Osteoartrit (kireçlenme) hastalığı kireçlenme olarak da adlandırılan ve eklemlerde şiddetli ağrılara neden olan bir tür ortopedik rahatsızlıktır. Sağlıklı bireylerde eklemler vücudun eğilme, kalkma ya da diğer hareketleri sorunsuz bir şekilde yapabilmesini sağlar. Ancak bazı nedenlerden dolayı eklem dokusunda deformasyonlar oluşursa bu durum kişiyi gün içerisinde yapacağı aktivitelerde büyük ölçüde zorlar. Yürürken, merdiven çıkarken, herhangi bir nesneyi tutarken ya da eğilirken eklem bölgelerinde acı hissi oluşur.
Osteoartrit hastalığı çoğunlukla el, diz, ayak, kalça ve omurga gibi eklem bölgelerinde görülen bir sağlık problemidir. Bu tür ortopedik problemler genellikle yaşlı bireylerde daha sık oluşmaktadır. Bu hastalık kendisini kol, el, kalça ya da ayaklarda uyuşukluk, batma hissi, ağrı ve hareket yeteneğinde azalma gibi belirtilerle göstermektedir. Osteoartrit hastalığını tamamen iyileştirebilecek herhangi bir tedavi yöntemi olmadığı için genellikle semptomları azaltmaya yönelik uygulamalar yapılmaktadır.
Osteoartrit Hastalığı Nedir?
Halk arasında kireçlenme olarak bilinen osteoartrit hastalığı özellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen kıkırdak rahatsızlığıdır. Sağlıklı bireylerde kıkırdak dokusu kemik uçlarını kapladığı için kemiklerin sorunsuz bir şekilde hareket etmesinde önemli bir yere sahiptir. Ancak çeşitli nedenlerden dolayı oluşan kıkırdak deformasyonlarında eklem kemikleri belirginleşebilir ve kemiklerin birbiriyle temas etmesi sonucunda hem ağrı oluşur hem de hareket büyük ölçüde kısıtlanır. Kemik uçlarında bulunan koruyucu kıkırdak dokusunun zorlanması ya da yaşın ilerlemesine bağlı aşınmaya başlamasıyla birlikte de osteoartrit hastalığı ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık diz, kalça, el ve omurga başta olmak üzere vücuttaki herhangi bir eklem dokusunda meydana gelebilmektedir. Tedavi sürecinde hastalığın semptomlarının azalması amasıyla çeşitli egzersizler yapılabileceği gibi bazı ilaç tedavileri kullanılabilir ya da kilodan kaynaklanan osteoartritte de hastanın kilo vermesini sağlayan diyetler uygulanabilir.
Osteoartrit Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Vücutta bulunan herhangi bir eklemde meydana gelebilen ciddi bir ortopedi hastalığı olan osteoartritte görülen belirtiler hastalığın ne derecede ilerlediğine ve kişinin fiziksel yapısına göre farklılık gösterebilmektedir. Ayrıca eklemin bulunduğu yere göre de değişebilen osteoartrit belirtileri genel olarak aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
- Omurgalarda oluşan kireçlenmeler nedeniyle kol ve bacağın güçsüzleşmesi
- Kollarda ve bacaklarda karıncalanma, uyuşukluk, batma ve yanma hissi
- Rahatsızlığın olduğu eklemlerde hareket sırasında çıtlama sesi
- Etkilenen bölgedeki kemiklerde çıkıntı oluşumu
- Hareket esnasında eklemlerde ağrı hissi
- İlgili bölgeye dokunulduğunda acı hissedilmesi
- Uzun süreli oturma ya da dinlenmeden sonra eklemlerin sertleşmesi
- Cildin çeşitli bölümlerinde ödem oluşumu
Osteoartrit Nedenleri Nelerdir?
Kıkırdaklar eklemlerin rahat bir şekilde hareket etmesine yardımcı olan önemli yapılardır. Zamanla bu yapılan kaygan yüzeyinin matlaşması ya da aşınmasıyla kemiklerin sürtünmesine neden olan osteoartrit hastalığı ortaya çıkmaktadır. Buna neden olan başlıca etkenler şu şekilde sıralanabilir.
- Yaşlılık nedeniyle kıkırdak dokusunun yıpranması
- Aşırı kilolu olmak
- Çok ağır yük taşınan işlerde uzun süre çalışmak
- Spor ya da çeşitli aktiviteler sırasında oluşan eklem zedelenmeleri
- Genetik yatkınlık
- Doğuştan gelen kemik deformasyonları ve kıkırdak bozuklukları
- Dengesiz beslenme
- Aşırı miktarda sigara ve alkol kullanımı
Osteoartrit (Kireçlenme) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Osteoartrit hastalığını tam anlamıyla iyileştirebilecek herhangi bir tedavi yöntemi bulunmadığı için yapılan uygulamalar genellikle belirtileri hafifletmeye yöneliktir. Bu doğrultuda doktorlar kişinin genel durumunu analiz ettikten sonra aşağıdaki uygulamalardan bazılarını yapabilmektedir.
İlaç Tedavisi
Hastada oluşan kas ve eklem ağrılarını hafifletmek amacıyla bazı ilaçlar verilebilmektedir. Hastalığın derecesine göre semptomların azalması amacıyla reçete edilen ilaçlardan bazıları şunlardır;
- Analjezikler
Asetaminofen ve tramadol gibi maddeleri içeren bazı analjezik ilaçlar osteoartrit nedeniyle oluşan ağrıları önlemeye yardımcı olmaktadır. Ancak bu tür ilaçlar iltihap ve şişlikleri iyileştirmede çok fazla etkili olmadığı için genellikle hafif ya da orta dereceli vakalarda kullanılabilmektedir.
- Topikal Analjezikler
İçeriğinde keklik üzümü ve okaliptüs gibi bitkilerin özlerini bulunduran topikal analjezikler cilt yüzeyine uygulanarak ağrının hafiflemesine yardımcı olmaktadır. Kullanan kişilerde çoğunlukl herhangi bir yan etki yapmayan bu tür ilaçları eczanelerden kolaylıkla temin edebilmek mümkündür.
- Steroidal Olmayan Antienflamatuar İlaçlar
Eklem bölgelerindeki iltihaplanmayı azaltmak amacıyla ibuprofen, cox-2 inhibitörleri, aspirin ya da naproksen gibi bazı steroidal olmayan antienflamatuar ilaçlar reçete edilebilmektedir. Doktorlar bu tür ilaçları genellikle belirtilerin şiddetli görüldüğü vakalarda vermektedir.
Fizik Tedavi Uygulamaları
Hastanın yürüme, giyinme, yemek yeme ya da kişisel temizliğini yapabilme gibi bazı günlük ihtiyaçlarını giderebilecek düzeyde hareket yeteneği kazandırmak amacıyla çeşitli fizik tedavi egzersizleri de yapılabilmektedir. Osteoartrit hastalığında kişinin bol istirahat etmesinin yanında kasları ve hasarlı dokuyu güçlendirebilmek adına düzenli olarak hafif egzersizler yapması da oldukça önemlidir. Bu tür aktivitelerle güçlenen kaslar destek görevini daha etkin bir şekilde yaparak eklemler üzerine binen ağırlığı azaltmaktadır.
Steroid Enjeksiyonlar
Kıkırdak deformasyonları nedeniyle oluşan eklem ağrıları hastanın hareket yeteneğini büyük ölçüde kısıtlıyorsa semptomları hafifletmek amacıyla steroid enjeksiyonlar yapılabilmektedir. Bu tür tedavi uygulamaları fizik tedaviyle desteklendiğinde ağrı ve iltihabın iyileştirilmesinde daha etkili sonuçlar elde edilebilmektedir.
Hyaluronik Asit Enjeksiyonlar
Hyaluronik asit enjeksiyonu uygulaması kayganlığını kaybeden eklem yüzeyinde yağ tabakası oluşturarak ağrı ve iltihabın azalmasını sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Bu enjeksiyonlarla eklem boşluklarının içerisi doldurularak hareket esnasında sürtünme nedeniyle ağrı oluşumu azaltılmaktadır.
Ameliyat
Osteoartrit vakalarının çoğunda ameliyata gerek kalmadan hastalık nedeniyle oluşan semptomlar giderilebilmektedir. Ancak bazı ciddi eklem hasarlarına bağlı olarak meydana gelen şiddetli ağrı ve hareket yeteneğinin kısıtlandığı durumlarda doktorlar cerrahi operasyona başvurabilmektedir. Kalça ve diz bölgesinde görülen kireçlenmeler için artroskopik cerrahi, total eklem replasmanı ya da osteotomi gibi bazı ameliyatlar yapılabilmektedir.
Bu tür tedavi yöntemlerinin yanında transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu, masaj terapisi, sıcak ya da soğuk kompresler gibi bazı destekleyici tedaviler uygulanarak hastanın günlük yaşantısını sorunsuz bir şekilde sürdürebilmesi sağlanmaktadır.
Osteoartrit (Kireçlenme) Hastalığında Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Osteoartrit nedeniyle oluşan belirtileri azaltmak ve tedavi sürecine katkı sağlamak amacıyla zencefil, zerdeçal, yeşil çay, tarçın, çemen otu, sirke, soğan, pekmez ve pancar gibi gıdalar bol miktarda tüketilmelidir. Bunun yanında aşağıdaki bazı bitkisel uygulamalar da yapılabilir.
Bitkisel Yağ Karışımı
Bu uygulama için ihtiyacını olan malzemeler;
- 1 tatlı kaşığı pelesenk yağı
- 1 yemek kaşığı susam yağı
- 1 yemek kaşığı biberiye yağı
- 1 yemek kaşığı çörekotu
- 1 yemek kaşığı menekşe yağı
- 1 yemek kaşığı buğday yağı
Yapılışı ve Uygulanışı
Belirtmiş olduğumu bütün bitkisel yağları cam bir kasenin içerisinde karıştırın. Yağlar birbiriyle özdeşleştikten sonra uygun bir saklama kabının içerisine koyun ve her gün bu yağ karışımıyla sorun olan bölgeye masaj yapın. Hazırladığınız bitkisel yağ karışımını 1 hafta boyunca buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.
Çınar Yaprağı Kürü
Çınar yaprağı kürü için gereken malzemeler;
- 1 bardak dinlenmiş su
- 2 yemek kaşığı kurutulmuş çınar yaprağı
Yapılışı ve Uygulanışı
Öncelikle 1 bardak suyu cezvede kaynatın ve içerisine kurutulmuş çınar yaprağını ufalayarak ekleyin. Suyu bu şekilde yaklaşık 1 dakika boyunca tekrar kaynatın. Kaynatma işleminin ardından cezveyi ocaktan alın ve karışım 10 dakika boyunca demlendikten sonra posasını süzün. çınar yaprağı kürünü haftada bir kez ılık şekilde içtiğinizde etkili sonuçları kısa sürede fark edeceksiniz.
Epsom Tuzu
İçeriğinde bol miktarda magnezyum bulunduran epsom tuzu osteoartrit nedeniyle oluşan iltihap, ağrı ve şişlikleri azaltmada en etkili ürünlerden birisidir. Bu uygulama için 2 bardak epsom tuzunu içi sıcak suyla dolu olan küvetin içerisine ilave edin. Tuz eridikten sonra 30 dakika boyunca bu suyun içerisinde bekleyin. Eğer küvetiniz yoksa bunu bir kova sıcak suyla da yaparak sorun olan bölgenizi kovanın içerisinde bekletebilirsiniz. Bu uygulamayı haftada 3 kez düzenli olarak yaptığınızda şikayetleriniz azalacaktır. Eğer şeker hastalığınız ya da böbreklerinizle ilgili rahatsızlığınız varsa epsom tuzuyla yapılan bu uygulamayı kesinlikle denememeniz gerekmektedir.