızlandırdığı için çocukların hijyenlerine dikkat edilmesini, hasta kişilere çok yakınlaştırılmamasını ve solunum yolu enfeksiyonlarını önemseyerek, doğru tedavinin uygulanmasını öneriyor. Şu an AFM’yi tedavi etmek için destekleyici terapi ve tedaviler dışında bilinen herhangi bir kesin çözüm bulunmuyor.
Doktorlar ise ailelerin bu konu hakkında panik yapmamalarını ve endişelenmemelerini, hastalığın hala nadir görünen hastalıklar arasında kabul edildiğini ancak gideren artan vaka sayısından ötürü de dikkatli olmalarını önermektedir.