Teknoloji ve internet, günümüz hayatına oldukça büyük katkılar sağlamaktadır. Online alışveriş siteleri, veli giriş sistemleri, okul blogları, araştırmalarda kullanılan düzinelerce bilgi içerikli web adresi ve daha sayılamayacak kadar çeşitli yararlı hizmet, internet ve teknolojinin hayatımıza kattığı kolaylıklar ve imkanlar arasındadır. Fakat, her konuda olduğu gibi, internet ve teknoloji kullanımında da aşırıya kaçmak, çok fazla ilgi duymak bazı zararlara neden olmaktadır. Özellikle gelişme çağındaki çocuklarımızın internet bağımlısı olması, sadece şimdiki hayatlarını değil; geleceklerini de büyük riskler altına sokmaktadır.
İnternet Bağımlılığı Nedir?
İnternet bağımlılığı, internet kullanımı noktasında kişinin otokontrolünü kaybederek, planladığından çok daha fazla zaman geçirmesi ve dolayısı ile zaman problemi yaşaması durumuna verilen genel isimdir. İnternet bağımlılığı yalnızca oyun ya da video programlarına olan bağımlılık olarak nitelendirilmemektedir. İnternet bağımlılığı, internet yani çevrim içi ortamların kullanımında kontrolün kaybedilmesi, bakmadan durulamaması durumudur.
Çocuğunuzun İnternet Bağımlısı Olduğunu Nereden Anlarsınız?
1 – Çok Fazla İnternette Kalıyor.
Çocuğunuz, ödev yapmak, film izlemek ya da araştırma yapmak gibi belirli bir iş yapmamasına rağmen çok fazla internet başında kalıyorsa, bu noktada çocuğunuza dikkat etmeniz önerilmektedir. Karşı karşıya kalınan bu meşguliyet durumu bazen dönemsel olmakla birlikte; bazen de kalıcı bağımlılığın ilk belirtileri arasında sayılmaktadır. Bu noktada çocuğunuzun hangi web adreslerini ziyaret ettiğini, hangi tür içeriklere dikkat ettiğini önemsemelisiniz. Çocuğunuzun genel ruh sağlığı açısından bu site ve içeriklerin takibi önemli bir durumdur.
2 – İnternetten Başka Oyun ve Aktivitelere Katılmıyor.
Bir misafiriniz geldiğinde ya da bir arkadaşı ile bir araya geldiğinde ilk yapacağı şey internete girmek ise, çocuğunuz internetten başka bir etkinlikten hoşlanmaz olduysa, bu da bir internet bağımlılığı belirtisi sayılmaktadır. Bu noktada çocuklarımızı başka aktivite ve etkinliklere katılmak noktasında motive etmemiz en önemli çözüm yolu olacaktır.
3 – Uyku Sonrası ve Öncesi İlk İşi İnternete Bakmak Oluyor.
Çocuğunuz ilk uyandığı anda telefonuna koşuyor ya da akşam yatmadan önce mutlaka internette geziyorsa, bu da bir internet bağımlılığı belirtisi sayılmaktadır. Bu noktada çocuklarımızın sosyal medya hesaplarını dikkatli bir şekilde takip etmemiz gerekmektedir. Kimlerle arkadaşlık ediyor, kimlerin gönderilerini beğeniyor, hangi sayfalara üye oluyor? Bunlar, çocuklarımızın ruh sağlığını yakından etkileyen durumlardır.
4 – İnterneti Kısıtladığımda Sinirleniyor.
Çocuğunuz, ona internete girme noktasında sınırlamalar koyduğunuzda başka bir şey yapmak istemeyerek, sinirli ve gergin bir tavır takınıyorsa, bu noktada bağımlılıkla baş etme önerilerini dikkate almalısınız. Çünkü gerginlik ve sinirli davranış yoksunluk belirtisidir. Hangi tür bağımlılık olursa olsun, yoksunluk belirtileri baş göstemeye başlamışsa, konu üzerine sistemli ve dikkatli yaklaşılması gerekmektedir.
5 – İnternette Yaptığı Şeylerle İlgili Yalan Söylüyor.
Çocuğunuz, internet başında geçirdiği vakit ve yaptığı etkinliklerle ilgili yalan söylüyorsa, çocuğunuzun profesyonel desteğe ihtiyacı olabilir. Bu noktada çocuklarınızla açık bir şekilde dürüstlük çerçevesinde bir iletişim yolu bulmanız gerekmektedir.
6 – Yemeklerini Bilgisayar Başında Yemek İstiyor.
İnternet bağımlılığı belirtileri arasında en çok görüleni, yemek saatlerini kaçırması, yemek yemeyi unutması ya da yemeklerini bilgisayar başında yemek istemesi durumlarıdır. Ailenin bu noktada kararlı bir tavır takınması, internetin yemek saatleri dışında belirli süreler boyunca kullanılabileceğini kabul ettirmesi gerekmektedir. Bu noktada tutarlı davranış büyük önem arz eder. Her gün aynı standart kural geçerli olmalıdır. Aksi halde, sözlerinizin değeri olmayabilir.
Çocuklarınızı İnternet Bağımlılığından Koruma Yolları Nelerdir?
1 – İletişim Kurun!
Çocuklar, iletişim kurmada sorun yaşadığınız zaman kendi içlerine kapanırlar ve yaşadıkları dünyayı size açmazlar. Böyle durumlarda ise sadece internet bağımlılığı değil, farklı konularda da bağımlılıklar ortaya çıkabilir. Bu nedenle onlarla iletişim kurarken doğru yöntemler geliştirmek gerekmektedir. Sert ya da kızgın bir tavır takınmak yerine, anlayışlı ve konuşmaya açık olmak, çocukların kendilerini siz velilere ifade etmesinde büyük öneme sahiptir.
2 – Oyun Alanları Kurun!
Çocuklarınız, internet bağımlılığı olmaya elverişli doğarlar. Çünkü onlara internet vermek ve onları serbest bırakmak, işin kolay yanıdır. Bazı veliler iş yaparken uslu dursun, sesi çıkmasın diye çocuklarına telefon ya da bilgisayar vermektedir. Bunun sonucunda çocukta bağımlılık gelişmektedir. Ailelerin çocuklarına sabırlı davranmaları ve onları doğal oyun ortamlarına yönlendirmeleri bağımlılıkla mücadelede büyük önem arz etmektedir. Onları bahçede oynamaya ya da oyun alanlarında oynamaya yönlendirmek, onların hem akranları ile iletişim kurmasını hem de doğal ortamlarda zaman geçirmelerini sağlar.
3 – Hobi Edinmelerine Yardım Edin!
Çocuklarınız, boş zamanlarını internet ortamında geçirmek yerine bir hobi ile uğraşarak geçirmeyi tercih edebilirler. Bu noktada onların ilgi ve becerisine uygun hobileri keşfederek, onların kendilerini geliştirmeleri için motive olmaları sağlanmalıdır. Onlar, hobi edinmede sizden daha az beceriklidir. Siz onlara bu noktada destek olmalı, kurs ya da beceri etkinliklerine katılmalarını sağlamalısınız.
4 – İnternet Kullanımını Sınırlandırın!
Her çocuk internette zaman geçirmek ister. Fakat çocuğun yaş ve gelişim dönemine göre belirli miktarda kullanımlarına izin verilmelidir. Tamamen yoksun bırakmak, onların online ortamları kullanamamasına neden olabilir. Bu noktada 2 yaş öncesine mümkün olduğunca vermemek, 2 – 5 yaş arasına günlük 30 dakika, 5 – 11 yaş arasına günlük 45 dakika ve daha büyük çocuklara günlük 1 saat kullanım hakkı tanınmalıdır.
5 – Yemek Saatine Dikkat Edin!
Çocuklar, interneti bırakmamak için yemeklerini telefon eşliğinde ya da bilgisayar başında yemek isteyebilirler. Bu, son derece sakıncalı bir durumdur. Çocukların bağımlılıklarının artmaması ve yeme bozukluğu yaşamamaları için yemek saatinde kesinlikle esneklik yapılmamalıdır. Bilgisayar başında yemek yemelerine izin verilmemelidir.
6 – Örnek Olun!
Çocuklar, örnek alarak öğrenirler. Çocuklarınıza internet kullanımı noktasında örnek olmalısınız. Yani, onlardan internet bağımlısı olmamalarını istiyorsanız, siz de bağımlı olmamalısınız. İnternette yapılabilecek yararlı etkinlikleri onlarla paylaşabilir, yeni öğrenme ortamları hakkında onları yönlendirebilirsiniz. Fakat akşama kadar sosyal medya hesabında gezen bir annenin çocuğu da sosyal medya bağımlısı olmaya elverişli olacaktır.